У мінулую суботу жыхары славутага старажытнага Івянца, што на Валожыншчыне, былі па-святочнаму ўзрушаны, а сам упрыгожаны горад нібы памаладзеў. Тут сустракалі майстроў і аматараў народнай творчасці з розных куткоў Беларусі, якія з'ехаліся на Мінскае абласное свята-конкурс «Гліняны звон».
— Свята-конкурс майстроў ганчарства праходзіць на Міншчыне восьмы раз. Стартавала яно ў 1996 годзе ў Івянцы, а затым, так бы мовіць, качавала па іншых гарадах і мястэчках. І вось зноў вярнулася сюды — чацвёрты раз, — расказала першы намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Мінскага аблвыканкама Святлана Баранок. — Гэта невыпадкова, менавіта тут вельмі моцныя традыцыі ганчарства, якія бяруць пачатак у XVІ стагоддзі, а ўжо з канца XІX-га мястэчка лічыцца ганчарнай сталіцай. Тут выраблялі гліняныя посуд, цацкі, музычныя інструменты. Склаліся нават цэлыя сямейныя дынастыі ганчароў. І да цяперашняга часу ў горадзе вельмі развіты гэты напрамак. Менавіта ў Івянцы створаны і працуе музей традыцыйнай культуры, дзе ёсць розныя майстэрні, у тым ліку і ганчарная.
Першапачаткова свята не было такім маштабным. Удзел у ім прымалі каля 20 чалавек. Сёлетні «Гліняны звон» сабраў болей як 80 майстроў і іх вучняў не толькі з Міншчыны, але і з Магілёўскай, Брэсцкай, Гродзенскай, Віцебскай абласцей, са сталіцы.
Сяргей Рымдзёнак прыехаў з аграгарадка Германавічы Шаркаўшчынскага раёна, што на Віцебшчыне. У конкурсе ён удзельнічае ўпершыню.
— У мяне стаж ганчарства больш як 20 гадоў, але не ўсё яшчэ адкрыта. Такія мерапрыемствы шмат даюць у пазнавальным плане. Тут можна ўбачыць і пачарпнуць для сябе нешта новае, пагутарыць з калегамі, азнаёміцца з іх тэхналогіямі вырабу рэчаў. Ды і сваімі прафесійнымі сакрэтамі падзяліцца, — кажа Сяргей.
На стале майстра паліваныя гліняныя вырабы. Найбольш зацікавілі мяне ярка зялёныя яблыкі. Такіх больш на свяце не відаць.
— Гэта брэнд наша раёна. У вёсцы Алашкі жыў і працаваў беларускі Мічурын — заслужаны аграном БССР, вядомы садавод Сікора. Менавіта тут, на яго малой радзіме, каторы год у жніўні ладзіцца фэст «Светлы яблычны Спас — Сікоравай душы часцінка».
Міхаіл Насановіч з Любані — народны майстар Беларусі, працуе ў дзіцячай школе дэкаратыўнага прыкладнога мастацтва. У Міхаіла Аркадзевіча 17 вучняў. Сёння ён прывёз з сабой на свята самых таленавітых: Мікіту і Святлану.
— Трэба, каб маладыя сябе паказалі. А мы, старыя, ўжо адбыліся як майстры, у кожнага свой стыль, тэхніка. Навошта нам спаборнічаць?
Побач з ім яшчэ адзін умелец — Віктар з Салігорска. Мужчына лепіць фігурку каровы.
— Я сам родам з вёскі. А для сельскіх жыхароў карова — гэта карміліца, якая дае і малако, і смятану, і тварог, і кефір. Вось дараблю хвост рагулі, высахне гліна, дык можа каму і згадзіцца, — кажа ён.
— Мы прыехалі з Салігорска цэлай камандай — ганчары, лепшчыкі з гліны, — уступае ў размову Алена Смоліч. — Я прадстаўляю дробную пластыку.
Алена паказвае нам цацку — леў з пілавіння: «Гэта сучасны варыянт».
З нашых краёў была мастачка Алена Кіш. Яна вельмі любіла маляваць гэтых цар-звяроў на сваіх дыванах. І мы туды ж, — тлумачыць майстрыха. — А наогул я займаюся керамікай з дзяцінства. Гэта маё хобі і крыху прафесія...
Тым часам свята гудзела і спявала. Хтосьці з гасцей спрабаваў выкруціць на ганчарным коле гаршчок, жбан або гладыш, зляпіць гліняную цацку. А нехта прыцэньваўся да ўнікальных ужо гатовых бытавых рэчаў для аздаблення сучаснага інтэр'ера кватэры, выбіраў сувеніры сваякам, сябрам. Весялілі шматлікіх гасцей і ўдзельнікаў вядомыя на Міншчыне калектывы народнай музыкі, фальклорныя гурты з Івянца і Валожына. А «Гліняны звон» традыцыйна напаўнялі гукі керамічных свісцёлак, званочкаў, акарын.
Таццяна ЛАЗОЎСКАЯ
Фота Анатоля Клешчука
Больш здымкаў тут.
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.
