Відаць, так хацелася беларусам мець уласнае мора, што яны вырашылі яго... прыдумаць. І калі не цэлае мора, то хаця б назву. Так і сталася, што Заслаўскае вадасховішча сёння больш вядома ўсім як Мінскае мора.
Невыпадкова менавіта гэты вадаём быў абраны для таго, каб ганарова звацца адзіным беларускім морам. Проста знаходзіцца яно ўсяго ў некалькіх чыгуначных прыпынках ад беларускай сталіцы. Таму трапіць сюды ў любы сезон, можна з лёгкасцю. Надакучыла гарадская мітусня, бясконцыя пробкі на дарогах і натоўпы ў метро — садзішся на электрычку, хвілін 15 задуменна глядзіш у акно; прыехаўшы на месца, крочыш пехатой пяць-дзесяць хвілін — і вось ты ўжо каля бліскучай вады, пераймаеш у прыроды яе спакой...
Праўда, летам тут даволі шмат шумных кампаній, якія прывозяць з сабой самае меншае — скрыню піва. Такая акалічнасць можа крыху сапсаваць некаму адпачынак. Па гэтай прычыне некаторыя жыхары сталіцы любяць ездзіць на "сваё" мора восенню ці ўзімку, проста каб палюбавацца добрым пейзажам, не заходзячы ў ваду. А вясной тут увогуле рай для фатографаў: пачынае павольна сыходзіць снег, з'яўляюцца крыгі, а невялікія нізінкі на ўзбярэжжы дапамагаюць знайсці ўдалы ракурс.
Мінчане распавядаюць, што ёсць традыцыя святкавання на Мінскім моры дня нараджэння вядомага беларускага дызайнера Уладзіміра Цэслера. І нават калі сам дызайнер на свята апошнім часам можа і не прыехаць, аматары гэтай традыцыі ўсё адно ладзяць тут уласную праграму! Такім чынам, возера паступова абрастае сваімі святамі і міфалогіяй.
З'явілася вадасховішча ў 1956 годзе — не так і даўно. Але 50 гадоў — гэта ўжо гісторыя, невядомая маладым пакаленням. Прычын стварэння вадаёма было дзве. Па-першае, каб засцерагчы беларускую сталіцу ад паводак. А па-другое, Мінск пачаў інтэнсіўна развівацца, былі пабудаваны такія магутныя прадпрыемствы, як трактарны, рэсорны, аўтамабільны заводы, якім патрэбна было шмат тэхнічнай вады. Таму і вырашылі стварыць месца збору ў першым выпадку "лішняй", а ў другім "неабходнай" вады.
Цяпер воды Мінскага мора трапляюць у вадасховішча Дразды, адтуль — у Камсамольскае вадасховішча і затым разыходзяцца для патрэб беларускай сталіцы. Прайшоўшы праз некалькі фільтраў ачысткі, сёння вада ідзе не толькі на тэхнічныя мэты, але і непасрэдна ў кватэры гараджан.
Праз дзесяць гадоў пасля стварэння вадаёма было прынята рашэнне пра будаўніцтва яшчэ аднаго вадасховішча — Вілейскага. Цяпер яно з'яўляецца самым буйным у Беларусі і па памерах уступае толькі самаму вялікаму прыроднаму вадаёму — возеру Нарач. А Заслаўскае вадасховішча, у сваю чаргу, таксама досыць вялікае для Беларусі, з'яўляецца другім па памерах пасля Вілейскага. Абодва вадаёмы злучае канал, і разам яны ствараюць Вілейска-Мінскую водную сістэму, асноўнае прызначэнне якой — забяспечваць патрэбы сталіцы ў чыстай вадзе.
Але вернемся да самога Мінскага мора. Яшчэ адной цікавінкай, прывабнай для турыстаў, можна назваць рэгулярнае курсіраванне цеплахода. У цёплую пару года любы ахвотны можа патрапіць на борт судна і аказацца ў "адкрытым моры" — не такая распаўсюджаная, між іншым, у Беларусі забава.
Капітан цеплахода "Вілія" Рыгор Табулін расказаў, што на Мінскам моры ёсць 5 асобных пляжаў (за апошнім, аказваецца, знаходзіцца яшчэ адзін — нудысцкі). Пяты пляж добра абсталяваны. Ёсць кавярня, здаюцца напракат некаторыя прылады для летняга адпачынку. Не на ўсе пляжы ўдасца трапіць ад чыгуначнага прыпынку "Мінскае мора". Да некаторых больш зручна дабрацца на сваім аўтамабілі. Для гэтага з МКАД, непадалёк ад Ждановічаў, трэба ехаць у напрамку "Крыніца" (глядзець указальнік з адпаведным надпісам).
Варта прыгадаць і востраў кахання, які ёсць тут, — што ні кажы, як у сапраўдным моры! Трапіць на яго можна, прагульваючыся па пантонным мосце (або, з ветрыкам, на цеплаходзе).
Рыгор Табулін адзначыў таксама, што ў гэтым вадаёме водзяцца ўсе віды рачных рыб, а таксама ракі — бо вада тут вельмі чыстая, у ёй няма хімічных рэчываў. Любяць гэтае месца і самыя розныя птушкі: чайкі, качкі, лебедзі, нават альбатросы і чорныя бакланы. Таму далёка ехаць не трэба, каб іх убачыць.
На вадасховішчы рэгулярна ладзяцца спаборніцтвы па парусным спорце. Найбольш актыўныя асобы могуць і самі паспрабаваць справіцца з паруснікам. Узімку да вашых паслуг — лыжы з парашутам, якія едуць па лёдзе!
Чаго не хапае Мінскаму мору — дык гэта цікавых легенд, ахутаных таямніцай. Шаноўныя чытачы, верагодна, трэба дапамагчы адзінаму беларускаму "мору" іх займець?.. Дасылайце свае прапановы на адрас "Звязды" з пазнакай "Легенда пра Мінскае мора" (у "Ігуменскі тракт").
Ніна ШЧАРБАЧЭВІЧ.
Фота аўтара.
Мінскі раён.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».