Сёння Мінскі завод тэхналагічных металаканструкцый — гэта адно з вядучых айчынных прадпрыемстваў, якое вырабляе будаўнічыя металічныя канструкцыі, тэхналагічныя металаканструкцыі, рэзервуары і тэхналагічныя трубаправоды для прадпрыемстваў машынабудаўнічага комплексу, будаўнічай індустрыі, хімічнай і нафтаперапрацоўчай прамысловасці, дрэваапрацоўчай галіны.
Сілы работнікаў завода тэхналагічных металаканструкцый задзейнічаны на шэрагу значных айчынных аб'ектаў. Напрыклад, у Маларыцкім раёне Брэсцкай вобласці, дзе будуецца завод «Кварцмелпрам». Або ў Івацэвічах, Мастах, Барысаве, Віцебску і Рэчыцы, дзе мадэрнізуюцца заводы дрэваапрацоўчай галіны. А яшчэ на Мазырскім нафтаперапрацоўчым заводзе, дзе ў апошнія гады таксама актыўна праводзіцца пераўзбраенне, а таксама наваполацкім «Нафтане», дзе работы вядуцца ў цесным супрацоўніцтве з харватамі. Актыўна мадэрнізуюцца цукровыя заводы, якім патрабуюцца і металічныя, і тэхналагічныя канструкцыі, рэзервуары.
Нетыпавая вытворчасць
Дырэктар Мінскага завода тэхналагічных металаканструкцый Іван КРЭНЦЬ:
— ААТ «ПРАМТЭХМАНТАЖ» — гэта восем мантажных упраўленняў і два прамысловыя прадпрыемствы. Наш завод — адно з прамысловых прадпрыемстваў. Другое такое размяшчаецца ў Магілёве. Тры мантажныя ўпраўленні знаходзяцца ў сталіцы, астатнія — у Брэсце, Гродне, Віцебку, Салігорску і нават Туркменістане. «Прамтэхмантаж», калі коратка — гэта мантаж і выраб будаўнічых, сталёвых канструкцый для вытворчых аб'ектаў і аб'ектаў грамадзянскага прызначэння. Акрамя таго, гэта і мантаж спецыяльнага тэхналагічнага абсталявання. Менавіта наш філіял вырабляе будаўнічыя, тэхналагічныя канструкцыі, сталёвыя рэзервуары.
Вытворчасць у нас асаблівая. Усё ж такі будаўніцтва вядзецца па індывідуальных праектах. А праекты, якія нам прапануюцца — гэта ўвасабленне фантазіі архітэктара, які жадае ўбачыць гэтую фантазію ў рэальным аб'екце. Аб'ект пры гэтым павінен быць не проста прыгожым і адметным, але і функцыянальным. Прадугледзець усё гэта — у тым ліку наша задача...
— Кожны будынак мае свой каркас, сваю вышыню, шырыню пралётаў і г.д., — працягвае Іван Крэнць. — Так што серыйнай, тыпавой вытворчасці ў нас няма. Дакладна трэба зрабіць адразу. Права на памылку няма. І няма магчымасці нешта выпрабоўваць, як, напрыклад, у той жа аўтамабільнай вытворчасці. Як можна выпрабоўваць канструкцыі велізарных будынкаў? Якім чынам паназіраць, ці перажывуць нашы каркасы наступствы вялікага снегападу ці іншых стыхій? Мы першапачаткова павінны ўсё разлічыць, быць упэўненымі ў якасці. Мы гэта робім і даём гарантыю на нашу прадукцыю.
Увасабленне пэўнага праекта ў жыццё пачынаецца з канструктарскага аддзела, у якім працуе 26 чалавек. Яны распрацоўваюць чарцяжы, пасля чаго падключаюцца тэхнолагі, набываецца сыравіна і пачынаецца сам працэс вытворчасці. Наш рабочы павінен умець прачытаць чарцёж і ўявіць, як па ім зрабіць тое, што патрабуецца.
Тым не менш будаўнічыя металаканструкцыі ў любым выпадку вырабляюцца паводле пэўных правілаў. У нацыянальным тэхналагічным універсітэце на будаўнічым факультэце ёсць спецыяльнасць «Прамысловае і грамадзянскае будаўніцтва», дзе выкладаецца курс па металаканструкцыях. Неабходна вучыцца асноўным момантам тэхналагічнага працэсу — нарыхтоўцы са сталёвага ліста, вырабу дэталяў, зборцы ў канструкцыю па чарцяжы, зварцы гэтай канструкцыі. Для ўсіх гэтых этапаў — нарыхтоўка-зборка-зварка — выкарыстоўваецца, вядома, універсальнае абсталяванне, але яно здольнае спраўляцца з любым заказам.
У апошнія гады мы набылі даволі шмат абсталявання замежнай вытворчасці — з Германіі, Чэхіі, Італіі, Іспаніі, ЗША. Жыццё не стаіць на месцы, аб'екты ўскладняюцца. Патрэбы ў нашых канструкцыях сёння досыць вялікія. Істотна выраслі і патрабаванні да іх якасці. І мы сёння звяртаем увагу на тую ж антыкаразійную апрацоўку металу. У нас з'явіліся адмысловыя метады ачысткі металу перад афарбоўкай. У спецыяльных камерах з дапамогай спецыяльнай тэхналогіі адбываецца ачыстка сталі ад усяго, што можа быць на ёй. Сталь ачышчаецца да металічнага бляску, і толькі пасля наносіцца фарба.
На нарыхтоўчым участку дэталі ўжо вырабляюцца на абсталяванні, якое кіруецца камп'ютарнай сістэмай. Наогул цэлы шэраг аперацый сёння выконваецца з дапамогай абсталявання, якое працуе пад кіраваннем лічбавага праграмнага забеспячэння.
Увесь працэс вырабу металаканструкцый і рэзервуараў разбіты на элементарныя тэхналагічныя аперацыі, пад якія і набываецца абсталяванне. Новая тэхналогія зваркі істотна павысіла якасць канструкцый. Афарбоўка ажыццяўляецца ў двух вытворчых гмахах, укамплектаваных новым абсталяваннем амерыканскай вытворчасці. Гэта беспаветранае распыленне, якое забяспечвае вельмі якаснае антыкаразійнае пакрыццё.
Летась на заводзе металаканструкцый была наладжана вытворчасць вырабаў з нержавейнай сталі (у першую чаргу — рэзервуараў). Для гэтага завод набыў спецыяльнае абсталяванне, паколькі для такой тэхналогіі патрабуюцца асаблівыя, спецыфічныя ўмовы.
Згодна з нашым планам тэхнічнага развіцця, летась на мадэрнізацыю вытворчасці было затрачана каля 7 млрд рублёў. Наперадзе не менш сур'ёзныя планы, хоць мы і абмежаваны матэрыяльнымі магчымасцямі, бо выкарыстоўваем на падобныя мэты галоўным чынам грошы з прыбытку. Усё неабходнае абсталяванне ў нас, па вялікім рахунку, ёсць, але нельга спыніць працэс пастаяннага паляпшэння ўмоў працы, павышэння прадукцыйнасці вытворчасці. Гэта, дарэчы, важна для замацавання маладых спецыялістаў, якія вельмі прыхільна ставяцца да сучасных тэхналогій.
Дарэчы, у рэспубліцы склалася даволі складаная сітуацыя з прафесійнай падрыхтоўкай слесараў-зборшчыкаў металаканструкцый — іх падрыхтоўкай не займаецца ніводнае вучылішча. Таму даводзіцца навучаць непасрэдна на прадпрыемстве. Пачатковая падрыхтоўка можа доўжыцца літаральна 2-3 месяцы, але для таго, каб стаць сапраўдным спецыялістам, спатрэбіцца каля 2-3 гадоў. На працягу года звычайна каля 20-ці новых работнікаў пад наглядам настаўнікаў даводзяцца да патрэб нашай вытворчасці.
Гэта наша біяграфія
На працягу сваёй гісторыі завод не раз мяняў назву — гэта быў Мінскі рамонтна-механічны завод, завод вежавых кранаў, механічны завод, Мінскі завод мантажных нарыхтовак, Мінскі завод тэхналагічных металаканструкцый. А пачыналася ўсё 8 жніўня 1944 года, калі на сталічным Дабрамысленскім завулку ў паўразбураных аднапавярховых драўляных і цагляных будынках пачалася фактычна саматужная вытворчасць. Даводзілася адначасова і навучаць, выхоўваць рабочыя кадры (моладзь з бліжэйшых вёсак), і выконваць дзяржаўны план. Кувалды, ламы, тачкі, адвесы, малаткі, ложкі — усе гэта было неабходна для аднаўлення Беларусі пасля жудаснай вайны.
Сёння цяжка ўявіць, што менавіта ў тых прымітыўных умовах рукамі некалькіх чалавек былі створаны рэчы, да сузірання якіх прызвычаіліся мінчане — агароджа маста цераз Свіслач на праспекце Незалежнасці, дэкаратыўная агароджа з чугунным ліццём каля Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта і Акадэміі навук...
У 1946 годзе ў новым ліцейным цэху было выраблена звыш тысячы мачтаў вулічнага асвятлення, сотні тон агароджаў для бульвараў, сквераў, мастоў.
На пачатку 1950-х на заводзе было чатыры цэхі — механарамонтны, ліцейны, металаканструкцый і электрацэх. Працавала ўжо 173 чалавекі, аднак ручная праца па-ранейшаму пераважала. З 1953 па 1959 гады гэта нездарма быў завод вежавых кранаў — звыш 50 адзінак БКСМ-5 выпусціла падпрыемства ў той час.
У 1960-я без металаканструкцый немагчыма было б уявіць будаўніцтва Беларускага азотна-тукавага завода, Полацкага і Наваполацкага нафтаперапрацоўчых заводаў, Гомельскага хімзавода, Беларускага шыннага камбіната, Салігорскага калійнага камбіната і шэрагу іншых. Дарэчы, у Салігорску быў арганізаваны (у 1962-м) цэх металаканструкцый. Цэх працуе і сёння (толькі цяпер гэта — Салігорскае мантажнае ўпраўленне
ААТ «Прамтэхмантаж»).
Каля 1000 т металаканструкцый спатрэбілася ў 1970-я для ўзвядзення мемарыяльнага комплексу «Брэсцкая крэпасць-герой». Столькі ж завод вырабіў і для мемарыяльнага комплексу «Курган Славы», які паклаў пачатак падобным мемарыялам па ўсім СССР. Пазней паступілі заказы для ўзвядзення самых розных аб'ектаў, важнасць якіх цяжка пераацаніць — гэта і пагранічныя вышкі, і Камароўскі рынак, і Мінскі метрапалітэн, і... чаша для алімпійскага агню. Яшчэ пазней было будаўніцтва ваенных гарадкоў у пасёлках Чысць пад Маладзечнам і Рось у Гродзенскай вобласці.
ААТ «Прамтэхмантаж» можна лічыць «бацькам» такіх магутных прадпрыемстваў, як «Беларуськалій», Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод, шэраг дрэваапрацоўчых, цукровых заводаў, прадпрыемстваў па вырабе будматэрыялаў.
Па самых сучасных тэхналогіях быў узведзены шматфункцыянальны спартыўна-відовішчны комплекс «Мінск-Арэна» — адзін з найбуйнейшых у Еўропе спартыўных аб'ектаў, галоўная арэна якога змяшчае да
15 тысяч чалавек, дзякуючы чаму комплекс займае чацвёртае месца ў Еўропе па ўмяшчальнасці. Васьмігранны медыякуб з плазменнымі экранамі на кожнай грані выраблены на заводзе металаканструкцый.
Cпартыўна-забаўляльны комплекс «Чыжоўка-Арэна» завод таксама забяспечыў цэлым шэрагам вырабаў.
Яшчэ можна прыгадаць каркас спартыўнага аб'екта міжнароднага ўзроўню, адзінага на тэрыторыі СНД цэнтра, дзе арганізавана цэнтралізаваная падрыхтоўка юнакоў і юніёраў — Рэспубліканскага цэнтра алімпійскай падрыхтоўкі коннага спорту і конегадоўлі ў Ратамцы. У гэтым шэрагу — і будынак Нацыянальнага алімпійскага камітэта, упрыгажэннем якога стала арыгінальная, ажурная канструкцыя. Немагчымым без намаганняў завадчан было б і ўзвядзенне тэнісных кортаў, стадыёнаў, лядовых палацаў, Нацыянальнага акадэмічнага вялікага тэатра оперы і балета, Летняга амфітэатра ў Віцебску, Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя
Я. Купалы, Беларускага дзяржаўнага цырка... Падчас рэканструкцыі апошняга быў зманціраваны ўнікальны механізм, з дапамогай якога падлога манежа здольная хутка мяняцца. Варыянтаў падлогі — чатыры. Гумавая для коней і драпежнікаў, лядовая для выступлення на каньках, паркетная — для танцаў, пластыкавая — для іншых эфектных выступленняў. Усе металаканструкцыі для гэтага механізму, як і для балюстрады, а таксама платформы для аркестра завод вырабіў па чэшскім праекце.
Шэраг сур'ёзных аб'ектаў у розных гарадах Расіі таксама былі ўзведзены дзякуючы металічным канструкцыям з Мінска. Некалькі гадоў таму завершаны работы па будаўніцтве завода вапны ў Калузе, сталепракатнага завода ў Смаленскай вобласці, на аб'ектах Калініградскай вобласці. Вядуцца перамовы па будаўніцтве двух заводаў у Туле.
Сур'ёзнае супрацоўніцтва працягваецца і з Туркменістанам. Так, самым значным беларуска-туркменскім аб'ектам стала будаўніцтва беларускімі спецыялістамі горна-узбагачальнага камбіната Гарлыкскага радовішча калійных соляў. Для гэтага комплексу будзе выраблена каля 22 тысяч тон металаканструкцый. Камбінат, дарэчы, павінен стаць флагманам хімічнай прамысловасці Туркменіі.
Прыйшлі і засталіся
Асноўныя тэхналагічныя ўчасткі завода — вытворчасць нарыхтовак, зборазварачныя аперацыі, ачыстка паверхні металаканструкцый і нанясенне лакафарбавых пакрыццяў — укамплектаваны сучасным высокапрадукцыйным абсталяваннем. А вось касцяк працоўнага калектыву многія гады не мяняецца.
Начальнік цэха №1 Міхаіл ЦІЦЯНКОЎ:
— Я прыйшоў у аддзел кадраў з сябрамі ў жніўні 1971 года. Адзін з нас пайшоў на зварку, а з другім сябрам мы адпрацавалі некалькі гадоў рэзчыкамі металу ў нарыхтоўчым цэху — раней быў такі асобны цэх... Мы разам працавалі, разам жылі ў інтэрнаце. Нам было і зручна, і нясумна. І неяк адразу адчулася цікавасць да працы. Давялося раскладваць метал пад разметку, прымаць з-пад разметкі, свідраваць, каб падрыхтаваны намі «паўфабрыкат» перадаць далей на зборку.
Працуеш па чарцяжах, а таму ведаеш, для якіх аб'ектаў прызначаны канструкцыі. Я асабіста прыклаў руку і да вырабу канструкцый «Кургана славы», і да чашы з алімпійскім агнём...
У 1977 годзе я на два гады паехаў працаваць у Ірак. Калі вярнуўся, мяне прызначылі майстрам нарыхтоўчага ўчастка. Далей стаў старшым майстрам таго ж участка, пазней старшым майстрам участка зборазваркі, намеснікам начальніка цэха №1. І вось ужо 26 гадоў працую начальнікам цэха.
Стаміць праца можа таго, хто займаецца не сваёй справай, адбывае павіннасць. Я такога ніколі не адчуваў. Сёння ў маім цэху працуюць 85 чалавек. Фактычна кожны трэці работнік адпрацаваў на заводзе звыш 20 гадоў. Паступова людзі сыходзяць на пенсію, але мы рады, што прыходзяць новыя спецыялісты. У нас адмысловыя ўмовы працы, добрае спецадзенне. Два гады таму было ўсталявана новае зварачнае абсталяванне замежнай вытворчасці. Зараз выконваем на ім заказ для наваполацкага нафтаперапрацоўчага завода.
Начальнік цэха №2 Марат ЖЫЛІНСКІ:
— У 2004 годзе я адразу прыйшоў у гэты цэх майстрам зборазваркі. Працаваў ужо да таго на іншых заводах, а таму праца мне, што называецца, была знаёмая. Праз некалькі гадоў я стаў начальнікам участка, потым намеснікам начальніка цэха. І вось ужо хутка год, як я працую начальнікам цэха.
У нашым цэху 70 чалавек. Мы запрашаем і маладых спецылістаў, якім у любым выпадку трэба будзе падвучыцца непасрэдна на прадпрыемстве... Выконваем заказы, якія патрабуюць асаблівых стандартаў якасці, а таксама нестандартныя, павышанай складанасці. На працягу гэтага лета павінны вырабіць каля 500 тон металаканструкцый для «Нафтана».
У нас самае маладое падраздзяленне на заводзе, сярэдні ўзрост работнікаў — 36 гадоў. Ёсць унікальныя спецыялісты. Наш 30-гадовы Ігар Аніськовіч — лепшы ў рэспубліцы сярод электразваршчыкаў у намінацыі «Паўаўтаматычная зварка ў асяроддзі ахоўнага газу» — заняў на сёлетнім міжнародным конкурсе электразваршчыкаў у Пекіне 3-е месца! У конкурсе ўдзельнічалі звыш 200 чалавек з 12 краін.
Намеснік начальніка цэха ахоўных пакрыццяў і адгрузкі Яўген АМЕЛЬЯНОВІЧ:
— На гэтай пасадзе я тры гады, а наогул у цэху працую ўжо дзесяць гадоў. Прыйшоў адразу пасля службы ў войску ізаліроўшчыкам па гідраізаляцыі менавіта ў гэты цэх. Некаторыя навыкі ў мяне былі, так што я хутка стаў брыгадзірам ізаліроўшчыкаў, а потым вырашыў атрымаць спецыяльнасць «Эканоміка і кіраванне прадпрыемствам» у Міжнародным гуманітарным эканамічным інстытуце. Пасля гэтага я стаў ужо намеснікам начальніка цэха. У нашым цэху сёння працуюць работнікі, сярэдні ўзрост якіх — 25-45 гадоў. Калектыў даволі дружны, асаблівай цякучкі кадраў ніколі не было. Кожны год практычна кожны наш работнік павышае кваліфікацыю без адрыву ад вытворчасці, непасрэдна на прадпрыемстве. Тое, што вырабляецца ў першых двух цэхах, мы фарбуем і адгружаем. Выконваем у тым ліку заказы для краін СНД.
Папрацаваў — падсілкуйся
Пры заводзе працуе сталовая. Стравы прапануюцца класічныя, але затое разнастайныя і прыгатаваныя з душой. Так што ў абедзенны час тут аншлаг. Перакусіць заходзяць не толькі супрацоўнікі прадпрыемства, але і ўсе ахвотныя. Яны кажуць, што іх задавальняюць суадносіны кошт-якасць.
— У нашай сталовай распрацоўваецца шмат страў, у тым ліку дыетхарчаванне, — расказвае загадчыца вытворчасці сталовай Ганна ДЗЯРЫБА. — Набываем айчынную гародніну, мяса, рыбу. Я асабіста распрацоўваю і рэцэпты страў, і меню. Асартымент заўсёды падтрымліваем вялікі. На гарнір — і бульбяное пюрэ, і дранікі, і розныя кашы, і фасоля струковая... З мясных страў — шніцалі, катлеты, запечаная свініна. Багаты асартымент і першых страў. Летам, вядома, прапануем халаднікі. Людзей у нас заўсёды шмат, паколькі заходзяць на абед не толькі работнікі завода. Водгукі пра нашу кухню толькі станоўчыя. І таму, што смачна, і таму, што выбар страў ёсць. Бясплатна работнікі завода забяспечваюцца прафілактычным харчаваннем. Акрамя таго, на харчаванне кожнага работніка выдаткоўваецца 20 тысяч рублёў, якія пагашаюцца непасрэдна пры аплаце абеду. А сярэдні кошт комлекснага абеду складае ўсяго каля 30 тысяч рублёў.
Ад шашак да падарожжаў
У прафсаюзнай арганізацыі завода, якую складае большасць работнікаў, вырашаюць не толькі вытворчыя і фінансавыя пытанні, але і арганізуюць актыўны, разнапланавы адпачынак. Так, падчас штогадовых спартыўных спаборніцтваў і спартакіяд, якія праходзяць у розныя сезоны года, каманды прадпрыемства выступаюць па такіх відах спорту, як валейбол, плаванне, у тым ліку сямейнае, лыжныя гонкі, настольны тэніс, стрэльбы, більярд, дартс. Праводзяцца і ўнутрызаводскія спаборніцтвы па шашках, шахматах, більярдзе, настольным тэнісе і дартсе.
Сярод філіялаў завод займае прызавыя камандныя месцы. Дарэчы, зборная каманда ААТ «ПРАМТЭХМАНТАЖ» з удзелам нашых спартсменаў заняла сёлета першае месца па лёгкай атлетыцы сярод будаўнічых арганізацый.
Ёсць на тэрыторыі завода і магчымасць падтрымліваць сябе ў выдатнай фізічнай форме. Дзейнічае трэнажорная зала, басейн, саўна.
— Абсалютная большасць работнікаў завода — члены прафсаюзнай арганізацыі, — тлумачыць начальнік фінансава-камерцыйнага аддзела, старшыня прафкама Канстанцін КАМЯНЕЦКІ. — У нас адзін з узорных калектыўных дагавароў сярод будаўнічых прадпрыемстваў. Сыходзячы на пенсію, той, хто адпрацаваў звыш 20 гадоў, атрымлівае аднаразовую выплату — матэрыяльную дапамогу ў памеры 6-8 сярэднямесячных заробкаў, у залежнасці ад колькасці адпрацаваных гадоў. Дагавор ахоплівае самыя шырокія сацыяльныя гарантыі.
Прафсаюзная арганізацыя рэгулярна прапануе работнікам удзел у паездках па Беларусі і блізкім замежжы. Апошняя наша паездка — па славутых беларускіх мясцінах. Набываем таксама білеты на цыркавыя паказы, тэатральныя пастаноўкі, спартыўна-масавыя мерапрыемствы. Пры гэтым у асноўным улічваюцца пажаданні самога калектыву.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».