У мінулыя выхадныя ў Мазыры на акцыю пратэсту выйшлі мясцовыя рыбакі. Прычына такая: аматары рыбнай лоўлі не жадаюць, каб адрэзак ракі Прыпяць працягласцю ў 91 кіламетр і прылеглыя вадаёмы плошчай 302 гектары здавалі ў арэнду. Наш карэспандэнт паспрабаваў высветліць, у чым заключаюцца прычыны канфлікту.
Цана пытання
— Усё пачалося ў красавіку, калі ў раённай газеце з'явілася аб'ява аб магчымай арэндзе ўчастка Прыпяці, — успамінае адміністратар суполкі «Супраць арэнды Прыпяці» ў сацыяльнай сетцы «УКантакце» Генадзь САМУЙЛІК. — Чытачы адразу пачалі абурацца ў каментарыях: «Як так можна?», «Навошта гэта рабіць?» Сам я даведаўся, калі людзі пачалі тэлефанаваць.
Па словах Генадзя, рашэнне аб'ядноўвацца, каб змагацца супраць падобнай ініцыятывы, прыйшло адразу. Цяпер суполка ў сацыяльнай сетцы налічвае больш за 1700 чалавек, а петыцыю супраць арэнды падпісалі ўжо 5200 чалавек. Больш за тое, сёння любы можа набыць наклейку на аўтамабіль з надпісам «Супраць арэнды ракі Прыпяць». Мяркуючы па колькасці фотаздымкаў у інтэрнэце, ахвотнікаў нямала.
Чаму ж рыбалоўная супольнасць Мазырскага раёна выступае супраць магчымага арандатара? На думку мясцовага рыбака Дзмітрыя БАГАЧОВА, прамысловае рыбалоўства не мае эканамічнага абгрунтавання і шкодзіць экалагічнаму стану вадаёма. Акрамя таго, платнае аматарскае рыбалоўства, па словах суразмоўніка, атрымліваецца неапраўдана дарагім. У прыклад Дзмітрый прывёў такія кошты: «За самы танны варыянт — 18 рублёў у дзень з берага, 40 рублёў — з лодкі, інтэнсіўная лоўля — 70 рублёў».
— Вельмі высокі цэннік для рыбаловаў-аматараў і смецце на берагах. Нічога не зроблена — адбываецца толькі промыславы ўлоў, — лічыць Генадзь Самуйлік.
Аднак мы даведаліся пра цэны на адным з участкаў, напрыклад, у Петрыкаўскім раёне: кошт рыбалкі з берага да 5 кручкоў складае 10 рублёў, а на 1 кручок — бясплатна. Кошт рыбалкі з лодкі да 10 кручкоў — 17 рублёў 50 капеек, у такую ж суму ацэньваецца і інтэнсіўная лоўля. Абанемент для прыезджых трохі даражэйшы, чым абанемент для мясцовых рыбакоў.
«Мы прапанавалі выканкаму адкрыць разліковы рахунак, на які кожны рыбак будзе пераводзіць пэўную суму — напрыклад, адну базавую велічыню ў год, — расказаў Генадзь. — Думаю, што сабралася б шмат рыбакоў, якія гатовы заплаціць». На думку актывіста, грашовыя сродкі можна было б пусціць на прыборку смецця і акультурванне, а рака такім чынам атрымала б сумленнага арандатара — народ. Але ўлады не падтрымалі гэтую прапанову, спаслаўшыся на адсутнасць заканадаўчай базы. Дарэчы, актывісты прыходзілі на сустрэчы з уладамі, аднак, па іх словах, ніякага выніку яны не далі.
— Што будзе, калі гэтую частку ракі перададуць арандатару? Мы на гэтым не спынімся. Мы супраць прамысловай лоўлі і выступаем за адэкватны кошт, — падкрэслівае Генадзь. — Мы разумеем, што на рацэ нічога зроблена не будзе. Адразу пачнуць выбіваць рыбу.
— Гэта не будзе пройгрыш. Мы будзем змагацца да канца, — дадае Дзмітрый.
Для месцічаў — бясплатна
У Мазырскім раённым выканаўчым камітэце гэтым пытаннем займаецца кіраўнік справамі райвыканкама Вераніка БАЙКОВА. Яе мы і папрасілі пракаментаваць прэтэнзіі рыбакоў.
— Па-першае, гэта агульнарэспубліканская практыка, і мы не адзіны раён, які вырашыў здаць частку ракі ў арэнду, — адзначыла спецыяліст. — Акрамя таго, рашэнне аб здачы ў арэнду прымалася Гомельскім аблвыканкамам. У паўнамоцтвы нашага ведамства ўваходзіць толькі правядзенне таргоў, а дагавор заключаецца ў Гомелі.
Асобна кіраўнік справамі выканкама абвясціла: для жыхароў Мазырскага раёна і горада Мазыра аматарскае рыбалоўства будзе бясплатным. «Больш за тое, адрэзак ракі, які ў межах Мазыра — а гэта каля 13 кіламетраў, — увогуле не будзе здавацца ў арэнду. Рыбакі як сядзелі на беразе, так і будуць сядзець, — сказала яна. — Людзі таксама выказваюць боязь, што ім забароняць наведваць месцы для адпачынку. Падкрэсліваю: ні арандатар, ні хто-небудзь іншы не мае права абмяжоўваць доступ людзей для адпачынку, гаворка ідзе аб здачы ў арэнду толькі рыбалоўных угоддзяў».
Арандатар будзе займацца не толькі прамысловым уловам, але і доглядам самой ракі і берагавых участкаў, забеспячэннем аховы рыбных запасаў ад браканьераў і многім іншым, запэўніваюць у райвыканкаме. «Пры сустрэчах з людзьмі мы тлумачылі: калі вы не давяраеце, то можаце арганізаваць актыў і ўдзельнічаць, дапамагаць», — дадала Вераніка Байкова.
Заяўку на ўдзел у аўкцыёне аб арэндзе трэба было падаць да 16 мая ўключна. У выніку ўсе ўмовы пры падачы дакументаў выканала толькі адна арганізацыя — мазырскае таварыства паляўнічых і рыбаловаў. Аўкцыён адбыўся ўчора, 22 мая. Вераніка Байкова падкрэсліла, што калі арандатар будзе парушаць умовы пагаднення, то за гэтым можа адбыцца скасаванне дагавора.
Уладзіслаў ЛУКАШЭВІЧ
Як мы бярозавік куплялі на гандлёвай пляцоўцы лясгаса і ў лясніцтве
Творчая вечарына народнага артыста Беларусі прайшла ў адной з мінскіх гімназій.