Гродзенскім абласным Саветам дэпутатаў з юрыстамі распрацаваны і накіраваны ва ўсе раёны пералік пакрокавых дзеянняў па рэалізацыі патрабаванняў Указа Прэзідэнта Беларусі ад 23 лютага 2012 года № 100 «Аб мерах па ўдасканаленні ўліку і скарачэнні колькасці пустуючых і старых дамоў у сельскай мясцовасці».
Гэта тэма нядаўна абмяркоўвалася на абласным семінары з удзелам кіраўнікоў раённых і сельскіх Саветаў, юрыдычных, праваахоўных і кантрольных органаў.
— Нягледзячы на некаторыя зрухі ў рэалізацыі Указа № 100, асабліва ў апошні час, ёсць цэлы шэраг недапрацовак і праблем, — лічыць Ігар ЖУК, старшыня Гродзенскага абласнога Савета дэпутатаў. — Вядома, ёсць складанасці аб'ектыўнага характару, сярод якіх — пошук спадчыннікаў пустуючых дамоў і работа з імі. Але ў першую чаргу аналіз сітуацыі паказвае, што не ўсе камісіі, створаныя пры райвыканкамах (згодна з патрабаваннямі гэтага дакумента), працуюць эфектыўна і сістэмна па выяўленні пустуючых старых дамоў, па занясенні іх у рэгістр. Не наладжаны дакладны і аб'ектыўны ўлік незаселеных дамоў. Статыстыка ў нас «кульгае». Калі нядаўна гэтае пытанне разглядалася на нарадзе ў старшыні аблвыканкама, то некаторыя звесткі з раёнаў аказаліся даволі сумніўнымі. А калі няма аб'ектыўнай інфармацыі з месцаў, то праблематычна ў цэлым прааналізаваць сітуацыю. На ўзроўні раёнаў няма адзінага алгарытму і каардынацыі па рабоце з Указам № 100. У кожным — свая сістэма. Можа, нешта і мае права на жыццё. Але, мяркую, павінны быць і адзіныя падыходы, стандарты.
На гэта і скіраваны пералік пакрокавых дзеянняў па рэалізацыі патрабаванняў Указа № 100, які ёсць у распараджэнні кожнага раёна Гродзеншчыны. Там дакладна распісана, хто за што адказвае, што і ў якія тэрміны робіць. Пачынаючы ад абследавання тэрыторыі з мэтай выяўлення старых дамоў, і далей па ўсіх наступных працэдурах.
Вопытам работы з пустуючымі дамамі падзяліўся старшыня Навагрудскага раённага Савета дэпутатаў Сяргей МІШАРЫН. Гэта праблема для раёна вельмі сур'ёзная, бо з 11 тысяч 319 дамоў 4 тысячы 700 — старыя і пустуючыя. І работа тут наперадзе вялізная.
Па-першае, на месцы стараюцца пераканаць ці прымусіць уласніка наводзіць парадак у сваім домаўладанні, глядзець за сваёй маёмасцю. Гэта самы малазатратны варыянт у фінансавым плане. Толькі за 10 месяцаў мінулага года на Навагрудчыне ўдалося пераканаць 51 уласніка ў тым, што яны маюць не толькі правы, але і абавязкі ў дачыненні да сваёй уласнасці, і павінны працаваць з ёй. І гэтыя дамы прыведзены ў належны парадак.
Другі кірунак — гэта работа з людзьмі, якія не жадаюць выконваць свае абавязкі ўласніка дома. У такім выпадку просяць чалавека пісьмова адмовіцца ад гэтай уласнасці (распіскі захоўваюцца ў сельвыканкаме) і потым займаюцца зносам старога дома. За перыяд дзеяння Указа № 100 ужо ўдалося знесці больш за 500 дамоў, якія стваралі непрыглядны выгляд гэтым тэрыторыям. Найбольш працаёмкі працэс — афармленне дакументаў для ўнясення дома ў рэгістр, пасля — у суд і потым — перадача пустуючага дома адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінцы. Гэта найбольш затратны механізм, але без яго не абысціся, бо не кожнага чалавека можна пераканаць займацца сваёй прыватнай уласнасцю.
Прычым трэба клапаціцца не толькі пра дэмантаж пабудоў, але і пра разборку падмурка, знос дрэў на прысядзібным участку, каб гэтую тэрыторыю мог выкарыстаць сельгаскааператыў. За мінулы год такім чынам удалося ўцягнуць у гаспадарчы абарот больш за 120 гектараў зямлі, паведаміў Сяргей Мішарын.
Разам з тым маніторынг Камітэта дзяржаўнага кантролю і пракуратуры сведчыць, што далёка не ўсюды гэтыя праблемы вырашаюцца своечасова і граматна. Здараецца, дом пустуе чатыры гады, перш чым у дачыненні да яго нешта пачынаюць рабіць. Не накіроўваюцца прадпісанні ўласнікам — з патрабаваннем навесці ў дамах парадак. У многіх сельсаветах не вядзецца планамерная работа па абследаванні стану жылых дамоў, па іх уключэнні ў рэгістр уліку пустуючых домаўладанняў. Пра бяздзеянне адпаведных камісій сведчыць тое, што іх склад не мяняўся з моманту ўтварэння. Хоць многія члены камісій на сваіх пасадах ужо не працуюць.
— Указ № 100 прымаўся не для таго, каб максімальна забяспечыць правы нейкіх магчымых спадчыннікаў, а каб навесці парадак у населеных пунктах, — кажа Аляксандр САДАЎНІЧЫ, першы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю Гродзенскай вобласці. — І ацэнка работы органаў мясцовай улады будзе давацца перш за ўсё зыходзячы з гэтага. Не трэба баяцца: а раптам знойдзецца нейкі спадчыннік? Сёння прапісаны пакрокавыя меры ў дачыненні да пустуючых дамоў, і калі дакладна выканаць усе працэдуры, то ніхто не зможа прад'явіць прэтэнзіі. Трэба мэтанакіравана дзейнічаць згодна з магчымасцямі, якія прадастаўлены Указам № 100. Калі трэба — будзем уносіць прапановы па нейкіх зменах, каб сельвыканкамам было прасцей працаваць.
Барыс ПРАКОПЧЫК.
Будзь у курсе!
Алена ЮРГЕЛЬ, першы намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення юстыцыі Гродзенскага аблвыканкама:
— Уласнікі жылых дамоў абавязаны ўтрымліваць іх у парадку, сачыць і клапаціцца пра сваю маёмасць. Гэта датычыцца і фасадаў, і выканання санітарных, тэхнічных нормаў, і добраўпарадкавання сваіх тэрыторый. Але, як сведчыць практыка, не ўсе разумеюць свае абавязкі і не ведаюць аб адказнасці за іх ігнараванне. Больш за тое, не ўсе імкнуцца дакументальна аформіць свае правы ўласніка.
Уласніку жылога дома трэба ведаць наступнае:
Калі ён сам выкарыстоўваў гэты дом для пражывання ў сукупнасці менш за 1 месяц у каляндарным годзе на працягу 3‑х гадоў запар альбо не выкарыстоўваў такі дом для пражывання асобы, якая мае права ім карыстацца;
калі не падаў у выканаўчы камітэт пярвічнага тэрытарыяльнага ўзроўню пісьмовае паведамленне аб намеры выкарыстоўваць такі дом для пражывання, — такія абставіны фактычна прыраўноўваюцца да адмовы ад права ўласнасці на яго.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».