Спецыялісты Мінпрацы і сацабароны адказалі на пытанні аб пенсіях пры змене месца жыхарстве 21 кастрычніка на сайце Мінпрацы і сацыяльнай абароны прайшла анлайн-канферэнцыя на тэму «Пенсійнае забеспячэнне на падставе міжнародных дагавораў (пагадненняў)». Самыя цікавыя для нашых чытачоў вытрымкі з віртуальнага дыялогу мы прапануем вашай увазе.
— З'яўляюся грамадзянінам Рэспублікі Беларусь. У 2000 годзе паехаў на заробкі ў Расію, дзе працую да гэтага часу. Ці змагу я атрымліваць расійскую пенсію?
— Згодна з Дагаворам з Расійскай Федэрацыяй аб супрацоўніцтве ў галіне сацыяльнага забеспячэння ад 24 студзеня 2006 года грамадзяне Беларусі і грамадзяне РФ маюць права выбраць адзін з двух варыянтаў:
1) пенсію ад Рэспублікі Беларусь і ад Расійскай Федэрацыі. У гэтым выпадку кожная дзяржава ў адпаведнасці з нацыянальным заканадаўствам прызначыць і будзе выплачваць пенсію за час працы на сваёй тэрыторыі пасля 12 сакавіка 1992 года. Стаж да 13 сакавіка 1992 будзе ўлічаны дзяржавай, дзе пражывае пенсіянер.
2) пенсію толькі ад дзяржавы, грамадзянамі якой яны з'яўляюцца. Асаблівасць другога варыянту ў тым, што гэты выбар з'яўляецца канчатковым. Перагляд выбару можа быць ажыццёўлены ў выпадку змены асобай грамадзянства.
Такім чынам, расійская пенсія вам можа быць прызначана за перыяд работы на тэрыторыі Расіі з выплатай узносаў яе ў пенсійны фонд.
—Куды трэба звяртацца і якія паперы падаць, каб перавесці пенсію з Расіі ў Беларусь?
—Расійскія пенсіі выплачваюцца ў Беларусі асобам, якія пастаянна пражываюць на яе тэрыторыі. Па пытанні пераводу расійскай пенсіі ў Беларусь неабходна звяртацца з заявай, дакументам, які сведчыць асобу і пастаяннае пражыванне на тэрыторыі Беларусі, і працоўнай кніжкай у орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы жыхарства ў Беларусі.
—Усё жыццё працаваў у Казахстане. З мінулага года атрымліваю там пенсію. Планую пераехаць на пастаяннае жыхарства ў Беларусь. Якую пенсію я буду атрымліваць?
—У выпадку пераезду з Рэспублікі Казахстан на пастаяннае жыхарства ў Рэспубліку Беларусь ваша пенсіянаванне будзе ажыццяўляцца ў адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь «Аб пенсійным забеспячэнні».
Згодна з названым законам памер працоўнай пенсіі залежыць ад працягласці стажу працы і велічыні заробку. У стаж залічваецца час працы на тэрыторыі СССР да 1 студзеня 1992 года. Перыяды працы на тэрыторыі Рэспублікі Казахстан, што праходзілі з 1 студзеня 1992‑га па 1 студзеня 1998 года, залічваюцца ў стаж пры ўмове выплаты ўзносаў на дзяржаўнае сацыяльнае (пенсійнае) страхаванне. Перыяды працы ў Казахстане пасля 1 студзеня 1998 года ў стаж пры прызначэнні пенсіі ў Рэспубліцы Беларусь не залічваюцца.
Пры прызначэнні пенсіі ў 2014 годзе заробак вызначаецца за любыя 20 гадоў запар з апошніх 30 гадоў працы і іншай дзейнасці, што залічваецца ў стаж. Штогод гэтыя перыяды павялічваюцца на 1 год. Пры гэтым заработная плата за працу за межамі Беларусі пасля 1 студзеня 1992 года не ўлічваецца.
З улікам заканадаўства, якое дзейнічае цяпер, рэкамендуем вам да пераезду ў Беларусь запатрабаваць даведкі аб заробку за перыяды вашай працы да 1 студзеня 1992 года і даведкі аб працы з выплатай узносаў на дзяржаўнае сацыяльнае страхаванне да 1 студзеня 1998 года.
—Праз месяц мне спаўняецца 60 гадоў. Хто будзе аплачваць мне пенсію за стаж працы ў Латвіі з 1980 па 2010 год?
—Паміж Рэспублікай Беларусь і Латвійскай Рэспублікай 29 лютага 2008 года заключаны Дагавор аб супрацоўніцтве ў галіне сацыяльнага забеспячэння. З улікам палажэнняў гэтага дагавора пытанне аб прызначэнні вам пенсіі за перыяды вашай працы на тэрыторыі Латвіі, у тым ліку да распаду СССР, будзе разглядацца Латвійскай Рэспублікай у адпаведнасці з яе нацыянальным заканадаўствам.
—Я грамадзянін Літвы, пражываю ў Беларусі. У 2012 годзе мне была прызначана беларуская пенсія, у тым ліку за працу ў Літве ў перыяд з 1975 па 1987 год. Планую вярнуцца на жыхарства ў Літву. Ці будзе мне Літва плаціць пенсію за названы стаж працы ў СССР?
—Артыкулам 5 Дагавора паміж Рэспублікай Беларусь і Літоўскай Рэспублікай аб сацыяльным забеспячэнні ад 4 лютага 1999 года прадугледжаны экспарт пенсій. Перагляд пенсій па нормах названага дагавора ў выпадку перасялення пенсіянера з тэрыторыі адной дзяржавы на тэрыторыю другой не робіцца. Таму ў выпадку вашага перасялення на пастаяннае жыхарства ў Літву вам будзе выплачвацца беларуская пенсія праз Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва Мінпрацы і сацабароны Беларусі.
—Адпрацавала ў Беларусі 17 гадоў. Цяпер пастаянна пражываю ў Германіі. Ці можа мне быць прызначана пенсія Рэспублікай Беларусь за перыяды маёй працы?
—Пенсійнае забеспячэнне грамадзян у Беларусі ажыццяўляецца пры ўмове пастаяннага пражывання на яе тэрыторыі. Іншыя правілы (у тым ліку тыя, што прадугледжваюць экспарт пенсій) могуць быць вызначаны ў міжнародным дагаворы. З Германіяй дагавор у галіне пенсійнага забеспячэння адсутнічае. Такім чынам, падстаў для прызначэння вам пенсіі ў Беларусі няма.
—Ці будзе налічвацца пенсія ў Беларусі за гады працы ва Украіне?
—Згодна з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь, пры вылічэнні пенсіі ўлічваецца час працы ва Украіне за перыяды да 1 ліпеня 1998 года. Пры гэтым за перыяд з 1 студзеня 1992 года па 1 ліпеня 1998 года — пры ўмове выплаты страхавых узносаў у пенсійны фонд Украіны. Перыяды працы на тэрыторыі Украіны пасля 1 ліпеня 1998 года пры вылічэнні пенсіі ў Рэспубліцы Беларусь не ўлічваюцца.
—Грамадзянін Беларусі працуе ў расійскай кампаніі з 01.01.2012 года па цяперашні час. Працадаўца выплачвае за яго страхавыя ўнёскі ў пенсійны фонд Расіі. Ці будзе залічаны гэты перыяд працы ў працоўны стаж пры афармленні пенсіі па ўзросце ў Рэспубліцы Беларусь?
—За перыяды работы з выплатай страхавых узносаў у пенсійны фонд Расіі пенсію будзе прызначаць і выплачваць Расійская Федэрацыя.
—Як выплачваецца пенсія беларускаму пенсіянеру пры пераездзе на пастаяннае месца жыхарства ў Расійскую Федэрацыю? Пенсія прызначана за перыяд работы з верасня 1975 па красавік 2013 года.
—Калі ўся праца працякала толькі ў Беларусі, то ў Расійскую Федэрацыю экспартуецца пенсія за ўвесь стаж альбо пенсія за стаж з 13 сакавіка 1992 года. У другім варыянце пенсію за стаж да 13 сакавіка 1992 годзе будзе выплачваць Расійская Федэрацыя.
Падрыхтавала Святлана Бусько.
Мерапрыемства праводзіцца на добраахвотнай аснове.
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
