Трэба ўсяляк падымаць сацыяльны прэстыж мацярынства і шматдзетнай сям'і
Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка правёў нараду па фарміраванні новага механізму дзяржаўнай падтрымкі сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што дзеючая сістэма падтрымкі сем'яў дала нядрэнныя вынікі. Яна дазволіла пераадолець негатыўную тэндэнцыю спаду нараджальнасці ў 90-я гады і дамагчыся станоўчай дынамікі. У прыватнасці, калі ў 1995 годзе ў краіне нарадзілася 101 тысяча дзяцей, то ў 2013-м — 118 тысяч. Тэндэнцыя павелічэння нараджальнасці захоўваецца і сёлета. Так, у першым паўгоддзі 2014-га нарадзілася 57,3 тыс. дзяцей, што на 1,1 тыс. больш, чым за адпаведны перыяд 2013 года. «Дынаміка хоць станоўчая, але слабенькая», — канстатаваў кіраўнік дзяржавы. Ён выказаў меркаванне, што тэмп павелічэння нараджальнасці дзяцей у краіне яшчэ недастатковы і павінен быць значна вышэй, але для гэтага трэба вырашыць шэраг праблем.
Па-першае, не сакрэт, што на развіццё дэмаграфічнай сітуацыі сур'ёзны ўплыў аказвае полаўзроставая структура насельніцтва. На жаль, колькасць жанчын рэпрадуктыўнага ўзросту, гэта значыць тых, хто здольны нараджаць, зніжаецца. Патэнцыйных маці з году ў год становіцца менш. Таму ў грамадстве ўсяляк трэба павышаць сацыяльны прэстыж мацярынства і шматдзетнай сям'і, адзначыў Прэзідэнт.
Паводле яго слоў, па-другое, стрымліваючым фактарам з'яўляецца тое, што ў краіне каля 70% сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей, маюць толькі адно дзіця. Як лічыць кіраўнік дзяржавы, пераламаць сітуацыю можна за кошт узмацнення мэтанакіраванай палітыкі па доўгачасовай падтрымцы сем'яў з двума і больш дзецьмі.
«Гэта, калі хочаце, пытанне нацыянальнай бяспекі. Калі ў нас не будзе дастаткова насельніцтва, тады няма чаго будзе потым разважаць аб незалежнасці», — падкрэсліў Прэзідэнт.
Ён нагадаў, што яшчэ ў мінулым годзе прасіў Сяргея Румаса як шматдзетнага бацьку выступіць з ініцыятывай і падрыхтаваць прапановы па праекце «Вялікая сям'я». Яны дэталёва вывучаны спецыяльнай рабочай групай пад кіраўніцтвам кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта, выпрацаваны новыя прапановы, якія прааналізаваны ва ўрадзе.
Як падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка, у выніку да цяперашняга часу сістэматызаваны існуючыя меры дзяржпадтрымкі сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей, і падрыхтаваны прапановы па стымуляванні нараджальнасці.
«Наша задача — выпрацаваць дадатковыя меры, як бягучыя, так і доўгатэрміновыя, для таго, каб вырашыць стратэгічную задачу росту колькасці жыхароў Беларусі», — адзначыў Прэзідэнт.
Пры гэтым, заявіў кіраўнік дзяржавы, мы паступова (грамадства гэта бачыць) адыходзім ад неабгрунтаваных ільгот. «Дык вось, сказаў ён, адыходзячы ад гэтых неабгрунтаваных ільгот, мы абавязкова гэтыя грошы будзем перанакіроўваць на падтрымку мацярынства і дзяцей».
Прэзідэнт заявіў, што ў краіне будзе рабіцца ўсё неабходнае, «каб стымуляваць нараджэнне двух, трох і больш дзяцей». «Але для гэтага патрэбны сродкі, і трэба мець на ўвазе, што вышэй за сябе мы не скокнем, — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. — Вядома, можна прапісаць масу мерапрыемстваў, мы можам зрабіць гэта, але ў залежнасці ад таго, што ёсць у бюджэце. Будзем багацей жыць — яшчэ больш будзем рабіць».
Закранаючы тэму падтрымкі маці, сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей, Аляксандр Лукашэнка адзначыў: «Двое дзяцей — гэта абавязкова. А нараджэнне траіх, чацвярых трэба стымуляваць. Па меры скарачэння льгот грошы будуць накіроўвацца менавіта сюды. Прынамсі, пакуль я Прэзідэнт, гэтая сфера не будзе абдзелена ўвагай». Кіраўнік дзяржавы запатрабаваў надаваць гэтай сферы самую сур'ёзную ўвагу. Пры гэтым ён адзначыў: «Калі ў нас наогул не будзе грошай на льгатаванне і будаўніцтва жылля, то апошнія сродкі мы аддадзім менавіта шматдзетным сем'ям на будаўніцтва жылля. З гэтага трэба зыходзіць».
Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў: «Трэба стварыць адзін нарматыўна-прававы акт, хутчэй за ўсё закон, куды сабраць усе ільготы і меры па падтрымцы сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей».
Прэзідэнт адзначыў, што ў цяперашні час усе меры па падтрымцы дзяцей распісаны ў розных нарматыўна-прававых актах. А пажадана, каб кожная канкрэтная сям'я, нарадзіўшы першае дзіця, магла адкрыць закон і паглядзець, што канкрэтна атрымае ад дзяржавы пры нараджэнні, напрыклад, траіх дзяцей.
Кіраўнік дзяржавы таксама сказаў, што, магчыма, праект будучага закона трэба апублікаваць да ўступлення ў сілу для абмеркавання. «Упэўнены, што насельніцтва нам можа нешта падказаць. І калі гэта прымальна з пункту гледжання сённяшніх фінансаў, мы гэта прымем», — адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Старшыня праўлення адкрытага акцыянернага таварыства «Банк развіцця Рэспублікі Беларусь» Сяргей Румас расказаў аб прапановах па доўгатэрміновых мерах стымулявання нараджальнасці трэцяга і наступных дзяцей, акцэнтаваўшы ўвагу на праграме «Вялікая сям'я». Так, прапануецца пры нараджэнні трэцяга і наступных дзяцей налічваць сям'і $10 тыс. на дэпазітны рахунак. Гэтая сума будзе ўлічвацца ў валюце і штогод індэксавацца на ўзровень інфляцыі долара. Тэрмін дзеяння праекта складзе 5 гадоў. Выкарыстанне гэтых сродкаў будзе магчымым па дасягненні дзіцем 18 гадоў. Гэтыя грошы можна будзе накіраваць на паляпшэнне жыллёвых умоў, атрыманне дзіцем адукацыі, паслуг аховы здароўя і фарміраванне дадатковай пенсіі маці. З улікам штогадовай індэксацыі пасля 18-гадовага перыяду сям'я атрымае прыблізна $14 тыс. Да дасягнення 18-годдзя дзіцяці сродкі могуць быць выкарыстаны толькі ў надзвычайным выпадку, пад якім разумеецца неабходнасць аказання складанай медыцынскай дапамогі любому члену сям'і.
Крыніцай матэрыяльных рэсурсаў з'яўляюцца сродкі фонду нацыянальнага развіцця, якія ацэньваюцца ў Br1,8 трлн штогод. За перыяд дзеяння праекта, паводле ацэнак спецыялістаў, будзе выдаткавана каля $700-800 млн. Аднак гэта акупны праект, паколькі сродкі, залічаныя на дэпазітны рахунак маці ў ААТ «АСБ Беларусбанк», будуць перададзены ў кіраванне Банку развіцця, які ўкладвае іх у эканоміку. Урад прапануе пачаць праект з 1 студзеня 2015 года.
Праектам прапануецца таксама даць магчымасць грамадзянам пры нараджэнні чацвёртага дзіцяці самастойна сфарміраваць дэпазітны рахунак і пакласці на яго суму да $5 тыс., такую ж суму ўнясе сям'і дзяржава.
Аляксандр Лукашэнка лічыць, што праект можа быць ажыццёўлены ў Беларусі. «Нармальны праект. Думаю, мы яго асілім. Гэта трэба рабіць. Дзеці — гэта галоўнае. Не будзе дзяцей — не будзе дзяржавы, — адзначыў Прэзідэнт. — Доўгатэрміновай праграме быць. Яна простая, зразумелая ўсім. Гэта крок наперад на працяглую перспектыву».
Прэзідэнт падкрэсліў, што грошы, выдзеленыя сям'і ў межах праекта, дзяржава сабе ні ў якім разе не забярэ.
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.