«Пайшоў Пясняр, а песня засталася...»
Такім пранікнёным радком паэт Сяргей Грахоўскі адгукнуўся на смерць Якуба Коласа. Класіка не стала 60 гадоў таму.
У дзень памяці Якуба Коласа ў яго доме сабраліся прыхільнікі, паслядоўнікі, духоўныя вучні і спадкаемцы, каб яшчэ раз добрымі словамі ўспомніць любімага творцу. Тут прайшла літаратурная вечарына «Чытаем па-беларуску разам», а на Вайсковых могілках, дзе Колас пахаваны, адбылося ўскладанне кветак на яго магілу.
Супрацоўнікі Літаратурна-мемарыяльнага музея Якуба Коласа таксама прапанавалі незвычайную экскурсію «Спяшаецца сэрца адстукаць свой пай...», якая дала магчымасць перанесціся на 60 гадоў таму і пачуць гукі, якімі суправаджаўся апошні дзень жыцця песняра.
У той дзень, 13 жніўня 1956 года, Якуб Колас з раніцы пайшоў у ЦК КПБ з лістом наконт роднай мовы, але яго па нейкім недарэчным збегу абставінаў не прынялі. Пісьменнік вярнуўся дадому вельмі ўсхваляваны.
Мы чуем, як адчыняюцца дзверы, гучыць радыё. Колас уваходзіць у пакой і яго выключае. Ён бярэ трубку тэлефона і набірае нейкі нумар, чуе кароткія гудкі, адчыняе шуфляду стала, дастае паперу і пачынае пісаць. Чуем, як стукае сэрца паэта і тахкае гадзіннік...
Адметна, што экскурсія праходзіла ў рабочым кабінеце Коласа, дзе прайшлі апошнія хвіліны жыцця паэта. Пакой захаваўся ў тым самым выглядзе, як і пры жыцці гаспадара. Тут усе рэчы мемарыяльныя, імі карыстаўся паэт. Вось канапа, на якой адпачываў класік, а вось круглы столік з друкаркай, за якім часта працаваў сакратар пісьменніка Максім Лужанін. Ёсць тут і кніжная шафа з прыжыццёвымі выданнямі твораў Коласа. На рабочым стале пісьменніка ўсё таксама засталося, як пры яго жыцці. Партфель, з якім хадзіў на працу ў Акадэмію навук, запісныя кніжкі, гадзіннік. Пісьмовы прыбор у выглядзе дубовых пянёчкаў, які Коласу падарылі сябры-паэты: яны ведалі, што дуб быў любімым дрэвам класіка і займаў важнае месца ў яго творчасці. А вось календары, якія ляжаць на стале яшчэ з 1956 года, — разгорнутыя на даце 13 жніўня.
З Якубам Коласам развітваліся ў Доме прафсаюзаў. Каб выправіць у апошні шлях любімага творцу, на Цэнтральную плошчу сталіцы (сёння — Кастрычніцкая) прыйшлі тысячы і тысячы беларусаў. У дзень памяці ў музеі Коласа можна было пабачыць рэдкія кадры з кінахронікі, якая распавядала пра пахаванне паэта. Дэманстраваліся таксама і ўрыўкі з фільмаў, у якіх Колас яшчэ жывы. Але і сёння ён жывы — у памяці чытачоў, у вечнасці беларускай літаратуры.
Марына ВЕСЯЛУХА
Фота Кастуся ДРОБАВА
У парадку дня — зацвярджэнне Канцэпцыі нацбяспекі і Ваеннай дактрыны.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
