Студэнты Інстытута журналістыкі БДУ змогуць стажыравацца ў Германіі і вучыцца некалькі гадоў па абмене ў Кітаі
Што агульнага ў пісьменніцы Святланы Алексіевіч, кінарэжысёра Ігара Дабралюбава і тэлевядучай Алены Спірыдовіч? Усе яны ў свой час скончылі факультэт журналістыкі БДУ, як і многія іншыя вядомыя людзі. Сёння факультэт адзначае 70-годдзе. Дырэктар Інстытута Сяргей Дубовік расказаў у інтэрв'ю «Звяздзе», ці паспявае адукацыя за развіццём інфармацыйных тэхналогій, у чым адметнасць беларускай журналістыкі і што трэба, каб стаць сапраўдным прафесіяналам.
2-26
— Сяргей Валянцінавіч, ёсць думка, што, каб стаць журналістам, не патрэбна журналісцкая адукацыя. Лепш, напрыклад, скончыць юрыдычны факультэт, стаць спецыялістам у сваёй сферы, а потым на гэтую тэму пісаць. Вы пагодзіцеся ці паспрачаецеся?
— Практыка паказвае, што людзі, якія па прафесіі з'яўляюцца журналістамі, як правіла, лепш выконваюць свае непасрэдныя абавязкі. Журналіст працуе са словам, яму трэба ўмець пісаць тэксты. У таго, хто вучыўся на іншую спецыяльнасць, гэтых ведаў можа не быць. Зразумела, што, каб пісаць пра эканоміку, недастаткова толькі той інфармацыі, што дае факультэт журналістыкі. Трэба дэталёва разбірацца ў банкаўскай дзейнасці, механізмах функцыянавання рынку. Калі чалавек бярэ інтэрв'ю ў міністра эканомікі, ён павінен размаўляць на роўных, не быць дылетантам у тэме. Журналісцкая адукацыя — гэта база. А ўжо далейшае развіццё выпускніка як спецыяліста — яго самаадукацыя, жыццёвы вопыт.
— Ці нармальна, што журналістыка, мяркуючы па студэнтах, становіцца «дзявочай» прафесіяй?
— Думаю, што плённа працаваць у журналістыцы могуць і дзяўчаты. Наўрад ці якасць матэрыялаў і саміх сродкаў інфармацыі залежыць ад таго, больш там жанчын ці мужчын. Хаця быў час, калі ў журналістыку ішлі ў асноўным хлопцы. Напрыклад, сярэдзіна 60-х — пачатак 70-х гадоў. Тады наогул на факультэт прымалі зусім мала людзей, чалавек 25.
[caption id="attachment_62835" align="alignnone" width="600"]
Праграмы навучання ў інстытуце адаптаваныя да патрабаванняў сучаснай медыйнай сістэмы.
Праграмы навучання ў інстытуце адаптаваныя
да патрабаванняў сучаснай медыйнай сістэмы.[/caption]
— Што істотна змянілася ў апошні час на факультэце і ў прафесіі?
— З 2008 года журфак пераехаў у новае памяшканне і атрымаў другое дыханне. Ёсць цудоўныя матэрыяльныя магчымасці для арганізацыі навучальнага працэсу: добрыя аўдыторыі, лабараторыі, камп'ютарныя класы, тэлестудыя. Адкрыліся новыя спецыяльнасці, што значна пашырыла кола спецыялістаў, якія пойдуць працаваць у сродкі масавай інфармацыі. Мы ўлічваем запатрабаванні рэдакцый. Раней здаралася так, што чалавек пасля ўніверсітэта прыходзіў у газету ці на радыё і яму яшчэ быў патрэбен год, каб упісацца ў калектыў, працаваць на патрэбным узроўні. Сёння нашы выпускнікі адразу ўключаюцца ў творчы працэс. Трэцяя частка студэнтаў ужо замацаваліся за сродкамі інфармацыі. Мы садзейнічаем таму, каб яны на 2 — 3-м курсе маглі працаваць на чвэрць ці палову стаўкі. Ніводзін рэдактар не будзе браць у штат журналіста, якога ён не ведае. Таму, каб размеркавацца ў пэўнае выданне, выпускнік павінен спачатку папрацаваць там пазаштатным карэспандэнтам. Сама прафесія стала больш дынамічнай, патрабуе ад журналістаў шмат ведаў, тэхнічнай падрыхтоўкі.
— Сёння інфармацыйныя тэхналогіі развіваюцца вельмі хутка. Ці паспявае адукацыя за імі?
— Мы адаптуем праграмы навучання пад выклікі сучаснай медыйнай сістэмы. Некалькі гадоў таму адкрылі такія напрамкі, як вэб-журналістыка, менеджмент СМІ. З'явіліся новыя дысцыпліны, якія ўлічваюць асаблівасці інфармацыйнай прасторы. Напрыклад, «Медыяэкалогія», «Асновы інтэрнэт-журналістыкі».
— Некалькі слоў пра перайманне міжнароднага вопыту. З якімі краінамі супрацоўнічае факультэт?
— Ёсць дагаворы аб міжнародным супрацоўніцтве з Украінай, Швецыяй, Германіяй, Славакіяй, Балгарыяй. На факультэце вучацца студэнты з Кітая (каля ста чалавек), японцы, жыхары Расіі і Прыбалтыкі. Маем добрыя стасункі са шведскім Інстытутам павышэння кваліфікацыі журналістаў FОJО. Групы нашых студэнтаў штогод ездзяць па абмене на практыку ў Швецыю, спрабуюць сябе ў мясцовых газетах і на радыёстанцыях. Некалькі дзён назад мы падпісалі дагавор з Вольным інстытутам Германіі. Плануем, што беларускія студэнты і выкладчыкі будуць стажыравацца там, а іх лектары чытаць у нас. З Кітаем супрацоўнічаем ужо 15 гадоў. За гэты час каля дзвюх тысяч кітайцаў скончылі наш факультэт. Многія з іх вучыліся ў магістратуры і аспірантуры. Цяпер у Хэнаньскім універсітэце працуюць два нашы выкладчыкі. У перспектыве групы кітайскіх студэнтаў пасля двух курсаў будуць давучвацца ў нас, а беларусы — завяршаць адукацыю ў Хэнані. І атрымліваць двайныя дыпломы. Дарэчы, на міжнародную канферэнцыю, прысвечаную 70-годдзю факультэта, мы чакаем каля 30 выкладчыкаў з розных краін.
— Выпускнікі журфака знаходзяць сябе ў прафесіі?
— Пераважная колькасць выпускнікоў адбыліся як журналісты. Некаторыя сталі пісьменнікамі (Адам Мальдзіс, Іван Чыгрынаў), паэтамі (Васіль Зуёнак, Генадзь Бураўкін), кінарэжысёрамі (Анатоль Алай, Віктар Дашук). У нас ёсць такое званне, як ганаровы прафесар Інстытута журналістыкі. Мы прысвойваем яго нашым выпускнікам, якія дасягнулі вышынь у прафесіі. На сёння мы маем трох ганаровых прафесараў: галоўны рэдактар «СБ. Беларусь сегодня» Павел Якубовіч, генеральны дырэктар АНТ Рыгор Кісель і міністр інфармацыі Лілія Ананіч. Што датычыцца «зорак» беларускай тэлежурналістыкі, то вы самі бачыце іх па тэлевізары.
— Дарэчы, пра тэлебачанне. На думку дэкана, чаму ў нас так шмат крымінальнай хронікі?
— Тэлеглядач чакае крымінальных сюжэтаў. Некаторыя каналы дзеля прыбытку ідуць на тое, каб задаволіць інтарэсы абывацеля. Гэта праблема не толькі беларускага тэлебачання. Уключыце, напрыклад, НТБ. На расійскіх каналах цэлая школа для злачынцаў. Я лічу, мы пакуль не пераступілі тую мяжу, за якой пачынаецца жоўтая, непрыгожая журналістыка. Мне падабаецца, як вядуць перадачу «Зона Ікс».
— Як вы думаеце, чаму еўрапейскія ідэі не заўсёды прыжываюцца ў беларускай журналістыцы? Напрыклад, бясплатная гарадская прэса. На Захадзе яна разлічана на занятых людзей, якім зручна чытаць навіны па дарозе на працу. У нас жа гэтыя газеты ахапкамі разбіраюць бабулі...
— Пенсіянеры хапаюць газеты, напэўна для таго, каб заўтра завезці іх на свае лецішчы. Чаму не прыжываецца ідэя? Бясплатная прэса разлічана на рэкламадаўцаў, змяшчае шмат аб'яў. Нашы людзі пакуль з недаверам ставяцца да рэкламных выданняў. Але гэтая форма дастаўкі інфармацыі да чытача апрабавана ў Еўропе, ёсць такія газеты ў Расіі. Думаю, у будучыні прыжывецца і ў нас.
— Наколькі сёння ўвогуле запатрабавана прафесія журналіста?
— Кожны год мы выпускаем каля 250 чалавек. Праблем з працаўладкаваннем няма. У нас дастатковая колькасць СМІ, дзе патрэбны маладыя, здольныя спецыялісты. Калі перад размеркаваннем прыходзяць заяўкі, часам на аднаго студэнта прыпадае два месцы. Многія едуць у раённыя і абласныя газеты. Нашы выпускнікі працуюць і ў піяры, у рэкламных службах.
— Можна смела гаварыць пра тое, што ў нас склалася менавіта беларуская нацыянальная школа журналістыкі. У чым яе адметнасць?
— Мы не адстаём ад таго, што робіцца ў Еўропе. Зраўняліся па тэхнічных сродках. Магчыма, нам трэба больш працаваць у напрамку мабільнасці журналістыкі. Але ў параўнанні з краінамі-суседзямі наша журналістыка больш праўдзівая, маральная, чалавечная. Думаю, Заходняй Еўропе таксама ёсць чаму ў нас павучыцца.
Наталля ЛУБНЕЎСКАЯ.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».