«Санаторый на даму» — гэта пакуль яшчэ новая форма работы з адзінокімі састарэлымі людзьмі і адзінокімі інвалідамі ў нашых сацыяльных службаў, але яна актыўна развіваецца. Галоўная яе мэта — падоўжыць і палепшыць жыццё пажылым.
Заварыць фітагарбату, пагаварыць па душах...
— Мы пачалі практыкаваць санаторыі на даму з кастрычніка мінулага года, — гаворыць дырэктар тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Ушацкага раёна Алеся Хвашчэўская. — Да адзінокіх пенсіянераў выязджаюць сацыяльны работнік і тэрапеўт (фельчара замест доктара пасылаем толькі ў самыя аддаленыя вёскі). Калі ёсць такі запыт, да сацработніка і медыка могуць далучыцца псіхолаг, а таксама юрыст. Медык абследуе пажылога чалавека і складае карту прызначэнняў. І ўжо на падставе гэтага да пенсіянера прыходзяць валанцёры і праводзяць усе патрэбныя працэдуры. На працягу 14 дзён заварваюцца фітагарбаты, арганізуецца рэкамендаванае доктарам дыетычнае харчаванне, ароматэрапія, праводзіцца масаж... Часам медыкі вучаць саміх пажылых людзей прыёмам самамасажу, каб аблегчыць боль у суставах, напрыклад.
«Узаемадапамога, дабрыня і міласэрнасць — гэта тое, што заўсёды вызначала нашых людзей. Дапамога хворым і слабым, абарона дзяцей і клопат аб пажылых спрадвеку лічыліся ў нас святой, богаўгоднай справай.
Гэтыя векавыя маральныя каштоўнасці мы паклалі ў аснову беларускай сацыяльнай дзяржавы — дзяржавы для народа».
(З перадвыбарнай праграмы Аляксандра Лукашэнкі.)
Праводзім мы і музыкатэрапію — ладзім жывыя міні-канцэрты, з якімі выступаюць таксама валанцёры. Станцаваць кадрылю, праспяваць песні ваенных гадоў ці задушэўныя беларускія народныя — у праграме ўсё тое, што любяць нашы бабулі і дзядулі, якія з велізарным задавальненнем слухаюць і падпяваюць.
Алеся Хвашчэўская не ўтойвае, што старым адзінокім людзям вельмі не хапае зносін. «У асноўным ім патрэбны проста суразмоўцы, — гаворыць яна. — Пагаварыць па душах, выслухаць іх расказы...».
Спецыялісты адзначаюць, што падобныя санаторыі на даму арганізаваны ўжо ў Віцебскай, Мінскай, Магілёўскай, Гродзенскай абласцях.
А ў Вілейскім тэрытарыяльным цэнтры сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва, акрамя «санаторыя на даму» і іншых інавацыйных праектаў, рэалізуецца і праект «Сацыяльная дача», у рамках якога спецыялісты цэнтра арганізуюць адпачынак пажылых грамадзян і інвалідаў у летні перыяд у вёсцы — на базе дома сезоннага пражывання. Мэтай яго спецыялісты бачаць у першую чаргу таксама пераадоленне сацыяльнай ізаляцыі і пашырэнне сацыяльных сувязяў пажылых людзей і інвалідаў.
Па стане на 1 кастрычніка гэтага года на ўліку ў тэрытарыяльных цэнтрах сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва стаялі 1 809 985 чалавек. Для параўнання: у студзені 2014 года на ўліку ў ТЦСАН стаялі 1,7 млн чалавек.
Калі трэба, прыедзе мабільная брыгада сацабслугоўвання
Увогуле, у Мінпрацы і сацабароны адзначаюць, што на 1 кастрычніка гэтага года ў нашай краіне абслугоўваюцца на даму 87 641 пажылы чалавек. Штогод тэрытарыяльныя цэнтры сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва абследуюць умовы пражывання адзінокіх грамадзян і высвятляюць, якія яны маюць патрэбы. Можа, трэба дапамагчы нешта адрамантаваць, пераклеіць шпалеры...
Як правіла, самымі запатрабаванымі ў нашых адзінокіх пажылых людзей і тых, хто адзінока пражывае, з'яўляюцца сацыяльна-бытавыя паслугі — дастаўка тавараў, лекаў, прыборка, добраўпарадкаванне прысядзібнага ўчастка, расчыстка снегу і інш. Яны прадастаўляюцца па нізкіх цэнах або наогул бясплатна. Акрамя гэтага, у кожным раёне распрацоўваецца свой дадатковы пералік паслуг, якія прапаноўваюцца ўжо па больш высокім тарыфе. Звычайна ў іх лік уваходзіць колка дроў, рамонт плота, прысядзібных пабудоў, паслугі сацыяльнай цырульні, пральні і інш.
Сёлета 548 беларусаў перасягнулі 100-гадовую мяжу.
Для большай зручнасці ў сельскай мясцовасці апошнім часам адчыняюцца сацыяльныя пункты — філіялы цэнтраў сацыяльнага абслугоўвання. На 1 кастрычніка гэтага года, па звестках Мінпрацы і сацыяльнай абароны, у нашай краіне налічвалася 1123 такія філіялы. Вяскоўцаў наведваюць і мабільныя брыгады сацабслугоўвання, у склад якіх могуць уваходзіць псіхолагі і юрысты.
У розных рэгіёнах краіны дзёйнічаюць «дамы зімоўкі». Гэта калі двое ці трое суседзяў аб'ядноўваюцца на зіму і жывуць у адным доме, дзе іх наведвае сацыяльны работнік. Ёсць і «дамы самастойнага пражывання» — гэта калі жылы дом у вёсцы, які пустуе, прыводзіцца ў нармальны стан і ў яго засяляюцца непрацаздольныя людзі, што не маюць жылля або апынуліся ў цяжкай жыццёвай сітуацыі. Патранат ажыццяўляе ўсё той жа тэрытарыяльны цэнтр, сельвыканкам. Ёсць яшчэ прыёмная, гасцявая і патранатная сем'і, пра якія мы нямала пісалі. Ствараюцца і дамы самастойнага сумеснага знаходжання.
Сёлета ў Міністэрстве працы і сацыяльнай абароны Беларусі пачала дзейнічаць інфалінія, якая даступна на тэрыторыі ўсёй краіны. Для таго, каб атрымаць даведачную інфармацыю і кансультацыі спецыялістаў міністэрства, трэба тэлефанаваць па нумары 8-(017)-309-9-309 з 9.00 да 10.30 у будныя дні.
Святлана Бусько
busko@zvіazda.by
Фота Надзеі БУЖАН
Карысна ведаць
Які парадак залічэння на сацыяльнае абслугоўванне на даму?
Для залічэння на сацыяльнае абслугоўванне на даму неабходна пісьмова звярнуцца ў тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва па месцы фактычнага пражывання. Пры гэтым варта прад'явіць дакумент, які сведчыць асобу; дакумент устаноўленага ўзору аб праве на льготы; медыцынскую даведку аб стане здароўя.
Работнікі цэнтра на працягу трох рабочых дзён з дня звароту правядуць абследаванне матэрыяльна-бытавога становішча пажылога чалавека і складуць акт гэтага абследавання. Таксама яны запытаюць у дзяржорганаў і іншых арганізацый звесткі аб памеры атрыманай пенсіі за месяц, папярэдні месяцу звароту; даведку аб месцы жыхарства і складзе сям'і; звесткі аб тым, што пажылога чалавека, які звярнуўся па аказанне сацыяльных паслуг, не даглядае асоба, якая атрымлівае дапамогу па доглядзе інваліда 1 групы або асобы, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту.
Рашэнне аб заключэнні дагавора аказання сацыяльных паслуг прымаецца на працягу пяці рабочых дзён пасля атрымання гэтых звестак.
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.
