Час пажыць для сябе

Нядаўна мая сяброўка паведаміла прыемную навіну: «Выходжу замуж за іншаземца!». Нявесце 56 гадоў, яна маладая пенсіянерка. Вопытнай прафесіяналцы наймальнік прапаноўваў прадоўжыць кантракт, але Людміла катэгарычна адмовілася: хопіць, пара пажыць для сябе.

Пенсія ў яе па сучасных мерках нядрэнная: на хлеб з маслам хапае. Акрамя таго, да выхаду на заслужаны адпачынак яна рыхтавалася: адкладвала грошы. У банку ў яе захоўваюцца валютны і рублёвы ўклады. Працэнтаў, што здымае кожны месяц, хапае, каб цікава і карысна бавіць вольны час. Жаніх таксама забяспечаны, мае невялікае прыватнае прадпрыемства, якое прыносіць стабільны прыбытак. Пазнаёміліся яны праз інтэрнэт, і не праходзіць дня, каб не размаўлялі па «Скайпе». Вітас ужо гасцяваў у патэнцыяльнай жонкі, цяпер яна збіраецца да яго. «Маладыя» сумесна плануюць сваю будучыню: дзе будуць жыць, ці заключаць шлюбны кантракт.

— У мяне было не жыццё, а суцэльны стрэс, — прызнаецца сяброўка.

Зрэшты, я добра ведаю пра яе лёс. Выйшла замуж у студэнцкія гады. Нарадзіўся сын, па размеркаванні яе і мужа накіравалі на працу ў раённы цэнтр. Маладых пасялілі ў аварыйным бараку, які планавалася з цягам часу знесці. Зімой тэмпература ў памяшканні не перавышала 12 градусаў цяпла, з усіх куткоў задзімаў снег, не дапамагалі і абагравальнікі. Дзіця часта хварэла. Маці разрывалася паміж работай і малым. Заробкаў дваіх маладых спецыялістаў катастрафічна не хапала. І сямейная лодка, як той казаў, пайшла на дно. Засталася мая сяброўка адна з дзіцем на руках. Сёстры, што жылі ва Украіне, паклікалі да сябе. Пераехала, вывучыла ўкраінскую мову, уладкавалася па спецыяльнасці ў гарадскую газету. Затым узначаліла прэс-службу металургічнага камбіната з вельмі добрай на той час зарплатай, атрымала двухпакаёвую кватэру, з часам купіла яшчэ адну. Здавалася б, жыццё наладжвалася. Але тут сын-падлетак пачаў адбівацца ад рук. Шмат сіл, слёз, здароўя давялося патраціць маці, каб выцягнуць яго з дрэннай кампаніі.

У 35 гадоў Людміла выйшла замуж другі раз. Прыгажун, разумнік, вельмі добры, спагадлівы, гасцінны... Схільнасць да гарэлкі Сяргею спачатку ўдавалася ўтойваць. А потым пайшло-паехала.... Дзесяць гадоў жыцця мінулі, як у нядобрым сне: лячыла свайго любага ў псіхолагаў, псіхатэрапеўтаў, нарколагаў, выклікала брыгады хуткай дапамогі. Акрыяе — клянецца, што больш не будзе піць. Ды яго абяцанняў хапала ненадоўга. Чарговы раз ён так і не выйшаў з запою, сэрца спынілася. На той час жонка была ў камандзіроўцы, ледзьве паспела на пахаванне.

Цяжка застацца ў 50 гадоў адной: сын вырас, вывучыўся, завёў сваю сям'ю, жыве асобна. Шкадавала сябе, плакала, — распавяла жанчына. — А аднойчы сказала: хопіць, пенсіянерка, трэба пачынаць жыццё з пачатку. Пачала працаваць над сваёй знешнасцю: касметолаг, педыкюр, манікюр, прычоска, запісалася на фітнес, аэробіку. І цяпер мае знаёмыя сцвярджаюць, што я выглядаю лепш, чым была ў 20 гадоў. Ды і сама стала сябе паважаць. А яшчэ з'явіўся час падарожнічаць, зарэгістравалася ў сацыяльных сетках, дзе знайшлося шмат цікавых для мяне людзей і нават прэтэндэнтаў на руку і сэрца. Не перабольшваю, выбар шырокі, але спынілася на адным. Фліртаваць ды падаваць надзею іншым не хачу.

— У нашым грамадстве лічыцца, што выйсці замуж у 18 гадоў — вельмі рана, у 40 — запозна. Нават трыццацігадовую цяжарную жанчыну ў паліклініках называюць «старой», — працягвае Людміла. — Вось і лезем мы са скуры, каб некаму даказаць, што ў нас усё як у людзей: своечасова пабраліся шлюбам, своечасова нарадзілі дзяцей, своечасова вывучыліся, зрабілі кар'еру. Калі ж да пэўнага ўзросту не атрымліваем таго, што «належыць», значыць, жыццё не ўдалося. Цяпер я ведаю: гэта стэрэатып, які абвяргаюць вядомыя людзі, што дабіліся поспеху і прызнання ў сталыя гады. Напрыклад, Гаген пачаў пісаць свае творы ў 40 гадоў. Кінг Жылет вынайшаў бяспечную брытву таксама ў 40 і заснаваў кампанію «Жылет», якая вядомая ва ўсім свеце. І такія прыклады можна прыводзіць бясконца.

І ў 30 гадоў можна быць старым, стомленым, цынічным чалавекам без бляску ў вачах, плыць па волі лёсу. Мая сяброўка нядаўна закончыла курсы бізнесу і марыць адкрыць сваю, хоць невялікую, справу. Ідэй, задум у яе шмат. Таму, як бачыце, на пенсіі жыццё толькі пачынаецца! Было б жаданне...

Таццяна ЛАЗОЎСКАЯ

lazovskaya@zviazda.by