Ці будуць змены ў адносінах Польшчы і нашай краіны?
У апошнія дні жніўня па запрашэнні польскага боку адбыўся рабочы візіт міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь Уладзіміра Макея ў Рэспубліку Польшча. На працягу візіту беларускі міністр правёў перамовы з польскім калегам Радаславам Сікорскім, віцэ-прэм'ерам-міністрам эканомікі польскага ўрада Янушам Пехацінскім. Уладзімір Макей паведаміў польскім партнёрам меркаванне беларускага боку па выніках нядаўняга мінскага саміту, прысвечанага ўрэгуляванню сітуацыі ва Украіне, абмеркаваў агульнае становішча ў рэгіёне, а таксама сустрэўся з прадстаўнікамі дзелавых колаў, дзе былі разгледжаны магчымасці рэалізацыі сумесных інвестыцыйных праектаў і прамысловай кааперацыі.
Відавочна, што ўкраінскі крызіс вельмі ўплывае на разуменне сітуацыі ў Цэнтральнай Еўропе з боку самых розных дзяржаў і іх палітычных лідараў. Кіраўніцтва Рэспублікі Польшча, што не так даўно «брала на сябе адказнасць за Украіну» перад краінамі ЕС, зараз звярнулася з просьбай да беларускага МЗС праінфармаваць Варшаву па сітуацыі, якая склалася, ды абмеркаваць магчымыя шляхі стабілізацыі рэгіёна. Такая пастаноўка пытання сведчыць аб тым, што міратворчая місія беларускай дыпламатыі паважаецца як найбольш слушная не толькі найвышэйшымі коламі Украіны, Расіі і ЕС, але і нацыянальнымі ўрадамі краін-суседзяў. У сучасных абставінах «адказнасць за Украіну» і ўся ўсходнееўрапейская палітыка Польшчы павінны спалучацца з апошнімі захадамі афіцыйнага Мінска па падтрыманні міру ў Цэнтральнай Еўропе.Такім чынам, верагодна менавіта ўсведамленне ўласнай «адказнасці» за міжнародны палітычны крызіс прымушае афіцыйную Варшаву шукаць новых саюзнікаў, новыя ідэі і новыя формы работы.
Гульня не па правілах
Грамадзянская вайна ва Украіне яскрава дэманструе заходнім элітам (тым, хто ў стане зрузумець, вядома), што практыка грубага ўмяшальніцтва ва ўнутраную палітыку незалежных дзяржаў, навязванне ўласных правілаў гульні на чужым цывілізацыйным полі, інфармацыйныя маніпуляцыі вакол абстрактных «дэмакратычных каштоўнасцяў» і «правоў чалавека» разам з адкрытым палітычным шантажом слабага з боку моцных могуць прывесці зусім не да тых вынікаў, на якія першапачаткова разлічваюць арганізатары геапалітычнай партыі.
«Вялікая шахматная дошка» не заўжды прадугледжвае гульню па правілах. Часта атрымліваецца так, што адзін з гульцоў (а то і ўсе ўдзельнікі) атрымлівае гэтай дошкай па галаве ад невядомай «трэцяй сілы», якую спачатку ніхто і не пралічваў, і тады наступае час для пераасэнсавання зробленых крокаў і запатрабаваны свежы погляд на сітуацыю.
Так і «еўраінтэграцыя» Украіны, што авантурна была пакладзена ў аснову знешнепалітычнага курсу Польшчы і, бадай, была той самай «разыначкай» усяе праграмы «Усходняе партнёрства», скончылася ўзброеным пераваротам у Кіеве, сепаратызмам у Данецку і Луганску ды фактычна грамадзянскай вайной з непрадказальнымі наступствамі. Першапачатковая задума варшаўскай знешняй палітыкі, выбудаваная ў логіцы канкурэнцыі інтэграцый, натуральна складалася з памкнення атрымаць за кошт Украіны новыя рынкі, спыніць рэінтэграцыю постсавецкай прасторы ў еўразійскім праекце, аднак абрынулася сумнымі вынікамі не толькі для застрэльшчыкаў працэсу, але для ўсяго Еўрасаюза.
Замест прыбыткаў, якія чакаліся ад Украіны, апошняя патрабуе фінансавай дапамогі, а канфлікт з Расіяй не толькі пазбаўляе еўрапейскія краіны вялізнага рынку, але пагражае катастрофай для шэрагу галін народнай гаспадаркі з негатыўнымі ўнутрыпалітычнымі вынікамі.
Беларуская «саломінка»
У такіх умовах зусім па-іншаму ў вачах польскіх і іншых партнёраў выглядае Рэспубліка Беларусь, якая амаль на працягу ўсёй гісторыі незалежнага існавання раз-пораз станавілася аб'ектам нападкаў з боку заходніх дзяржаў. Зараз менавіта афіцыйны Мінск, які заўжды блакіраваў любыя спробы замежных дзеячаў ці то з захаду, ці то з усходу ад беларускай мяжы парушаць суверэнітэт беларускага кіраўніцтва ў пытаннях унутранай палітыкі, разглядаецца як элемент стабільнасці Цэнтральнай Еўропы і сапраўды ажыццяўляе ролю «кропкі збору» паміж ЕС і Расіяй. За ўкраінскімі падзеямі неяк незаўважным застаўся той факт, што, апроч мірнага ўрэгулявання канфлікту, кантактаў Пятра Парашэнкі і Уладзіміра Пуціна, у Мінску таксама адбылася першая ў гісторыі (!) сустрэча кіраўніцтва Мытнага саюза і ЕС.
Існуе меркаванне, што прымаючы рознабаковыя санкцыі, бакі заўжды пакідаюць некаторыя магчымасці — «саломінкі», за якія пасля зручна ўхапіцца дзеля будучага паразумення, бо любыя абмежавальныя захады маюць дрэнныя вынікі не толькі для ахвяры, але і для ініцыятара. Напрыклад, згодна з ацэнкай кіраўніка расійскага ўрада Дзмітрыя Мядзведзева, Расія на 90% забяспечвае сябе харчаваннем. Між тым па шэрагу пазіцый гэты паказчык значна меншы: па мясе і мясапрадуктах — каля 75%, а па малочных прадуктах — каля 60%. Найбольш непрыемная сітуацыя склалася на рынку ялавічыны (каля 37%), сыроў
(53,2%). І калі прадукцыя з ЕС складае ўсяго 8% ад ўсёй імпартаванай у Расію ялавічыны, то малако (15%), масла (31%), сыры і тварог (62%) маюць значна большыя паказчыкі. Гэта значыць, у выніку рэалізацыі харчовых санкцый пацерпяць не толькі краіны Еўрапейскага саюза, але і насельніцтва самой Расіі.
Такая сітуацыя адчыняе дзверы для беларускіх вытворцаў прадуктаў харчавання і стварае магчымасці для арганізацыі перапрацоўчых прадпрыемстваў і ўкаранення новых тэхналогій у Беларусі. Зразумела, што беларускі экспарт не зможа самастойна цалкам закрыць патрэбы расійскага харчовага рынку, бо не ўся неабходная наменклатура тавараў вырабляецца ў нас. І гэта дае падставы для арганізацыі прамысловай перапрацоўчай кааперацыі, да чаго ўжо зараз праяўляюць цікавасць польскія дзелавыя колы.
Менавіта такі падыход і ёсць тая самая «саломінка», якая дазволіць поўнасцю забяспечыць патрэбы расійскага рынку і мінімізаваць шкоду ад санкцый РФ для сельскай гаспадаркі еўрапейскіх краін. Цікава, што ў сярэдзіне жніўня з рабочымі візітамі ў Мінску адначасова гасцілі два адказныя чыноўнікі — кіраўнік Рассельгаснагляда Сяргей Данкверт і міністр сельскай гаспадаркі Польшчы Марэк Савіцкі. Абодва кіраўнікі вялі перамовы з віцэ-прэм'ерам Беларусі Міхаілам Русым і міністрам сельскай гаспадаркі Леанідам Зайцам. Па выніках сустрэчы з польскім бокам былі дасягнуты практычныя дамоўленасці па арганізацыі перапрацоўкі польскай прадукцыі, а кіраўнік Рассельгаснагляда паведаміў, што Беларусь зможа пастаўляць на рынак РФ перапрацаваную прадукцыю, вырабленую з сыравіны краін ЕС.
Практычным вынікам жнівеньскіх дамоўленасцяў ужо зараз стаў той факт, што беларускія вытворцы гатовы набываць у Польшчы да 200 тысяч тон малака штомесяц для перапрацоўкі з будучай рэалізацыяй на рынку Расіі. Гэтая прамысловая кааперацыя, безумоўна, выгадная не толькі для айчыннай эканомікі і забяспечвае харчовую бяспеку Расіі, але, да таго ж, часткова ратуе ад калапсу польскую сельскую гаспадарку, пакідаючы магчымасці для ўзнаўлення традыцыйных гандлёва-гаспадарчых сувязяў
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.