На жаль, паспяховая моладзь нярэдка шукае для сябе лепшай будучыні па-за межамі краіны. Вядома, многія хочуць атрымаць прэстыжную адукацыю, якая адразу ж дасць дарогу ў вялікае жыццё. Але ёсць і іншыя прыклады — сёлета адзінаццацікласнік з Іўя Аляксей ВІСЦЯЖ заваяваў бронзу на міжнароднай алімпіядзе па інфарматыцы. Месцам будучай вучобы хлопец выбраў беларускую ВНУ.
Беларуская каманда на алімпіядзе ў Казахстане. Аляксей — чацвёрты злева.
— Аляксей, раскажы, калі ты зацікавіўся інфарматыкай?
— Усё, вядома, пачалося з камп'ютара. Бацькі мне яго падаравалі, калі я вучыўся ў пятым класе. Спачатку, зразумела, увесь мой інтарэс заключаўся ў камп'ютарных гульнях, я не бачыў іншага прымянення для свайго ПК. Але потым стала цікава: а што ж там усярэдзіне, як гэта працуе?.. Сам навучыўся пераўсталёўваць Wіndows, разбіраўся ў камп'ютарнай «начынцы». Але аб праграмаванні размовы не ішло. Нейкі талент да напісання кодаў ува мне разгледзелі ўжо ў школе. З усіх прадметаў найбольш мне падабаліся матэматыка і фізіка, пазней — інфарматыка. Нават удзельнічаў у школьных алімпіядах. Настаўнік Васіль Вацлававіч Кеўра ў сёмым класе заўважыў, што я вельмі хутка цямлю, што да чаго, калі справа датычыцца задач па інфарматыцы, і прапанаваў мне больш актыўна займацца гэтай дысцыплінай. Праз год узяў удзел у сваёй першай алімпіядзе па гэтым прадмеце — школьнай. Заняў чацвёртае месца і паехаў выступаць на раён. А там ужо стаў пераможцам, бо старэйшыя вучні, якія былі найлепшымі ў школе, адправіліся на міжнародны конкурс у Санкт-Пецярбург.
— Ужо тады вырашыў, што звяжаш сваё жыццё з праграмаваннем?
— Так. Мне падабаецца рашаць задачы па інфарматыцы, хоць вельмі цяжка патлумачыць, што ў гэтым захапляльнага. Цікава знаходзіць рашэнне для таго, што спачатку здаецца невырашальным, потым бачыць вынік. Ды і сам працэс зацягвае — калі ты сам-насам з камп'ютарам, і толькі ад таго, як думае твая галава, залежыць вынік. Трэба ўвесь час удасканальвацца, шукаць новыя шляхі, асвойваць новыя прыёмы. Рух наперад прыносіць задавальненне.
— Якія ўражанні засталіся ад удзелу ў міжнароднай алімпіядзе па інфарматыцы ў Казахстане?
— Неверагодныя. Па-першае, спадабаўся высокі ўзровень, на якім праводзіліся спаборніцтвы: усё было проста шыкоўна. Па-другое, гэта ўражанні ад краіны. Алматы — вельмі прыгожы і акуратны горад. Мы хадзілі ў тамтэйшы цырк, былі на экскурсіі ў гарах (я першы раз у жыцці пабываў на сапраўднай гары), ну і проста гулялі. Адзіны мінус — неверагодная спёка, там зусім іншы клімат. А яшчэ мяне ўразілі самі казахі. Калі ехаў туды, думаў, што яны ўсе размаўляюць па-руску. Але аказалася, што жыхары краіны захоўваюць сваю культуру і мову — амаль усе казахі, якіх мы бачылі, паміж сабой гаварылі па-казахску.
— А самі спаборніцтвы апраўдалі твае чаканні?
— Хутчэй за ўсё, я сам іх не апраўдаў. Бо летась на такой жа алімпіядзе ў Тайвані ў мяне быў сярэбраны медаль, а цяпер толькі бронзавы. Хочацца росту, а атрымалася наадварот. Але да арганізатараў пытанняў няма — заданні цікавыя, хоць і складаныя.
— Пасля той алімпіяды цябе запрашалі вучыцца за мяжу, але ты адмовіўся...
— Так, запрашалі ў Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт ІТМО, але гэта, хутчэй, дзякуючы іншай алімпіядзе, якая праводзілася на пачатку года ў Санкт-Пецярбургу, дзе я перамог. Было яшчэ некалькі ВНУ ў Расіі, куды я мог паступіць без экзаменаў. Але мне не вельмі хочацца некуды з'язджаць. Увогуле, ёсць такое меркаванне, з якім я згодны, што праграмісту не важна, дзе вучыцца. Таму я вырашыў не шукаць нейкага шчасця за мяжой, а застацца на радзіме. Паступіў у Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт інфарматыкі і радыёэлектронікі на спецыяльнасць «інфарматыка і тэхналогіі праграмавання» факультэта камп'ютарных сістэм і сетак.
— А якой цяпер бачыш сваю будучыню?
— Ёсць два шляхі. Можна працягваць займацца алімпіядамі. Іх вартасць у тым, што падарожнічаеш па свеце, знаёмішся з цікавымі людзьмі. Фіналістаў студэнцкіх алімпіяд нярэдка запрашаюць на стажыроўкі ў буйныя кампаніі па ўсім свеце. Другі шлях — паспрабаваць рэалізаваць свой праект, калі ёсць нейкая задума. Мяне, напрыклад, натхняе гісторыя Джона Кармака, легендарнай асобы для распрацоўшчыкаў камп'ютарных гульняў. Па чутках, гэты праграміст у адзіночку напісаў рухавік для першай часткі Doom. Застануся я далей у Беларусі або не, залежыць ад таго, ці атрымаецца знайсці цікавую работу з добрым заробкам. Але грошы для мяне не на першым месцы, бо я нават за вялікую зарплату не буду займацца тым, што мне нецікава.
Яраслаў ЛЫСКАВЕЦ lyskavets@zvіazda.by
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Амаль тысяча дзвесце чалавек сабраліся, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
