Ад каго залежыць якасць вады?

Са школь­ных га­доў мы ве­да­ем, што пры­ро­да не аб­дзя­лі­ла ва­дой Бе­ла­русь. Больш за ўсіх па­шан­ца­ва­ла Ві­цеб­скай і Гро­дзен­скай аб­лас­цям, у мен­шай сту­пе­ні вод­ны­мі рэ­сур­са­мі за­бяс­пе­ча­ны поў­дзень кра­і­ны. А ўся­го ў Бе­ла­ру­сі па­ста­ян­на дзей­ні­ча­юць 25 ты­сяч во­да­за­бор­ных свід­ра­він, з якіх што­год зда­бы­ва­ец­ца больш за 800 міль­ё­наў тон ва­ды! Што і ка­заць, ліч­ба аст­ра­на­міч­ная. Ад­нак пры гэ­тым важ­на не толь­кі тое, коль­кі ва­ды мо­жа даць за су­ткі свід­ра­ві­на, але і якасць га­лоў­на­га пры­род­на­га рэ­сур­су...

— Якасць ва­ды, зда­бы­тай з пад­зем­ных кры­ніц, у боль­шас­ці вы­пад­каў ад­па­вя­дае іс­ну­ю­чым са­ні­тар­ным нор­мам, — кан­ста­туе на­чаль­нік упраў­лен­ня рэ­гу­ля­ван­ня ўздзе­ян­ня на ат­мас­фер­нае па­вет­ра і вод­ныя рэ­сур­сы Мі­ніс­тэр­ства пры­род­ных рэ­сур­саў і ахо­вы на­ва­коль­на­га ася­род­дзя Сяр­гей За­ўя­лаў. — Ад­нак пры гэ­тым у ёй па-ра­ней­ша­му ад­зна­ча­ец­ца па­вы­ша­ная коль­касць жа­ле­за, мар­ган­цу, бо­ру... Асаб­лі­ва гэ­та ак­ту­аль­на для Па­лес­ся. Зрэш­ты, гэ­тыя кам­па­не­нты ма­юць пры­род­нае па­хо­джан­не. Ча­го не ска­жаш пра хром, сві­нец і цынк, якія трап­ля­юць у ва­ду ра­зам са сцё­ка­мі з пра­мыс­ло­вых аб'­ек­таў. Як прык­лад, прэс­ныя пад­зем­ныя во­ды імк­лі­ва за­брудж­ва­юц­ца ме­на­ві­та ў Са­лі­гор­скім ра­ё­не.

Не­па­ко­яць эко­ла­гаў і сель­ска­гас­па­дар­чыя прад­пры­ем­ствы. Дзей­насць жы­вё­ла- і птуш­ка­га­доў­чых фер­маў, скла­доў мі­не­раль­ных угна­ен­няў і іх вы­ка­ры­стан­не дрэн­на ад­бі­ва­юц­ца на ста­но­ві­шчы грун­то­вых вод. Кан­цэнт­ра­цыя не­бяс­печ­ных рэ­чы­ваў рэ­гіст­ру­ец­ца ў іх на глы­бі­ні да шас­нац­ца­ці мет­раў.

Яшчэ больш не­га­тыў­на ўплы­вае дзей­насць ча­ла­ве­ка на стан па­верх­не­вых вод. Асаб­лі­ва гэ­та да­ты­чыц­ца ба­сей­наў Дняп­ра і За­ход­ня­га Бу­га. Час­цей за ўсё «па­ру­шаль­ні­ка­мі спа­кою» ста­но­вяц­ца азот, фос­фар і ар­га­ніч­ныя рэ­чы­вы. Ме­на­ві­та та­му да­гэ­туль ру­бам ста­іць пы­тан­не якас­най ачыст­кі пра­мыс­ло­вых сцё­ка­вых вод. Спра­ва ў тым, што тры чвэр­ці іс­ну­ю­чых ка­му­наль­ных ачы­шчаль­ных збу­да­ван­няў бы­лі ўзве­дзе­ны трыц­цаць-со­рак гад та­му. Па та­га­час­ных тэх­на­ло­гі­ях яны ад­па­вя­да­лі са­ні­тар­ным нор­мам, ад­нак на­ву­коў­цы па­спе­лі рас­пра­ца­ваць больш эфек­тыў­ныя ме­та­ды ачыст­кі ва­ды. Да та­го ж ста­рыя сіс­тэ­мы фі­зіч­на зно­ша­ны і та­му па­тра­бу­юць рэ­кан­струк­цыі. А на тэ­ры­то­ры­ях прад­пры­ем­стваў да­гэ­туль скла­дзі­ру­юц­ца асад­кі, якія ўтрым­лі­ва­юць цяж­кія ме­та­лы. Та­му не дзіў­на, што ад за­бру­джа­ных сцё­ка­вых вод больш за ўсіх цер­пяць рэ­кі, якія пра­ця­ка­юць праз буй­ныя пра­мыс­ло­выя га­ра­ды. Гэ­та і Свіс­лач ні­жэй за Мінск, і Нё­ман ні­жэй за Грод­на, і Бя­рэ­зі­на ні­жэй за Баб­руйск... А Дняп­ро мае аж­но дзве праб­лем­ныя кроп­кі — ні­жэй за Ма­гі­лёў і Рэ­чы­цу.

Ва­ляр'­ян ШКЛЕН­НІК