Супрацоўнікі музеяў прывабліваюць наведвальнікаў нетрадыцыйнымі спосабамі
Нашы музеі ў бліжэйшай перспектыве павінны забыць пра бюджэтнае фінансаванне і з годнасцю існаваць ва ўмовах рынку. Пра гэта і не толькі ішла размова на другім нацыянальным форуме «Музеі Беларусі», які прайшоў у Гомелі.
Дзеці з задавальненнем выкладвалі з вялізных кубікаў выявы палотнаў вядомых беларускіх мастакоў, праз спецыяльныя акуляры разглядвалі 3D-малюнкі, з дапамогай сучасных тэхналогій стваралі арыгінальныя інсталяцыі. Дарэчы, і дарослыя не адставалі. Цяга фатаграфавацца з касцюміраванымі героямі розных эпох была поўнасцю задаволена арганізатарамі мерапрыемства. Невялічкія перасоўныя выставы прадставілі каля 100 дзяржаўных, ведамасных і грамадскіх арганізацый, а таксама кампаній, якія працуюць у сферы музейных тэхналогій і індустрый. Былі на форуме і экспанаты, якія можна было з'есці ці выпіць. На тэрыторыі «зямлянкі» Гомельскага музея ваеннай славы, напрыклад, частавалі тушонкай, жодзінцы давалі пакаштаваць хлеб, выпечаны па партызанскіх рэцэптах — з дадаткамі траў і жалудоў. А вось спецыялісты шклоўскага краязнаўчага музея спакушалі «агуркоўкай» і салам на шпажках.
Напісаць пісьмо з патаемным жаданнем пяром класіка беларускай літаратуры Якуба Коласа — калі ласка! Надрукаваць паштоўку з уласнай выявай — не праблема! Вылепіць на ганчарным крузе глечык — з задавальненнем! Ганна Кузьміч, загадчыца аддзела па зборы музейных матэрыялаў і экспазіцыйнай дзейнасці Гомельскага палацава-паркавага ансамбля, гаворыць, што інтэрактыўныя заняткі — не толькі выставачны праект. На працягу апошняга года ў музей прыходзяць школьнікі малодшых класаў, каб у форме гульні больш даведацца пра гісторыю роднага краю. Дзеці разгадваюць тэматычныя крыжаванкі, вырабляюць сваімі рукамі паштоўкі, а потым прыводзяць у музей сваіх бацькоў. І тут высвятляецца, што не ўсе з іх здагадваліся аб наяўнасці такой магчымасці культурна ўзбагаціцца:
— Гэты праект разлічаны на далёкую перспектыву і аддачы заўтра ад яго цяжка чакаць. Але ж, спадзяюся, такім чынам нараджаецца інтарэс да гісторыі свайго краю, у нашым грамадстве будзе больш культурных і адукаваных людзей. Мы верым, што яны потым сваіх нашчадкаў да нас у музей прывядуць.
Шмат размоў было і наконт інфраструктуры, якая існуе пры многіх еўрапейскіх музеях: гэта і кавярні, і крамы, і ліфты з пандусамі для інвалідаў... Дырэктар Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі Уладзімір Пракапцоў гаворыць, што гандлёвыя ваколмузейныя ўстановы могуць прыносіць ад 40% да 60% прыбытку:
— Але ж справа ў тым, што наш музей быў пабудаваны ў 1957 годзе, калі ніхто не думаў пра адпаведную інфраструктуру. Сапраўды, у Еўропе чалавек, які зайшоў у музей, без сувеніра адтуль не выйдзе, хаця б паштоўку з выявай любімай карціны купіць. У нас таксама ўсё гэта будзе. Нядаўна, напрыклад, мы замовілі арыгінальныя сувеніры на парцалянавым заводзе ў Добрушы.
Падчас форуму прайшлі лекцыі, дыскусіі, трэнінгі і майстар-класы з удзелам вядомых прафесіяналаў у вобласці музеялогіі і музейнай дзейнасці Беларусі, Расіі, Германіі, Славакіі і Літвы. Міністр культуры Беларусі Барыс Святлоў адзначыў, што музеі павінны прырастаць не столькі колькасна, колькі якасна:
— Галоўнае, на мой погляд, не тое, якім чынам глядач атрымлівае інфармацыю, а якую інфармацыю ён атрымлівае. Музей — сродак выхавання, і самае галоўнае — якая канцэпцыя закладзена ў кожную музейную экспазіцыю. Гэтая канцэпцыя павінна адпавядаць часу. Наша задача — знайсці адпаведныя тэхнічныя сродкі, каб гэтую канцэпцыю данесці.
Незвычайныя і глыбокія канцэпцыі ўласцівыя заўсёды экспазіцыям Веткаўскага музея стараверства і беларускіх традыцый. Таму невыпадкова, што дырэктар гэтай установы Галіна Нячаева была прызнана лепшым кіраўніком музейных устаноў краіны. Гран-пры конкурсу «Музеі Беларусі — трэцяму тысячагоддзю» атрымаў Нацыянальны мастацкі музей у намінацыі «Лепшае ўяўленне музея на экспазіцыі форуму». У намінацыі «Лепшае навуковае праектаванне экспазіцыі форуму» вышэйшай ацэнкай адзначана работа Брэсцкага абласнога краязнаўчага музея, прысвечаная гісторыі Брэстчыны са старажытных часоў да першай чвэрці ХХ стагоддзя. У намінацыі «Лепшае мастацкае праектаванне» пераможцам прызнана экспазіцыя Ашмянскага краязнаўчага музея імя Францішка Багушэвіча.
У якасці ганаровага госця і сустаршыні журы на форуме прысутнічаў дырэктар Дзяржаўнага Эрмітажа Міхаіл Піятроўскі. Шаноўнаму госцю з Санкт-Пецярбурга на цырымоніі закрыцця ад гомельскіх кандытараў дастаўся адмысловы торт з малюнкам будынкаў Эрмітажа і гомельскага палаца Румянцавых-Паскевічаў.
Ірына АСТАШКЕВІЧ.
Фота аўтара.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».