Поспех эканамічнага развіцця краіны будзе залежаць ад павелічэння долі прыватнай формы ўласнасці ў прамысловасці?
За паўгода эканоміка вырасла на 1,2%. Пры гэтым назіраўся апераджальны рост прадукцыйнасці працы на 3%... Учора Савет Міністраў падвёў вынікі сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны за шэсць месяцаў 2014 года. Многія паказчыкі сведчаць пра добры трэнд, але нявырашаныя праблемы па-ранейшаму застаюцца. Напрыклад, па выніках студзеня—мая сфарміравалася дадатнае сальда знешняга гандлю таварамі і паслугамі ў памеры 425,7 млн долараў ЗША. Але пры гэтым, з-за пагаршэння ўмоў знешнеэканамічнай дзейнасці, не атрымалася забяспечыць выкананне прагнозных заданняў па экспарце тавараў і паслуг — 98,2% пры прагнозе на І паўгоддзе 106,1-107%.
Стаўка на АПК
«Папярэднія вынікі працы эканомікі за шэсць месяцаў сведчаць пра тое, што паскорыўся эканамічны рост. Прычым на здаровай, неэмісійнай аснове, — звярнуў увагу на пасяджэнні Саўміна прэм'ер-міністр Міхаіл Мясніковіч. — Забяспечваецца дадатнае сальда ў знешнім гандлі таварамі і паслугамі. Краіна мае дадатны баланс попыту і прапановы валюты ва ўсіх сегментах рынку (прадпрыемствы, насельніцтва, банкі). Гэта вынік велізарнай працы ўрада і Нацыянальнага банка. Зразумела, пакуль нельга назваць стан грашова-крэдытнай сферы ідэальным, але стабілізацыя забяспечана. Значна дадае сельская гаспадарка».
Прэм'ер лічыць, што аграпрамысловы комплекс краіны павінен стаць адным з галоўных драйвераў росту нацыянальнай эканомікі ў ІІІ квартале 2014 года: «У нас ёсць усе падставы паспяхова завяршыць жніво, захаваць і рацыянальна распарадзіцца атрыманым ураджаем, атрымаць прыбытак на ўкладзеныя ў сельскую гаспадарку сродкі», — сказаў Міхаіл Мясніковіч. Для гэтага кіраўніком дзяржавы і ўрадам створаны ўсе ўмовы. Акрамя таго, сёння ёсць магчымасць вырашыць шэраг праблем галіны. У прыватнасці, за кошт прынятых кіраўніком дзяржавы ўказаў, аптымізацыі фінансавання.
Ніводнага лішняга рубля
«Ніхто не мае права налічыць ніводнага лішняга рубля, калі тэмп росту фонду аплаты працы вышэй за тэмпы росту прадукцыйнасці», — падкрэсліў кіраўнік урада. Паводле яго слоў, будзе правільна, калі кантраляваць гэтае пытанне будуць Камітэт дзяржаўнага кантролю і пракуратура.
Міхаіл Мясніковіч нагадаў, што ў Беларусі ўведзены жорсткія патрабаванні да заработнай платы і кіраўнікоў. «Вядома, няправільна, калі ў «ляжачых» прадпрыемствах кіраўнік або група кіраўнікоў атрымліваюць зарплату ў 10 і больш разоў вышэйшую, чым сярэдняя па калектыве, — сказаў ён. — Гэта бязладдзе, і такога быць не павінна». Безумоўна, такое рашэнне, па словах прэм'ера, падабаецца не ўсім, аднак выконвацца яно павінна ўсімі.
Паралельна кіраўнік урада звярнуў ўвагу на неабходнасць жорсткай эканоміі сродкаў бюджэту. «Рэжым жорсткай эканоміі павінен быць рэалізаваны паўсюдна, — падкрэсліў прэм'ер. — Толькі тыя, хто стварае новыя вытворчасці, фарміруе ўмовы для росту колькасці падаткаплацельшчыкаў, могуць разлічваць на дадатковыя даходы». Пры гэтым Міхаіл Мясніковіч удакладніў, што ў цэлым сродкі на заработную плату, камунальныя плацяжы, медыкаменты, абсталяванне для аб'ектаў бюджэтнай сферы будуць выдаткаваны ў поўным аб'ёме.
Старую прадукцыю ніхто не бярэ...
Паводле слоў кіраўніка ўрада, прыватны сектар павінен не выцясняць дзяржаўны, а дапаўняць яго. «У кожным рэгіёне, міністэрстве трэба прыцягваць айчынных і замежных інвестараў у дзеючыя і новыя вытворчасці, ствараць новыя працоўныя месцы», — падкрэсліў прэм'ер. Міхаіл Мясніковіч, у прыватнасці, адзначыў, што ў першым паўгоддзі бягучага года эканоміка прырасла на 3,2 тысячы новых прыватных прадпрыемстваў, у тым ліку на 370 — у прамысловасці. Аднак, як лічыць прэм'ер, трэба яшчэ больш, паколькі ў гэтым і заключаецца новая эканоміка.
Дарэчы, сёння на долю малога і сярэдняга бізнесу прыпадае ўжо 23% ВУП, больш за 1,5 мільёна занятых, 15% экспарту тавараў (без уліку Беларускай калійнай кампаніі і Беларускай нафтавай кампаніі). Вядзецца праца па стварэнні індустрыяльных пляцовак: у Гродзенскай вобласці сфарміраваны 32 такія пляцоўкі, у Мінскай — 34. «Але вынік павінен быць больш адчувальным», — падсумаваў прэм'ер-міністр.
Яшчэ адным фактарам павышэння эфектыўнасці эканомікі Міхаіл Мясніковіч лічыць абавязковае павышэнне нашай канкурэнтаздольнасці: «Старую прадукцыю, паважаныя калегі, ніхто браць не хоча. Нават калі гэта прадукцыя ваенна-прамысловага комплексу. Толькі новыя тавары і паслугі забяспечваюць выхад на новыя і захаванне старых рынкаў».
Пяцігодка вяртання пазык
Міністр эканомікі Мікалай Снапкоў у сваім дакладзе заглянуў трошкі глыбей у эканамічную сітуацыю. «Ці ёсць у нас у прынцыпе эканамічны рост? — задаў ён сам сабе пытанне. — Па нашых ацэнках, ВУП у 2014 годзе складзе каля 74 мільярдаў долараў, у той час калі ў 2010 годзе было 55 мільярдаў. Атрымліваецца, што рост ВУП за 4 гады склаў 35%. Адназначна можна сказаць, што маштабы эканомікі павялічыліся. Іначай мы проста не змаглі б выплачваць даўгі». А гэтую пяцігодку, па словах міністра, мы жывём менавіта ва ўмовах вяртання пазык: «За 2011—2013 гады мы ўжо вярнулі 4,8 млрд долараў, што ў тры разы больш, чым у цэлым за мінулую пяцігодку. А прыцягнулі ў тры разы менш — 2,5 млрд. Усяго за 2011—2015 гады Беларусь павінна вярнуць 12,5 млрд долараў. У такіх умовах, на наш погляд, мы забяспечваем дастаткова пазітыўны эканамічны рост».
Аднак ён дасягнуты за кошт гандлю (амаль палова прыросту ВУП бягучай пяцігодкі). «Разам з тым дынамічны рост спажывання нясе рызыку, звязаную з нарошчваннем імпарту», — перасцярагае Мікалай Снапкоў. А вось уклад прамысловасці апошнім часам застаецца адмоўным. Дзяржава чакае зусім іншага. Пры гэтым без усялякіх датацый. «Дзяржаўная падтрымка і стымуляванне захаваюцца, але эканамічны сэнс іх будзе іншы. У аснове — даручэнне кіраўніка дзяржавы аб «адмове ад дзяржаўнай падтрымкі як інструмента выратавання неэфектыўных вытворчасцяў».
Увогуле, на думку міністра эканомікі, «кансервацыя сітуацыі ў дзяржаўным сектары праз нежаданне, няў-
менне ці немагчымасць правядзення асноўных элементаў аптымізацыі вытворчых і фінансавых працэсаў у сукупнасці з недастатковай працай рэгіёнаў па развіцці прыватнай эканомікі і фарміруе сёння невысокія тэмпы росту». Мікалай Снапкоў бачыць поспех развіцця беларускай эканомікі ў сярэднетэрміновай перспектыве ва ўзмацненні прыватнай формы ўласнасці ў сектары прамысловасці. «Гэта стане асноўным штуршком для павышэння прадукцыйнасці, узмацнення канкурэнцыі і забеспячэння стымулаў для інавацый, пра якія казаў прэм'ер-міністр. Менавіта таму ў дакладзе я рабіў ухіл на рэгіянальнае развіццё і стварэнне новых вытворчасцяў у рэгіёнах. Для дасягнення мэты трэба вырашыць наступныя задачы: развіццё канкурэнцыі, павышэнне эфектыўнасці дзяржаўных прадпрыемстваў, развіццё прыватнага сектара, забеспячэнне макраэканамічнай збалансаванасці».
Уладзіслаў КУЛЕЦКІ
Як мы бярозавік куплялі на гандлёвай пляцоўцы лясгаса і ў лясніцтве
Творчая вечарына народнага артыста Беларусі прайшла ў адной з мінскіх гімназій.