А свае грыбы сёлета мы не толькі прададзім за мяжу, але і ўбачым на нашых прылаўках
Адразу адзначым той факт, што экспарт беларускай пладова-ягаднай прадукцыі сёлета павялічыўся прыкладна ў 2,5 раза. Ужо сёння аб'ём паставак гэтай прадукцыі за мяжу склаў каля 8 тысяч тон, паведаміла начальнік аддзела па вытворчасці плодаагародніннай прадукцыі Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання Беларусі Таццяна Карбановіч.
Перспектыва новых садоў
Прынамсі, гэта толькі пачатак сезона. У Расію па гэтай пазіцыі мы пастаўляем у асноўным яблыкі. Сёлета гэты паказчык, можа, будзе і павялічаны, але трэба ўлічваць той факт, што нам іх самім не хапае. Пры гэтым імпарт яблыкаў складае каля 50-60 тысяч тон у год.
Начальнік аддзела звярнула ўвагу на тое, што Мінсельгасхарч бачыць першачарговую неабходнасць у забеспячэнні ўнутранага рынку краіны. Сёння нашы сады дазваляюць атрымліваць прыкладна 50-60 кілаграмаў пладова-ягаднай прадукцыі на чалавека ў год, а па рацыянальнай норме спажывання з улікам прадукцыі, якая не вырошчваецца ў краіне, гэта павінна быць каля 100 кілаграмаў.
Сёлета садаводы атрымаюць больш за 100 тысяч тон, а ўжо праз год плануецца павялічыць вытворчасць пладова-ягаднай прадукцыі да 160 тысяч. Лічыцца, што менавіта тады пачнецца рэальнае плоданашэнне маладых садоў. Толькі сёлета план пасадкі новых садоў дасягнуў плошчы ў 1200 гектараў.
"Хітрыкі" гандлю
Намеснік дырэктара інстытута пладаводства Анатоль Крыварот адзначае факты нядобрасумленнай канкурэнцыі па розных відах тавараў, калі наш гандль негатыўна ставіцца менавіта да беларускага яблыка. Эксперты інстытута фіксавалі наўмыснае змяненне ўмоў захоўвання і продажу айчынных яблыкаў нашымі гандлёвымі сеткамі. Пасля чаго такія яблыкі губляюць свой таварны выгляд і дрэнна набываюцца пакупнікамі. Справа ў тым, што камерсантам ад гандлю не заўсёды выгадна прадаваць танны беларускі яблык, на якім вялікі прыбытак не атрымаеш.
А між іншым, цяпер сур'ёзныя вытворцы прапануюць на рэалізацыю даволі якасныя мясцовыя яблыкі, якія могуць захоўвацца не толькі да вясны, але і да новага ўраджаю. Так, у пастаўшчыкоў пладова-ягаднай прадукцыі ёсць права кантраляваць выкананне тэхналогіі захоўвання свайго тавару, але спецыяліста ў кожную краму не паставіш.
Анатоль Крыварот лічыць, што выйсце трэба шукаць у арганізацыі прамых узаемавыгадных паставак ад вытворцы непасрэдна ў гандлёвыя кропкі.
Бульбы хопіць усім
Плануецца, што сёлета агульны ўраджай бульбы складзе каля 1,2 млн тон. Гэтымі днямі гаспадаркі ўжо дасягнулі мільённай мяжы: у сельскагаспадарчых арганізацыях атрымана 868 тысяч тон і яшчэ 124 тысячы тон — у фермерскіх гаспадарках. Спецыялісты падлічылі, што 250 тысяч тон бульбы пойдзе у насенны фонд, 179 тысяч — на прамперапрацоўку, а яшчэ каля 71 тысячы тон увойдзе ў стабілізацыйны фонд на міжсезонны перыяд 2014-2015 гадоў. Заўважу, што стабілізацыйны фонд па бульбе сёлета будзе на 7% большым, чым летась. Па стане на пачатак кастрычніка бульба ў Беларусі сабрана на плошчы 35 тысяч га, або на 76% адведзеных пад гэтую культуру зямель. Тэмпы ўборкі складаюць 140% да ўзроўню мінулага года, а сярэдні ўраджай бульбы дасягае 249 цэнтнераў з гектара, што значна больш, чым летась.
Трэба адзначыць, што наша краіна ў асноўным экспартуе бульбу па доўгатэрміновых дагаворах, якія заключаны паміж рэспубліканскай асацыяцыяй "Бульбаплодаагародніна" і бліжэйшымі рэгіёнамі суседняй краіны. Ужо сёлета 40 тысяч тон бульбы новага ўраджаю экспартавана ў Ленінградскую, Калінінградскую і Маскоўскую вобласці. Гэта ўжо крыху больш, чым было пастаўлена ў Расію ў верасні летась. Цяпер нашу бульбу хацелі б бачыць на сваіх рынках і больш паўночныя рэгіёны Расіі — напрыклад, Мурманская і Валагодская вобласці, а таксама Карэлія. З імі беларускі бок цяпер прапрацоўвае новыя доўгатэрміновыя дагаворы, адзначае прадстаўнік Мінсельгасхарча.
Чвэрць гародніны з парнікоў трапляе за мяжу
Сёлета сяляне разлічваюць атрымаць каля 520 тысяч тон гародніны з адкрытага грунту. Эксперты адзначаюць, што і па гэтай таварнай групе гаспадаркі маюць унушальныя плюсы. Сярэдняя ўраджайнасць гародніны цяпер складае 230 цэнтнераў з га, што ажно на 34 цэнтнеры больш, чым летась. Добра ўрадзіла ў нас цыбуля, морква, капуста; хапае таматаў, перцаў і часнаку. Між іншым, на шматлікіх кірмашах у гарадах усё гэта прадаецца непасрэдна вытворцамі значна танней, чым у крамах.
Больш за 100 тысячы тон гародніны ў год вырошчваецца ў нас у цяпліцах. Менавіта ў гэтым кірунку спецыялісты адзначаюць павялічэнне экспарту, бо прыкладна чацвёртая частка ўсёй прадукцыі абароненага грунту (у тым ліку агуркоў, таматаў і перцу) прадаецца ў Расію. Цяпер попыт на такія прадукты ў нашай суседкі максімальны, таму ёсць шанцы павялічыць пастаўкі і зарабіць неблагія грошы.
Год "вялікіх" грыбоў
Колькасць сезонных нарыхтоўшчыкаў сельгаспрадукцыі і сыравіны для "Белкаапсаюза" павялічылася сёлета ўтрая — да 1,5 тысячы чалавек. У гэтай структуры сёння арганізавана дзейнасць 630 спецыялізаваных нарыхтоўчых пунктаў. Акрамя таго, нарыхтоўкамі займаюцца яшчэ і каля 7 тысяч гандлёвых прадпрыемстваў, паведаміў начальнік упраўлення нарыхтовак Беларускага рэспубліканскага саюза спажывецкіх таварыстваў "Белкаапсаюз" Уладзімір Луцкі.
Сёлета толькі за 8 месяцаў Белкаапсаюз закупіў сельскагаспадарчай прадукцыі і сыравіны на 1 трлн 399 млрд рублёў, што на 15% больш у параўнанні з аналагічным перыядам 2013 года. З іх каля трыльёна рублёў выплачана насельніцтву.
Цяпер арганізацыі спажывецкай кааперацыі актыўна закупляюць яблыкі, бульбу, гародніну, грыбы і іншую сельскагаспадарчую і дзікарослую прадукцыю. Ужо нарыхтавана 9,2 тысячы тон агуркоў, 5,8 тысячы тон таматаў, 1,8 тысячы тон буракоў, 3,6 тысячы тон цыбулі і 2,4 тысячы тон морквы. Працягваецца нарыхтоўка пладова-ягаднай прадукцыі (сабрана 90,7 тысячы тон яблыкаў, 120 тон грыбоў, 1,2 тысячы тон чарніц, 100 тон журавін і брусніц).
Прынамсі, па грыбах сёлета кааперацыя ўжо плюсуе каля 70% да мінулагодняга ўзроўню. Гэта пры тым, што хваля позніх грыбоў яшчэ наперадзе. Уладзімір Луцкі паведаміў, што беларускія грыбы сёлета будуць не толькі прададзены за мяжу, перапрацаваны ці замарожаны, але і трапяць да айчынных спажыўцоў у засоленым выглядзе.
Сяргей КУРКАЧ.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».