калі чалавека ўдаецца вярнуць да нармальнага жыцця
Радастава — асаблівая палеская вёска: знаходзіцца яна ў Драгічынскім раёне, на мяжы з Украінай, даволі аддаленая ад райцэнтра і іншых буйных населеных пунктаў. З працай, асабліва для маладых здаровых мужчын, тут заўсёды было складана. Таму і прызвычаіліся многія ездзіць на заробкі.
«Гуляю на працоўныя»
Зарабіўшы грошы, галава сям'і вяртаецца дадому, і тады нярэдка дрэнна бывае не толькі сям'і. Вяскоўцы-шабашнікі, як правіла, адчуваюць сябе гаспадарамі жыцця і лічаць нормай пасля працоўнай вахты гэтак жа доўга «адпачываць». Адным словам, прыезд з заробкаў нярэдка ператвараецца ў працяглую п'янку.
І ўздзейнічаць на такі кантынгент людзей надзвычай складана. Яны не звязаны адносінамі з працоўным калектывам. На ўшчуванні наогул не рэагуюць: маўляў, гуляю на свае працоўныя і нікому не абавязаны даваць справаздачу. Найбольш эфектыўныя меры ўздзеяння на такіх людзей можа прымяніць толькі міліцыя. У п'яным выглядзе вяскоўцы, здараецца, здзяйсняюць розныя правапарушэнні. І ведаюць, што ў такіх выпадках спуску не бывае. А міліцыя, асабліва супрацоўнікі Дзяржаўтаінспекцыі, паводле слоў старшыні сельвыканкама, бываюць у Радаставе літаральна праз дзень. Нават прысутнасць памежнікаў — людзей у форме — іншы раз дысцыплінуе п'яніц і дэбашыраў, лічыць кіраўнік мясцовай улады (у Радаставе знаходзіцца пост Пінскага памежнага атрада).
Змагацца за сям'ю
Старшыня Радастаўскага сельскага Савета Алена Сухарэвіч пераканана, што прафілактыка, калі ёю займацца пастаянна, усё ж дае свае плады. Вядома, ёсць такія, каго можна назваць «кончанымі» алкаголікамі, якім ужо нічога не дапаможа. Яны жывуць ад чаркі да чаркі — гэта і мэта, і асноўны змест іх жыцця. За астатніх людзей варта змагацца, асабліва калі гаворка ідзе пра сем'і, якія маюць дзяцей.
Характэрным прыкладам працы ў гэтым кірунку можа быць сям'я маці пяцярых дзяцей В. Гаспадыня сям'і, дзе раслі чатыры хлопчыкі і дзяўчынка, запіла. Дайшло да таго, што дзеці хадзілі галодныя, таму паўстала пытанне аб тым, каб забраць іх з сям'і. Дзяцей накіравалі ў прытулак. Тады жанчына ўпершыню адчула, што становішча сур'ёзнае, з ёю зусім не жартуюць. Яна пралячылася, закадзіравалася, вярнулася на працу. Яе старэйшая дачушка ў школе была адной з лепшых вучаніц — на гэта асабліва націскалі псіхолагі, сацыяльныя работнікі, прадстаўнікі ўлады. І жанчына перастала піць, прывяла ў парадак дом, узялася за агарод... Гэта была перамога. Ёй вярнулі дзяцей. Сёння яе старэйшая дачка ўжо студэнтка педуніверсітэта, хлопцы вучацца — у прафтэхвучылішчы і ў школе.
— Адзінае, што можа ўтрымаць жанчыну на хісткай дарожцы, — гэта дзеці, — гаворыць старшыня сельвыканкама Алёна Сухарэвіч. І гісторыя В. — не адзінкавы прыклад, калі дзяцей вярталі ў сям'ю. Праўда, не ва ўсіх гладка складваецца потым. Здараецца, што бацькі зрываюцца і зноў запіваюць. Але нават год нармальнага жыцця сям'і варты таго, каб за гэту сям'ю змагацца.
Кропкі нелегальнага гандлю
Вельмі важна, лічыць Алёна Сцяпанаўна, каб у вёсках былі добрыя старасты: не фармальныя адзінкі, а людзі аўтарытэтныя і неабыякавыя. З іх дапамогай лягчэй выяўляць кропкі незаконнага гандлю самагонкай ды іншымі сурагатамі алкаголю. Нядаўна ў вёсцы Сварынь Радастаўскага сельсавета прыкрылі такую нелегальную «манапольку». У жанчыны было напагатове 500 літраў брагі. Пасля таго, як самагоншчыца заплаціла штраф, больш не чуваць пра яе незаконны промысел.
Усяго ж з пачатку гэтага года супрацоўнікамі райаддзела міліцыі ліквідавана 36 кропак нелегальнага гандлю самагонкай і рознымі сурагатамі, — расказала старшыня Драгічынскага раённага Савета Святлана Барташ.
Такая статыстыка ёсць у кожным раёне. Ліквідацыяй гэтых нелегальных гандлёвых кропак міліцыя сёння займаецца актыўна. У Камянецкім РАУС расказалі, што сёлета 20 чалавек прыцягнуты да адказнасці, 12 матэрыялаў знаходзяцца ў судзе. Вельмі сумную тэндэнцыю па гэтай тэме адзначыў начальнік Камянецкага райаддзела міліцыі Сяргей Грэцкі. Апошнім часам сярод самагоншчыкаў і прадаўцоў сурагатаў заўважаюць прыстойных пенсіянераў, якім прадукцыю пастаўляюць гарадскія дзеці. Вось і нядаўна за гэтым заняткам была заўважана былая школьная настаўніца. Адукаваная жанчына разумее, што людзей травіць, але ідзе на гэта. Хіба тут дапамогуць ушчуванні?
Ахоўнікі правапарадку лічаць, што варта павялічваць штрафныя санкцыі ў разы, а за другі факт падобнага правапарушэння — заводзіць крымінальную справу.
Нелегальнае спіртное — адзін з фактараў распаўсюджвання п'янства, асабліва ў сельскай мясцовасці. Па злачынных каналах кантрабандны спірт паступае ў Кобрын, Брэст. Адтуль невялікімі партыямі ён накіроўваецца ў суседнія раёны вобласці. Нядаўна ў жыхара Брэсцкага раёна аператыўнікі знайшлі аж шэсць тон 92-працэнтнага этылавага спірту — гэта ж цэлая аптовая база! За літр неразведзенага спірту, як устаноўлена, просяць 60 тысяч рублёў. У разведзеным выглядзе атрымліваецца ўдвая танней, чым гарэлка ў магазіне. Пра якасць гэтага сурагату гаварыць не даводзіцца.
Калі алкаголь стане менш даступным, то і п'яных будзе менш, — лічаць кіраўнікі мясцовых органаў улады і праваахоўнікі. І з гэтым меркаваннем нельга не пагадзіцца.
Алкаголь забірае жыцці
Летась у Камянецкім раёне мужчына памёр пасля таго, як яго пакусала зграя бадзяжных сабак. Аказалася, грамадзянін даўно злоўжываў спіртным і ў той ракавы дзень таксама быў на добрым падпітку.
А зводкі пажарнага ведамства нярэдка нагадваюць паведамленні з франтоў. І тут пітушчыя людзі ў найпершай групе рызыкі. Старшыня Парэцкага сельскага Савета дэпутатаў Міхаіл Віркоўскі расказаў пра выпадак у гэтым сэнсе паказальны. У Парэччы купіў хату былы гараджанін. І свой пераезд доўга адзначаў. Гулялі ўсе аматары дармовай выпіўкі і закускі. Застоллі цягнуліся да раніцы. І першы раз лёс толькі злёгку папярэдзіў неабачлівага гаспадара дома: ад незатушанай цыгарэты загарэўся ложак. Тады яму вельмі пашанцавала. Цверазейшыя сабутэльнікі, што не паспелі адысці далёка, вярнуліся. Лакальны пажар затушылі.
Пасля гэтага да нядбайнага гаспадара дома наведаліся ўчастковы інспектар, супрацоўнік пажарнага нагляду, старшыня сельскага Савета. Прасілі, пераконвалі, папярэджвалі. Ён на цвярозую галаву нібыта пагаджаўся. Праўда, сказаў, што і ў гарадской кватэры тры разы гарэў, але лёс яго выручаў. Праз дзень-два стала відавочна, што высноў чалавек не зрабіў, лад жыцця мяняць не збіраецца. Таму другі пажар не прымусіў сябе чакаць. І п'янага гаспадара зноў выратавалі суседзі. Тады ён, відаць, канчаткова паверыў у сваю неўміручасць, бо піць стаў яшчэ больш. Але грошы за гарадскую кватэру ўжо скончыліся, таму наваспечаны «вясковец» наведваў усіх былых сабутэльнікаў. З адным з іх і згарэў пасля бурнай папойкі. На гэты раз лёс, які яны так адчайна выпрабоўвалі, не пашкадаваў...
Але гэты трагічны выпадак, хутчэй, выключэнне, чым правіла. На шчасце, такіх людзей, якім фактычна нічым не дапаможаш, не так і многа. З іншымі трэба весці выхаваўчую, прафілактычную работу, лічаць кіраўнікі мясцовай улады. Адчуванне, што ты знаходзішся ў полі зроку, многіх усё ж дысцыплінуе.
Святлана ЯСКЕВІЧ.
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.