Апошнія гады ў Мёрскім раёне актыўна развіваецца экатурызм. Безумоўна, ключавы турыстычны аб'ект рэгіёна — рэспубліканскі ландшафтны заказнік «Ельня».
Дарэчы, афіцыйны ўлік турыстаў тут пачалі весці толькі пяць гадоў таму. У 2012 годзе сюды прыехалі каля сотні гасцей, летась лічба павялічылася ў чатыры разы, а сёлета «Ельню» наведалі ўжо каля шасцісот чалавек. Павялічваецца як колькасць турыстычных груп, так і іх геаграфія.
— Летась нас наведалі каля 90 замежных турыстаў з 15 краін, — распавёў дырэктар дзяржаўнай прыродаахоўнай установы «Ельня» Іван БАРОК. — Днямі ў нас была група з 27 турыстаў з 14 краін, у тым ліку Новай Зеландыі, Аўстраліі, Кубы.
Па словах дырэктара, часцей за ўсё ў заказнік завітваюць госці з Германіі, Фінляндыі, а вось расіян пакуль няшмат. Заяўкі на экскурсіі ўжо прымаюць на пік сезона, які будзе доўжыцца з сярэдзіны жніўня да кастрычніка. Тут створаны ўнікальны для Беларусі візіт-цэнтр з інтэрактыўнымі інфармацыйнымі стэндамі, электроннымі гульнямі і тэстамі па экалагічнай тэматыцы. Каб патэнцыйным турыстам лягчэй было знайсці заказнік і візіт-цэнтр, у Мё-
рах і наваколлі ўсталяваны інфармацыйныя паказальнікі. Да паслуг турыстаў тут ёсць снегаступы, лыжы, веласіпеды, засідкі для фатаграфавання, падзорныя трубы і біноклі для назірання за птушкамі, намёты і іншы турыстычны рыштунак. Што рабіць з усім гэтым абсталяваннем? У заказніку турыстам прапануюць некалькі цікавых турпрадуктаў.
Адной з тутэйшых іскрынак з'яўляецца падарожжа па экасцежцы «Азяраўкі», якая толькі-толькі адкрылася на балоце Ельня. Дарэчы, найбуйнейшаму ў Беларусі верхавому балоту Ельня ўжо каля 9000 гадоў. Маючы плошчу 200 кв. км, яно з'яўляецца адным з найстарэйшых прыродных аб'ектаў Еўропы. Толькі ў падобных месцах яшчэ захоўваюцца ўнікальныя віды раслін і жывёл, можна ўбачыць рэшткі пасляледавіковай тундры і птушак (чарназобую гагару, белую курапатку і інш.), якія знікаюць. Тут растуць адразу два віды драпежнай расянкі — паляўнічай на насякомых.
Ельня адносіцца да верхавых балотаў, якія маюць від плоскага ўзгорка. Вяршыня балота ўзвышаецца над краем на 7 м. Дзякуючы сцежцы цяпер можна пабачыць незвычайныя краявіды балота, якія раней былі маладаступныя. Прайсці літаральна па багне і адчуць яднанне з прыродай — для гараджан гэта сапраўдны выбух эмоцый. Экскурсія па экасцежцы ў сярэднім будзе каштаваць 50 тысяч рублёў на чалавека. Пры гэтым чым большая група, тым меншым будзе кошт, але максімальная колькасць людзей у групе — 15.
Апроч падарожжа па экасцежцы, можна здзейсніць вандроўку на візітоўку заказніка — возера Курганістае. Гэты маршрут уключае ў сябе двухкіламетровы пераход па прыгожым лесе, адпачынак на яго ўскраіне і каля 700 метраў шляху па балоце на балотаступах. Таксама ў заказніку можна наведаць экацэнтр, паназіраць за жураўлямі ў навакольных палях. Зімой, калі плынь турыстаў спадае, заказнік прапануе гасцям вывучэнне слядоў дзікіх жывёл. Па словах Івана Барока, гіды цікава расказваюць пра звяроў і іх паводзіны, і экскурсіі гэтыя настолькі захапляльныя, што могуць цягнуцца да шасці гадзін.
Ёсць у «Ельні» яшчэ адно цікавае прыстасаванне — магутны ўсюдыход ці, як тут кажуць, балотаход. Гэта машына ездзіць па балотах і азёрах, служыць для правядзення ахоўных мерапрыемстваў, эвакуацыі арганізаваных груп турыстаў пры надзвычайных сітуацыях. Так, на ім летась ужо паспелі выратаваць з багны чалавека, якому стала кепска з сэрцам. Для балотахода цяпер таксама распрацоўваюць эксклюзіўны маршрут.
— Вядома, на балота на гэтай тэхніцы мы людзей не павязём — гэта выклікае буру пратэстаў у нашых калег-эколагаў, — кажа Іван Барок. — Але ёсць цікавы маршрут уздоўж каналаў з элементамі экстрыму.
Праўда, кошт такой паслугі яшчэ не пралічылі. Увогуле, пытанне эканомікі для заказніка пакуль што застаецца балючым. Першыя свае невялікія грошы — 8 мільёнаў — зарабілі летась. Сёлета, мяркуюць супрацоўнікі, будзе больш, бо з адкрыццём экасцежкі колькасць турыстаў павялічыцца ў некалькі разоў.
Дзіяна СЕРАДЗЮК.
Фота аўтара.
Мёрскі раён.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».