Першымі ўзнялі пытанне настаўнікі клічаўскай СШ №2. Сёлета да іх у школу звярнуліся бацькі ўкраінскіх дзяцей, якія прыехалі ў раён з Данецкай вобласці. Перад пачаткам навучальнага года педагогі наведалі сем'і і зразумелі, што без дапамогі гэтым людзям прыйдзецца вельмі цяжка. Некаторым не хапае цёплага адзення, не кажучы ўжо пра харчовыя запасы. У той жа сям'і Білаш 9 дзяцей, 7 з якіх непаўналетнія, прычым адзін — інвалід. Іх маці родам з Клічава, але больш за 20 гадоў жыла ва Украіне. Пакуль іх прытулілі бацькі жанчыны, але пенсій, каб пракарміць такую вялікую сям'ю, не хапае.
— Калі мая жонка, якая працуе ў гэтай школе, расказала падрабязнасці, я зразумеў, як па-сапраўднаму цяжка цяпер гэтым людзям, — кажа старшыня Клічаўскага раённага Савета дэпутатаў Уладзімір Кніга. — Апошнім часам часта чую, як добра мы прымаем гасцей, але гэта не заўсёды адпавядае рэчаіснасці. Камусьці з перасяленцаў сапраўды пашчасціла адначасова і працаўладкавацца, і жыллёвае пытанне вырашыць, але ёсць і супрацьлеглыя выпадкі.
Першае, што зрабілі старшыня райсавета разам з жонкай Наталляй — сабралі пакет прадуктаў, нешта з адзення, узялі невялікую суму грошаў і завезлі шматдзетнай сям'і Білаш. А заадно патэлефанавалі ўсім знаёмым і блізкім, каб і яны падтрымалі людзей. Падключыліся да справы сярод першых клічаўскі саўгас "Дабраволец", прадпрымальнікі Юрый Грынюк і Юрый Шлапак, якія дапамаглі бульбай і грашыма.
Але ў раёне гэта не адзіная сям'я ўкраінскіх перасяленцаў, дзе ёсць дзеці. У некаторых становішча не лепшае. Таму на адной з планёрак Уладзімір Кніга звярнуўся з прапановай сабраць грошы для падтрымкі такіх людзей. Да добрай справы далучыўся Чырвоны Крыж. Перад сесіяй райсавета ў фае райвыканкама паставілі скрыню для збору грошай, і шмат хто не адмовіўся дапамагчы.
— Сёння ў нас навучаецца 13 дзяцей з 4 украінскіх сем'яў, у тым ліку адзін інвалід, — адзначыла дырэктар СШ №2 Таццяна Белабародая. — Настаўнікі пабывалі ў гэтых сем'ях, даведаліся, у чым яны маюць патрэбу. Мы аб'явілі акцыю "Добрае сэрца" і сабралі адзенне і абутак. Дапамагалі ўсе, у тым ліку школьнікі і іх бацькі. Хто нёс адзенне, хто канцылярскія прылады, хто ежу. Хапіла нават і нашым малазабяспечаным сем'ям. А яшчэ мы сабралі грошы. Шматдзетнай сям'і перадалі 1,5 мільёна, астатнім, дзе выхоўваецца па 2 дзіцяці, па 500 тысяч. На гэтыя грошы людзі набылі зімовыя курткі сваім малым.
У маленькім Клічаве не вельмі проста знайсці працу нават карэнным жыхарам, што ж тут казаць пра перасяленцаў. Адну жанчыну з Украіны прынялі на работу ў школу №2. Старшыня райсавета паклапаціўся аб тым, каб працаўладкаваць яшчэ двух чалавек. З жыллём таксама цяжкасці. У асноўным украінцы жывуць у родных ці знаёмых. Але калі ў маленькай двухпакаёвай кватэры туліцца адразу па 6-7 чалавек, гэта ненармальна. Адну сям'ю дзякуючы неабыякавасці дырэктара аграрна-тэхнічнага каледжа Юрыя Васілеўскага, ужо часова прапісалі ў інтэрнаце ўстановы.
— Юрый Васілеўскі не даваў дарэмных абяцанняў, а проста зрабіў усё, што было ў яго сілах, — з удзячнасцю кажа пра яго Уладзімір Кніга. — Адна дзяўчынка з Украіны жыве ў вёсцы Дзмітрыеўка. Там ёсць школа — цалкам беларуская. Яна мовы не ведае, таму ёй прыходзіцца дабірацца ў школу да Клічава. СШ №2 выйшла на райвыканкам з хадайніцтвам, каб ёй аплачвалі праезд. І там не адмовілі.
А яшчэ ў гэтай школе прынялі рашэнне прадастаўляць бясплатнае харчаванне ўсім украінскім дзецям (І гэта пры тым, што такую магчымасць маюць толькі выхаванцы шматдзетных сем'яў альбо тых, хто пражывае ў сельскай мясцовасці.) Наогул пра новых вучняў тут толькі станоўчыя водгукі.
— Яны быццам бы заўсёды тут вучыліся — адразу ж уліліся ў навучальны працэс. — запэўнівае Таццяна Белабародая. — Дзеці вельмі адказныя і дысцыплінаваныя, удзельнічаюць ва ўсіх пазакласных мерапрыемствах, наведваюць секцыі.
Намеснік дырэктара школы Ніна Пагірская прыняла аж дзве сям'і ўкраінскіх сваякоў. Яна добра ведае, як неабходна ім дапамога, хоць заробкі ў раёне невялікія.
Шматдзетная маці з данецкага Харцызка Аляксандра Білаш, да якой мы завіталі разам са старшынёй райсавета, не хавае слёз, калі расказвае пра тое, з чым ім прыйшлося сутыкнуцца.
— Прыехалі мы 14 чэрвеня. Купіць білеты было цяжка — а мы набылі адразу восем. Старэйшыя дочкі прыехалі пазней. 23-гадовая Даша працавала акушэркай у радзільні, а 18-гадовая Каця збіралася вучыцца ў Данецку на швачку. Спадзяваліся, што да восені неяк усе ўтрасецца. Але памыліліся... Спачатку на новым месцы было цяжка, але ў верасні мы атрымалі пасведчанне на права жыхарства. І вельмі шмат чым дапамаглі нам людзі. Адной бульбы прывезлі столькі, што на год хопіць. У трохпакаёвай бацькоўскай хаце, праўда, цесна, але куды падзенешся. Галоўнае, што тут мы адчуваем сябе ў бяспецы.
Нэлі ЗІГУЛЯ.
Клічаўскі раён.
Мерапрыемства праводзілася на добраахвотнай аснове.
Не выявіць ні секунды абыякавасці.