Пра­та­ко­лы ляс­ных муд­ра­цоў

Аб пры­ро­дзе пры­пі­сак і фік­тыў­ных да­ку­мен­таў

На су­мес­най ка­ле­гіі пра­ку­ра­ту­ры і Ка­мі­тэ­та дзяр­жаў­на­га кант­ро­лю Брэсц­кай воб­лас­ці аб­мер­ка­ва­лі вы­ні­кі пра­вер­кі ляс­ной гас­па­дар­кі рэ­гі­ё­на па за­ха­ван­ні за­кон­на­сці. Па­ру­шэн­няў вы­яў­ле­на ня­ма­ла. Але ха­це­ла­ся б спы­ніц­ца асоб­на на ад­ной зга­да­най тэн­дэн­цыі…

Як вя­до­ма, ра­бот­ні­кі ляс­ніц­тваў фік­су­юць усе дроб­ныя пра­ва­па­ру­шэн­ні, якія вы­яў­ля­юць на сва­ёй тэ­ры­то­рыі. У іх ёсць пра­ва скла­даць пра­та­ко­лы на мес­цы, ка­лі, на­прык­лад, нех­та без да­зво­лу вы­во­зіць дрэ­вы з ле­су аль­бо за­смеч­вае ляс­ныя ўгод­дзі, раз­во­дзіць агонь, ка­лі на гэ­та дзей­ні­чае за­ба­ро­на. Вось і ляс­ні­чы ад­на­го з пад­раз­дзя­лен­няў Іва­цэ­віц­ка­га ляс­га­са па­даў пра­вя­ра­ю­чым стос та­кіх пра­та­ко­лаў. Ка­лі іх пра­гле­дзе­лі, то ака­за­ла­ся, што не менш за паў­та­ра дзя­сят­ка да­ку­мен­таў бы­лі фік­тыў­ны­мі. Ляс­ні­чы пі­саў ту­ды на­ват сва­іх сва­я­коў і зна­ё­мых. Не за ўсе ж па­ру­шэн­ні на­клад­ва­ец­ца штраф, за ня­знач­нае па­ру­шэн­не мож­на вы­нес­ці і па­пя­рэ­джан­не. Не ўлі­чыў толь­кі ра­бот­нік ляс­ной гас­па­дар­кі, што та­кія да­ку­мен­ты ця­пер за­но­сяц­ца ў Адзі­ны дзяр­жаў­ны рэ­естр улі­ку пра­ва­па­ру­шэн­няў. На­ўрад ці бу­дуць удзяч­ныя яго сва­я­кі і сяб­ры, ка­лі рап­там у са­май не­ча­ка­най для іх сі­ту­а­цыі іх на­за­вуць не вель­мі за­ко­на­па­слух­мя­ны­мі з усі­мі на­ступ­ства­мі, якія ад­сюль вы­ні­ка­юць.

А вось 90‑га­до­вы дзя­ду­ля, ін­ва­лід, пры­ка­ва­ны да лож­ка не адзін год, вель­мі здзі­віў­ся, ка­лі ра­бот­ні­кі пра­ку­ра­ту­ры па­ці­ка­ві­лі­ся, ка­лі ён быў у ле­се і ча­му там на­сме­ціў. Вы зда­га­да­лі­ся, што і на яго быў скла­дзе­ны лі­па­вы пра­та­кол. Як толь­кі прад­пры­маль­ны ляс­ні­чы не зда­га­даў­ся пе­ра­пі­саць проз­ві­шчы з пом­ні­каў на мо­гіл­ках і ўнес­ці іх у свае да­ку­мен­ты?

Усё гэ­та мож­на бы­ло б, вя­до­ма, па­лі­чыць за кур'­ёз ды і за­быц­ца. Але та­му ляс­ні­ча­му сён­ня не да сме­ху. У да­чы­нен­ні да яго рас­па­ча­та кры­мі­наль­ная спра­ва за служ­бо­вы пад­лог. Фаль­сі­фі­ка­цыя да­ку­мен­таў — гэ­та не сме­шач­кі, а кры­мі­наль­ны ар­ты­кул. І, мо­жа, бы­ло б паў­бя­ды, каб на та­кой спра­ве па­паў­ся адзін асоб­на ўзя­ты служ­бо­вец. Са­мае гор­шае, што та­кое ро­біц­ца кру­гом. Бо ра­бо­ту не толь­кі ляс­ні­чых вы­шэй­шае кі­раў­ніц­тва ацэнь­вае па коль­кас­ці на­пі­са­ных па­пер і па­доб­ных пра­та­ко­лаў. Вы­яў­ля­еш па­ру­шаль­ні­каў, пі­шаш пра­та­ко­лы — зна­чыць, пра­цу­еш. Тон­кая па­пка з на­зва­ны­мі да­ку­мен­та­мі ня­рэд­ка аў­та­ма­тыч­на ад­соў­вае пра­цаў­ні­ка ў раз­рад ад­ста­ю­чых.

Коль­кі га­во­рыц­ца аб пры­піс­ках у га­лі­не сель­скай гас­па­дар­кі. А іх менш не ста­но­віц­ца. І перш за ўсё та­му, што не вы­ка­ра­ня­юц­ца пры­чы­ны, якія спа­ра­дзі­лі пры­піс­кі. Ні­ко­му не хо­чац­ца быць у хвас­це звод­кі, каб яго ла­я­лі на ўсіх на­ра­дах. Пры­плю­са­ваў па­ру ліч­баў — і цу­доў­ным чы­нам без ліш­ніх вы­сіл­каў і за­трат пе­ра­мяс­ціў­ся ў ся­рэ­дзі­ну таб­лі­цы. А тут зна­хо­дзіц­ца кам­форт­на. Роз­ныя пра­вя­ра­ю­чыя едуць час­цей за ўсё да пе­ра­да­ві­коў і ад­ста­ю­чых. Се­рад­няч­кам уда­ец­ца ад­ся­дзец­ца. А ка­лі за тыя пры­піс­кі хто тра­піць у по­ле зро­ку пра­ва­ахоў­ных ор­га­наў, та­ды мож­на ска­заць, што яму не па­шан­ца­ва­ла.

За коль­кас­цю пра­та­ко­лаў го­няц­ца су­пра­цоў­ні­кі пры­ро­да­ахо­вы, ДАІ, ін­шых ар­га­ні­за­цый. Адзін зна­ё­мы, ста­лы дзядзь­ка, які пе­ра­хо­дзіў да­ро­гу ў за­ба­ро­не­ным мес­цы, вель­мі ж пра­сіў­ся ў су­пра­цоў­ні­ка ДАІ, каб не афарм­ля­лі пра­та­кол. А той шчы­ра ска­заў: «Вы ў нас пер­шы па­ру­шаль­нік, а пер­ша­га ад­пус­каць — пры­кме­та дрэн­ная, мы па­трэб­ную коль­касць за дзень не на­збі­ра­ем».

Дык ка­го мы пад­ман­ва­ем? Ці трэ­ба нам гнац­ца за гэ­ты­мі коль­кас­ны­мі па­каз­чы­ка­мі, якія ня­рэд­ка на­са­мрэч ні­чо­га не ад­люст­роў­ва­юць? Мо­жа, па­ра ўсіх ацэнь­ваць па кан­чат­ко­вым вы­ні­ку? Аг­ра­ры­яў — па рэн­та­бель­нас­ці, лес­ні­коў — па эфек­тыў­нас­ці гас­па­да­ран­ня і па­рад­ку ў ле­се, су­пра­цоў­ні­каў ДАІ — па пад­тры­ман­ні ўзроў­ню бяс­пе­кі на да­ро­зе. Зга­дзі­це­ся, лепш бы­ло б, каб ляс­ні­чы больш ча­су пра­во­дзіў не­па­срэд­на ў ляс­ных квар­та­лах, а не пі­саў у ка­бі­не­це фік­тыў­ныя пра­та­ко­лы, ні­бы мі­фіч­ны сі­ён­скі муд­рэц.

Свят­ла­на ЯС­КЕ­ВІЧ.