Мікола Маляўка. Павуцінкі сонечная ніць

Маляўка Мікалай Аляксандравіч нарадзіўся 13 снежня 1941 года ў вёсцы Мікалаеўшчына Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці. Скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя У. І. Леніна (1965). Настаўнічаў у вясковых школах. Працаваў на рэспубліканскім радыё і тэлебачанні, у часопісе «Вясёлка».

Аўтар паэтычных зборнікаў «Едуць маразы» (1966), «Лотаць» (1973),  «Эстакада» (1982), «Аднавяскоўцы» (1988), «Зімні дождж» (1991), «Ручнічок на крыжы» (1995), «Покуць» (2001), «Сядзіба, або Хата з матчынай душой» (2002), «Старая зямля» (2005), «Ой, бярозы і сосны…» (2006), «Дзічка ў полі» (2007), «Крыштальная галінка снегападу» (2011), «Беражыце шыпшыну» (2013) і інш., кніг вершаў і казак для дзяцей «Дзед і ўнучка» (1983), «Салодкі лядзяш» (1986), «Як дом будавалі» (1987), «Дзе жывуць казкі» (1994), «Запрашаем на калядкі» (1998), «Папялушка» (2000), «Пачынайце дзень з усмешкі» (2013) і інш.

Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Аркадзя Куляшова (1992), прэміі Фэдэрацыі прафсаюзаў Беларусі (1997), спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у намінацыі «Мастацкая літаратура» (2002).

---

Заінелая галінка

Іскрыцца на галінцы іней —

Блакітна-белы дар нябёс,

Нібыта ў срэбра фарбы сіняй

Дабавіў крышачку мароз.

 

Ён на галінцы тонкай хутка,

Як нейкі казачны гравёр,

Стварыў з крышталікаў драбнюткіх

Адзіны, непаўторны ўзор.

 

На сонцы ўспыхнула барвяна

Галінка — незямной красы,

Хоць падары яе каханай,

Як дыядэму ў валасы.

---

Цвіце на падаконніку герань

Цвіце на падаконніку герань

У хаце той, дзе я бываю зрэдку.

Не перайшлі ў мінулым неўпрыкметку

Паміж сяброўствам і каханнем грань.

Прыгожая і стройная, як лань,

Казала ты, вясёлая суседка:

«Герань — мяшчан правінцыяльных кветка!

Ты мне адну, купальскую, дастань».

 

Я не дастаў… Прыносяць іншым госці

Вясёлкавыя кветкі маладосці.

Жыццёвы век заснежыла зіма,

Краса твая не слепіць, як маланка, —

І ты герані пестуеш сама,

Любоў мая — самотная мяшчанка.

---

* * *

Павуцінкі сонечная ніць

У паветры і ўваччу трымціць,

Заплывае мройна ў душу —

За туману і дажджоў мяжу.

І ніякай аблачынкай быт

Не зацьміць жыцця майго блакіт,

Покуль у душы яна трымціць

Павуцінкі сонечная ніць.

---

А можа, ты прыснілася ў жыцці

А можа, ты прыснілася ў жыцці,

Зямная, стала марай неадлётнай —

З прыгожым тварам і душой пяшчотнай.

У круг тваіх абдымкаў не зайсці,

І толькі так, у сне-паўзабыцці,

Прыходзіш на імгненне ты, употай,

Асвечаная ўсмешкі пазалотай,

Каб зноў назад, у свет чужы, сысці.

 

На лініі трывожнага маўчання,

Здаецца, чую я тваё дыханне.

Далёка ты, а ў памяці жывой

Збліжае душы і такая ўцеха:

Гучыць з другога веку голас твой,

Як дзён шчаслівых маладое рэха.

---

Затока, раскаю затканая

Затока, раскаю затканая,

Як вобраз твой, жыцця застой.

Трымцяць стракозкі закаханыя

Ці, можа, толькі сняцца ёй?

 

Даўно закінутая, ціхая,

Была ракою і яна:

Глыбока плынь жывая дыхала,

Віркі закручвала да дна.

 

Вось так, святла і руху казкаю,

Бадзёрыць, радуе спярша,

А потым заплывае раскаю

І чалавечая душа.

 

Застой істоту ўсю захліствае,

І толькі згадкі аж да слёз,

Нібы стракозкі серабрыстыя

Трымцяць, высвечваючы лёс.

---

Любоў

У жыцці любоў як скрыпка,

Струны мае і смычок.

То гучыць шчымліва, зыбка,

То ўздымае да аблок.

 

На зямлі натхняе неба,

Ды замова ёсць адна:

Так іграць умела трэба,

Каб не лопнула струна.

---

Трыялет

Шчаслівыя не думаюць пра смерць,

Глядзяць на свет вясёлымі вачыма.

Спрыяйце, людзі ім! Спрыяй, Радзіма!

Шчаслівыя не думаюць пра смерць.

Нядоўгай будзе радасць іх, магчыма,

І цешацца няхай, каб зразумець:

Шчаслівыя не думаюць пра смерць —

Глядзяць на свет вясёлымі вачыма.

---

Ёсць свет, схаваны ад чужых вачэй

Ёсць свет, схаваны ад чужых вачэй,

Ён у душы — куточак запаветны:

Там не сцюдзёна ад дажджу і ветру,

Там боль не джаліць, крыўда не пячэ,

Там не вянкі жалобныя яшчэ

Ляжаць на плітах, а жывыя кветкі

Цвітуць пад вокнамі, як шчасця сведкі, —

Пра будучае марыць там лягчэй.

 

Туды, у паралельны свет былога,

Я не ўцякаю ад жыцця зямнога.

Я кожным днём пражытым даражу —

І перад сном, за клопатаў парогам,

Малюся і заглядваю ў душу,

Каб свет рэальны ўранку не палохаў.

---

Я не ўяўляю свету без бяроз

Я не ўяўляю свету без бяроз.

Сярод ялін і хвой — святла палосы,

Яны не гаснуць і ўначы, бярозы.

Яны заўжды, у спёку і ў мароз,

Высвечваюць і наш жыццёвы лёс:

Расой змываюць з твару сум і слёзы,

Пяшчотным шумам будзяць мары-крозы, —

Нібыта на зямлю сышлі з нябёс.

 

І людзі ёсць у кожным пакаленні

Такія ж светлыя, без хмаркі ценю.

На плошчы шумнай і ў лясной глушы

Яны нясуць, не цьмеючы ў знямозе,

Святло ў вачах, святло ў сваёй душы,

Каб весялей сучаснікам жылося.