Бадзёрая мелодыя ў навушніках, танец па пакоі, ціхая песенька напаўголоса — можа здацца, што чалавек вырашыў адпачыць пасля вучобы ці працы. Але ёсць людзі, для якіх гэта не забава, а прафесійная падрыхтоўка. Нягледзячы на тое, што многія ніколі не чулі яе назвы, «паслужны спіс» у лагарытмікі — методыкі лагапедыі — сур'ёзны, хоць сам напрамак з'явіўся нядаўна. На пачатку ХХ стагоддзя было заўважана, што ў дзяцей з парушэннямі мовы часта парушаная і каардынацыя рухаў. Не дзіўна, што з'явілася ідэя выпраўляць першае праз другое.
Спачатку здаецца, быццам дзеткі сабраліся не на заняткі, а на ранішнік або канцэрт у дзіцячым садзе: песенькі, танцы па прынцыпе «рабі, як я», пацешныя вершыкі. І сам лагарытміст падобны ці то да любімага выхавальніка, ці то да добрага казачніка, які прыйшоў быццам бы толькі павесяліцца і пагуляць з дзецьмі. Але заняткі вельмі сур'ёзныя. Адны навуковыя назвы практыкаванняў чаго вартыя: «развіццё дробнай і агульнай маторыкі» або «трэніроўка цягліц артыкуляцыйнага апарату». Ёсць у лагарытмікі і своеасаблівае дапаўненне: дашкольнікі вучацца чуць музыку, вызначаць яе характар, настрой, атрымліваюць першыя ўрокі па фарміраванні музычнага густу.
Інга Кіжло праводзіць заняткі па лагарытміцы пяць гадоў. Пасля заканчэння музычнага аддзялення Полацкага каледжа Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя. П.М. Машэрава дзяўчына паступіла ў Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка з мэтай атрымаць прафесію лагапеда. Пры гэтым сімпатыя да педагогікі не пашкодзіла захапленню музыкай. У свой час Інга скончыла Глыбоцкую дзіцячую школу мастацтваў па класе фартэпіяна і не хацела кідаць любімы занятак. Аб'яднаць прыемнае і... прыемнае дапамаглі шчаслівы выбар і вучэбная дысцыпліна. На трэцім курсе студэнтка ўніверсітэта паспрабавала сябе ў ролі лагарытміста. Першыя практыкаванні ў вучэбнай аўдыторыі і заняткі на практыцы паступова ператварыліся ў прафесію. Цяпер Інга паспявае вучыцца ў аспірантуры, ужо сама выкладае на кафедры студэнтам асаблівасці любімай прафесіі і прымяняе веды на практыцы ў школе ранняга развіцця «4 +» на базе інстытута павышэння і перападрыхтоўкі кадраў.
Арыфметыка заняткаў такая: узрост падапечных — ад чатырох да шасці гадоў, колькасць чалавек у групе — ад шасці да васьмі, занятак ідзе 30 хвілін. І ўвесь гэты час трэба быць цікавым для дзяцей, бо калі ім стане сумна, выконваць практыкаванні яны не стануць.
«На кожны занятак прыдумляю адмысловы сюжэт, — тлумачыць Інга метад сваёй працы. — Гэта можа быць і прагулка па восеньскім лесе, і паездка за горад да бабулі. Усе практыкаванні павінны быць звязаны паміж сабой і з гэтым сюжэтам. Напрыклад, размінка пад музыку ператвараецца ў падарожжа па дарозе, дзе трэба абыходзіць лужыны на пальчыках, песенька — у падарунак для бабулі, развіццё ўвагі і рухомасці — у гульню са шчанюком».
Трэба не толькі скласці гісторыю і прыдумаць рухі, але і падабраць да іх мелодыю, а яшчэ — навучыцца самой усё правільна выконваць, бо на занятках давядзецца быць наглядным прыкладам. Таму спевы дзіцячых песенек і калекцыянаванне цацак на палічцы — для лагарытміста справа самая звычайная. Як і падборка акордаў на фартэпіяна, гітары ці акардэоне. Менавіта на гэтых інструментах Інга ўмее іграць. «Цяпер можна прайграць вельмі якасныя запісы розных мелодый у выкананні прафесійных музыкаў. Але дзеці любяць, калі за інструментам сядзіць жывы чалавек. Такую музыку слухаюць нават самыя няўважлівыя».
Заняткі лагарытмікай нельга аддзяляць ад звычайнай працы лагапеда, але падчас іх ствараюцца ўмовы, каб выхаванцам захацелася гаварыць. «Па дзецях заўсёды можна зразумець, падабаецца ім нешта рабіць ці не. Я ўжо ведаю, якія практыкаванні ў іх любімыя, як узнагародзіць за добрыя паводзіны, што рабіць, каб не страчвалася ўвага. Прыемна адчуваць дзіцячую сімпатыю. А іх развагі, незвычайныя фразачкі і слоўцы маглі б ужо змясціцца ў тоўсценькую кніжку».
Слухаць, як Інга распавядае пра сваіх падапечных, можна гадзінамі, як і назіраць за самімі заняткамі, больш падобнымі да вясёлага свята. Ды і ў звычайным жыцці дзяўчына застаецца вясёлай і сонечнай.
Гледзячы на яе, міжволі задумваешся: а можа, вось ён, рэцэпт шчасця — калі ў сур'ёзнай працы можна заставацца дзіцем?
Рагнеда Юргель,
студэнтка ІV курса Інстытута журналістыкі БДУ.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».