Кошык «па-беларуску»

— Такое пляценне кошыка ў расійскіх майстроў завецца «па-беларуску», і карыстаюцца гэтым прыёмам нават за Уралам, — тлумачыць мне член журы конкурсу Марыя Шымко. Яна навучылася лазапляценню на курсах у народнага майстра Беларусі Алены Гурэцкай, а сёння разам са сваёй былой настаўніцай і іншымі вядомымі спецыялістамі вызначае найлепшых удзельнікаў спаборніцтва аматараў. Мы разам крочым уздоўж рабочых сталоў, на якіх ляжаць пучкі лазы, нескладаныя інструменты, стаяць шыльдачкі з імёнамі ўдзельнікаў.

— Тут сабраліся ў асноўным выхаванцы курсаў народных рамёстваў і вучні Мінскага дзяржаўнага прафесійна-тэхнічнага каледжа дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва імя М. Кедышкі, — гаворыць суразмоўца. Мы знаёмімся з тымі, хто ў гэтую хвіліну дзеля адпачынку ненадоўга перапыніў пляценне.

— Спаборніцтва працягваецца чатыры гадзіны. Не цяжка? — пытаюся ў канкурсанткі супрацоўніцы мінскага дзіцячага садка Ларысы Пех. Тая адказвае, што за любімай справай часу не заўважае і, карыстаючыся момантам, перадае прывітанне сваёй матулі Ніне Васілеўне ў Ваўкавыск. Выконваю гэту просьбу з задавальненнем, бо тут жа высветлілася, што маці — даўняя падпісчыца газеты «Звязда».

За наступным столікам заплятае донца кошыка перакладчыца з англійскай і італьянскай Настасся Сяргеева, побач — юрысконсульт Таццяна Супрунчук. Непадалёку, апераджаючы ўсіх, шчыруе эканаміст Надзея Колтун-Малініна.

Вызначыць найлепшага ўдзельніка ІV конкурсу лазапляцення «Беларускі кошык» — справа няпростая. Журы звяртае ўвагу на мастацкі ўзровень твораў, іх адпаведнасць нацыянальным традыцыям, творчую фантазію майстра, хуткасць працы. Нават прывезеная на конкурс хатняя калекцыя вырабаў з лазы можа паўплываць на рашэнне кампетэнтнага журы.

Калі перагарнуць у памяці старонкі гісторыі, то прыклады першага пляцення з галінак і каранёў можна знайсці ў далёкіх тысячагоддзях. Зрэшты, за доўгі час мала што змянілася ў гэтай справе, заўжды прыбліжанай да штодзённай хатняй працы. Як і раней, няма па сёння лепшага рыштунку для збору грыбоў і ягад, пасадкі бульбы на падворку, захоўвання некаторых прадуктаў, чым адпаведна змайстраваныя кошыкі. Сплеценыя проста і з мудрагелістымі карункамі, круглыя, авальныя, прамавугольныя, з адной і дзвюма ручкамі, з адмысловымі накрыўкамі на лазовых завесачках, маленькія і вялізныя — не пералічыць усіх кошыкаў, убачаных на конкурсе ў памяшканні Рэспубліканскага цэнтра інавацыйнай і тэхнічнай творчасці.

— І ўсё ж такі, чаму пляценне «па-беларуску» распаўсюдзілася на тысячы кіламетраў? — пытаюся ў знаўцаў з журы і чую іх адказ: гэты метад вельмі просты і надзейны. Да таго ж зробленыя па-іншаму кошыкі часам складана адрамантаваць. А ў наш заплёў новую лазінку — і кошык служыць зноў!

І яшчэ адзін цікавы штрых да расповеду пра конкурс: завяршыла яго ўрачыстая цырымонія пасадкі новага кошыка ў цэнтр вялікай клумбы. Навошта, спытаецеся вы? Усё проста і вельмі сімвалічна. Свежыя галінкі лазы кошыка ў вясновай глебе неўзабаве ажывуць, выпусцяць карэньчыкі, на гэтым месцы паднімецца новы зялёны кусцік.

На тое ж самае разлічаны конкурс: каб папаўнялася грамада народных майстроў новымі маладымі талентамі.

Фота аўтара