Летась колькасць зарэгістраваных інтэрнэт-крамаў у краіне павялічылася амаль на 23 працэнты — плюс 2,5 тысячы новых аб'ектаў. За апошнія чатыры гады іх стала больш амаль удвая. Не дзіўна, што рэгуляванню электроннага гандлю надаецца ўсё больш увагі. Як абараніць спажыўцоў у новых умовах? Гэтыя пытанні абмяркоўвалі эксперты ў прэс-цэнтры БЕЛТА.
Неабдуманыя здзелкі — ад няведання
За парушэнне заканадаўства летась інтэрнэт-крамам выдадзена 42 прадпісанні, састаўлены 41 пратакол. Парушэнні часцей за ўсё былі звязаны з тым, што на сайтах змяшчалася недакладная ці няпоўная інфармацыя аб тавары.
— Заканадаўствам забаронены анлайн-продаж ювелірных вырабаў, піратэхнікі, лекаў, БАДаў, ветэрынарных сродкаў, зброі, спецыялізаванай прадукцыі для харчавання спартсменаў, алкагольных напояў і тытунёвых вырабаў, — звяртае ўвагу начальнік упраўлення абароны правоў спажыўцоў і кантролю за рэкламай Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Ірына БАРЫШНІКАВА. — Але мы вельмі часта сутыкаемся з тым, што ў сацыяльных сетках прапануюць медпрэпараты, прадукты харчавання, якія быццам валодаюць лячэбнымі ўласцівасцямі.
Гандаль у сацсетках у прынцыпе лічыцца незаконным. Адзінае, што можна прадаваць такім чынам, — асабістыя рэчы, якія былі ва ўжыванні.
Каб не нарвацца ў інтэрнэце на нядобрасумленнага камерсанта, МАРГ раіць правяраць, ці ёсць гэтыя інтэрнэт-крама ці ІП у рэестры. «Трэба мець інфармацыю аб тым, з кім збіраешся заключыць дагавор. Таму вядзенне рэестраў — важны складнік у сферы абароны правоў спажыўцоў. Таксама на сайтах міністэрстваў арганізаваны рубрыкі з карыснай інфармацыяй для грамадзян. Напрыклад, на сайце Дзяржстандарта змяшчаюцца навіны аб прыпыненых і адмененых сертыфікатах адпаведнасці, Мінскводаканал дазваляе праверыць якасць водаправоднай вады па вашым адрасе. Менавіта ад няведання нашы спажыўцы часам робяць неабдуманыя і дарагія здзелкі», — падкрэсліла Ірына Барышнікава.
Новыя змяненні ў законе
У лютым уступілі ў сілу змяненні ў Кодэкс аб культуры аб вяртанні грошай за адмененае культурна-забаўляльнае мерапрыемства. Аплату павінны вяртаць спажыўцу на працягу сямі дзён з моманту запланаванага спектакля ці фестывалю. «Раней арганізатар канцэрта мог вяртаць грошы ў тэрмін, які ён сам устанаўліваў. Гэта даходзіла да паўгода, і нават да года», — заўважае Ірына Барышнікава.
Пэўныя змяненні збіраюцца ўнесці таксама ў Закон «Аб абароне правоў спажыўцоў». Напрыклад, забараніць устанаўліваць розныя цэны ў залежнасці ад формы аплаты тавараў і паслуг: часта бывае, што пры разліку наяўнымі прадаўцы выстаўляюць адну суму, а па картцы — іншую. Спіс абавязковай інфармацыі аб тавары плануюць дапоўніць звесткамі аб краіне яго паходжання (калі яна не супадае з месцам знаходжання вытворцы) і класе энергаэфектыўнасці. Сярод прапаноў — таксама павелічэнне тэрміну гарантыйнага рамонту з 14 да 30 дзён, абавязак гарантыйных майстэрняў па заяўцы прадаўцоў правяраць якасць тавару на працягу трох дзён з моманту яго атрымання, права пастаўшчыкам на спагнанне са спажыўца страт за захоўванне тавару, які быў адрамантаваны ці прайшоў экспертызу, па заканчэнні двух месяцаў з дня пісьмовага папярэджання спажыўца.
Мяркуецца, што новая рэдакцыя закона будзе прынята да канца года.
Арбітры па банкаўскіх спрэчках
Навацыі, дарэчы, чакаюцца і ў сферы абароны правоў спажыўцоў фінансавых паслуг. У краіне з'явяцца фінансавыя арбітры: з іх дапамогай можна будзе вырашаць спрэчкі паміж кліентамі і банкамі без звароту ў суд.
— Так, у нас ёсць такія альтэрнатыўныя спосабы вырашэння канфліктаў, як медыяцыя і трацейскія суды, але, як паказала практыка, яны незапатрабаваныя ў тых выпадках, калі размова ідзе пра адносіны грамадзян і арганізацый. Разгляд справы трацейскім судом з'яўляецца платным, і часта сума, што аспрэчваецца, ніжэйшая за тыя выдаткі, якія нясуць бакі, — тлумачыць намеснік начальніка ўпраўлення законапраектных работ і экспертызы нарматыўных прававых актаў галоўнага юрыдычнага ўпраўлення Нацбанка Віталь САРОКІН. — Фінансавыя арбітры будуць мець шэраг пераваг. Па-першае, іх паслугі бясплатныя для грамадзян. Па-другое, рашэнні, якія выносяцца, уступаюць у сілу праз 10 дзён і маюць абавязковы характар. Выдаецца дакумент, які можна прад'явіць судоваму выканаўцу для прымусовага спагнання. Плюс справа будзе разглядацца ў спрошчаным парадку, у больш кароткія тэрміны, патрабуецца мінімальная колькасць дакументаў.
Мяркуецца, што фінансавыя арбітры будуць вырашаць спрэчкі, сума па якіх не перавышае 500 базавых велічынь (каля 5 тысяч долараў), і толькі пасля таго, як грамадзянін звернецца з пісьмовай прэтэнзіяй да банка.
Наталля ЛУБНЕЎСКАЯ
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
Васілеўскія такія: на Зямлі і ў космасе ліхія!
