Вы тут

Як беларускі парламент выконвае дыпламатычную місію


У чым рэальная роля парламенцкай дыпламатыі? Дзякуючы чаму летняя сесія Парламенцкай асамблеі АБСЕ пройдзе менавіта ў беларускай сталіцы? Ці ў поўнай меры нашы парламентарыі выкарыстоўваюць свой дыпламатычны патэнцыял? Гэтыя пытанні абмеркавалі падчас круглага стала «Магчымасці і перспектывы парламенцкай дыпламатыі», які прайшоў у рэдакцыі газеты «Звязда».


Да нас завіталі: Валерый Варанецкі, старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу па міжнародных справах; Сяргей Рахманаў, старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу па міжнародных справах і нацыянальнай бяспецы; Галіна Філіповіч, член Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу па дзяржаўным будаўніцтве, мясцовым самакіраванні і рэгламенце; Вольга Лазоркіна, кандыдат гістарычных навук, дацэнт кафедры дыпламатычнай і консульскай службы факультэта міжнародных адносін Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Акрамя гэтага, была наладжана анлайн-відэасувязь у рэальным часе са Станіславам Ткачэнкам, доктарам эканамічных навук, кандыдатам гістарычных навук, прафесарам кафедры еўрапейскіх даследаванняў, кіраўніком праграмы «Дыпламатыя Расійскай Федэрацыі і замежных дзяржаў».

Валерый ВАРАНЕЦКІ: Дыпламатыя — дзейнасць, накіраваная на дасягненне знешнепалітычных мэт і задач мірнымі сродкамі. Гэта — перагаворы, канферэнцыі, сустрэчы, кансультацыі... І ў гэтым сэнсе я б не раздзяляў дыпламатыю на класічную і парламенцкую. Але разам з тым хачу сказаць, што трэба разумець: у большасці сучасных дэмакратый асноўныя кірункі і знешняй, і ўнутранай палітыкі фарміруюцца ў парламентах. Таму, калі казаць пра парламенцкую дыпламатыю, то гэта сапраўды вельмі сур'ёзная магчымасць напрамую ўзаемадзейнічаць, весці дыялог, перагаворы з калегамі з іншых краін і ставіць напрамую тыя пытанні, якія хвалююць дзяржаву. У гэтым сэнсе парламенцкая дыпламатыя можа быць больш уплывовай, адкрытай, весці да больш аператыўных рашэнняў тых ці іншых пытанняў.

Валерый Варанецкі.

Калі казаць пра Беларусь, то ў гэтыя дні без перабольшання цэнтр парламенцкай еўрапейскай, нават еўраатлантычнай, дыпламатыі перамяшчаецца ў Мінск.

5—9 ліпеня ў Мінску будзе праходзіць 26-я штогадовая летняя сесія ПА АБСЕ, якая сабярэ разам парламентарыяў з 57 краін: да нас прыедзе больш за 600 замежных гасцей. Дзе, як не на міжнародных пляцоўках, тым больш такіх аўтарытэтных арганізацый, як АБСЕ, разглядаць актуальныя пытанні супрацоўніцтва і бяспекі ў Еўропе? Таму, вобразна кажучы, пульс парламенцкай дыпламатыі ў гэты час будзе біцца ў Мінску. Рашэнне аб правядзенні летняй сесіі ПА АБСЕ ў Мінску было прынята летась аднагалосна. І гэта яскравае сведчанне ўзрастання аўтарытэту нашай краіны і парламента на міжнароднай арэне.

Сяргей РАХМАНАЎ: Чым адрозніваецца парламенцкая дыпламатыя ад дыпламатыі МЗС? Тым, што тут нашмат больш шырока прадстаўлены чалавечы фактар.

Афіцыйныя дыпламатычныя работнікі ў прынцыпе не маюць права, што называецца, раскрывацца ў чалавечым фармаце. Парламентарыі могуць дазволіць сабе больш адкрыта паводзіць сябе з партнёрамі. Пры гэтым ствараецца дадатковы чалавечы ўзровень адносін, які актыўна выкарыстоўваецца ўсімі парламентарыямі. Магу сказаць, што на парламенцкім узроўні мы часта атрымліваем інфармацыі больш, чым нашы партнёры з МЗС. Таму нам трэба аб'ядноўвацца, не аддзяляць адно ад другога, а дапаўняць. Тады мы будзем паспяховымі ў сваіх дзеяннях, і асабліва нам трэба аб'ядноўваць намаганні ў плане парламенцкага вымярэння ва ўзаемадзеянні з нашымі галоўнымі стратэгічнымі партнёрамі.

Мы, парламентарыі, актыўна ўзаемадзейнічаем на прасторы эканомікі. Амаль ва ўсіх мерапрыемствах, якія на міжпарламенцкім узроўні праводзяцца, мы закранаем пытанні эканомікі, навукі, тэхналогій... У каардынацыі з нашымі выканаўчымі ўладамі на ўсіх узроўнях, з кіраўніцтвам краіны мы з'яўляемся элементам агульнай дзяржаўнай палітыкі на знешнім контуры.

Сяргей Рахманаў.

Галіна ФІЛІПОВІЧ: Галоўная задача і ўнутрыдзяржаўнай дыпламатыі, і парламенцкай — весці дыялог. Саюз паміж Беларуссю і Расіяй узмацняе нашы палітычныя пазіцыі на міжнароднай арэне. У нас ёсць права ад парламентарыяў Саюзнай дзяржавы рабіць агульныя заявы або звароты.

Парламенцкая дыпламатыя дзяржаў на постсавецкай прасторы сыходзіць з гісторыі Савецкага Саюза. І Міжпарламенцкая асамблея краін СНД, і Парламенцкі сход Саюзнай дзяржавы таму пацвярджэнне — іх з'яўленне тлумачыцца патрэбнасцю нашых народаў. Інтэграцыйныя працэсы, якія склаліся, патрабавалі свайго працягу.

Сёння Парламенцкі сход актыўна працуе на тое, каб аб'ядноўваць нашы заканадаўствы, ствараць спрыяльныя ўмовы для развіцця бізнесу і годныя ўмовы жыцця людзей.

Сяргей Рахманаў: Форум рэгіёнаў Беларусі і Расіі — важнае мерапрыемства, якое таксама праводзіцца па лініі парламентаў нашых краін. Мы абмяркоўваем там вельмі многія пытанні з упорам на эканоміку, інавацыі. Гэта сведчанне таго, наколькі сур'ёзна парламентарыі ставяцца да развіцця беларуска-расійскага двухбаковага супрацоўніцтва і бяруць на сябе ў значнай ступені і эканамічныя абавязкі.

Зараз мы распаўсюджваем гэты вопыт у адносінах з іншымі краінамі. Перагаворы ідуць недзе з пяццю дзяржавамі, і папярэднія дамоўленасці ўжо дасягнуты.

Станіслаў ТКАЧЭНКА: У сваёй паўсядзённай працы парламенты ўсё больш актыўна займаюцца міжнароднай дзейнасцю. Для характарыстыкі дзейнасці парламента ў галіне знешняй палітыкі нават прыдумалі такі тэрмін — «дыпламатыя 2.0». Ён датычыцца як парламентаў, так і няўрадавых арганізацый, органаў наднацыянальнай улады.

Станіслаў Ткачэнка.

Мы з вялікай цікавасцю сочым у МПА СНД, дзе я таксама працую, за пашырэннем функцый, якія выконваюць інстытуты парламенцкай галіны ўлады ў сферы дыпламатыі, наладжвання стасункаў, рэгулявання эканамічных адносін, гарманізацыі законаў і практыкі іх правапрымянення.

Я ў цэлым вельмі высока ацэньваю якасць парламенцкай дыпламатыі, якая практыкуецца і ў рамках Саюзнай дзяржавы, і ў межах іншых інтэграцыйных аб'яднанняў, у якіх нашы дзяржавы ўдзельнічаюць. У прынцыпе, парламенцкая дыпламатыя — дастаткова новы феномен. Традыцыйна яна была манаполіяй суверэнных дзяржаў і органаў іх выканаўчай улады. Станаўленне парламенцкай дыпламатыі прыйшлося на перыяд пасля Другой сусветнай вайны — у свеце, і пасля распаду Савецкага Саюза — у нашых дзяржавах.

Той факт, што нашы нацыянальныя парламенты актыўна карыстаюцца правам удзелу ў поўнамаштабнай дыпламатычнай рабоце і ў двухбаковых адносінах, і ў рамках больш шырокіх міжнародных кааліцый, кажа пра тое, што парламенцкая дыпламатыя сапраўды збліжаецца з традыцыйнай.

Вольга ЛАЗОРКІНА: Парламенцкае вымярэнне знешняй палітыкі Беларусі мае патрэбу ў дастаткова шырокім асвятленні, бо гісторыя парламентарызму ў нашай дзяржаве прайшла вельмі вялікі этап. Мы можам знайсці асобныя яе сляды ў ХІ, ХІІ стагоддзях, калі кажам пра Полацкае княства. Рэч Паспалітая, у склад якой мы ўваходзілі, была адной з самых дэмакратычных дзяржаў у Еўропе... Пачынаючы з 1991 года мы можам казаць пра тое, што Рэспубліка Беларусь менавіта ў парламенцкім складніку прайшла пэўныя этапы, і мы маем неабходнасць у тым, каб грамадзяне нашай краіны ведалі пра дасягненні, пра знакавыя моманты.

Вольга Лазоркіна.

Работа над іміджам

«Звязда»: Што да летняй сесіі ПА АБСЕ: яшчэ некалькі гадоў таму такая падзея ў Беларусі была малаверагоднай. Нашы адносіны з Захадам перажывалі не самыя лепшыя часы. Дзякуючы чаму адбыўся пералом?

Вольга ЛАЗОРКІНА: Не пагаджуся. Дыялог з Захадам працягваўся ўвесь час. Больш за тое, Рэспубліка Беларусь мае пэўную вагу і рэпутацыю як краіны-перагаворшчыка, як пляцоўкі, якая дазваляе абмеркаваць праблемы сусветнага маштабу. Міністэрства замежных спраў неаднаразова пра гэта заяўляла. Нашы ініцыятывы, якія пачыналіся з 1945 года, калі БССР стала краінай-заснавальніцай ААН, фарміравалі наш імідж ужо тады. І пэўны перыяд санкцый не мог аказаць занадта сур'ёзнага ўплыву на нашу рэпутацыю, якая фарміравалася на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў, а не пачыналася з 1991 года. Таму для мяне летняя сесія ПА АБСЕ — натуральны ход рэчаў. Рэспубліка Беларусь не толькі заслужыла гэта, але і зрабіла вельмі шмат для гэтага з тэарэтычнага, практычнага пункту гледжання.

Галіна ФІЛІПОВІЧ: Каштоўнасць правядзення сесіі Парламенцкай асамблеі АБСЕ ў Мінску заключаецца ў тым, што гэта вельмі сур'ёзны шанц для Рэспублікі Беларусь заявіць пра сябе як пра дзяржаву. Заявіць аб працэсах, якія адбываюцца ў нашым грамадстве.

Галіна Філіповіч.

Станіслаў Ткачэнка: Прадстаўніцтва — гэта адна з найважнейшых і самых старажытных функцый дыпламатыі, традыцыйнай і парламенцкай. Бо з'явілася магчымасць прыцягнуць да сябе ўвагу, расказаць пра сваю краіну, уключыцца ў дыялог — гэта найважнейшы сэнс сустрэч, якія праводзяцца ў рамках міжнародных арганізацый. І зразумела, Парламенцкая асамблея АБСЕ — гэта найбуйнейшая міжпарламенцкая структура на кантыненце, якая з'яўляецца выдатным форумам, каб расказаць пра краіну.

І Беларусь, і Расія доўгі час сутыкаюцца з непаразуменнем, сцяной маўчання ў дыялогу з парламенцкімі структурамі іншых дзяржаў. Старшынства Беларусі ў Парламенцкай асамблеі АБСЕ дае магчымасць не толькі Беларусі, але і Расіі, як партнёру па Саюзнай дзяржаве, унесці ў парадак дня пытанні, якія адпавядаюць нашым агульным інтарэсам. Тым больш што спектр пытанняў у Парламенцкай асамблеі АБСЕ надзвычай шырокі. Сапраўды ўнікальная магчымасць заключаецца ў тым, што парламентарыі больш чым 50 краін сядуць за адзін стол перагавораў. І мы вельмі спадзяёмся, што ў Беларусі ўсё пройдзе добра і ўсё атрымаецца.

Валерый ВАРАНЕЦКІ: Сапраўды, адбыліся пэўныя геапалітычныя змены ў нашым рэгіёне, якія прывялі да таго, што сёння Беларусь займае вельмі важнае месца ў сусветнай палітыцы, у тым ліку еўрапейскай. Гэта звязана не з нейкімі суб'ектыўнымі фактарамі, а з рэальнай палітыкай, якая адбываецца вакол. Пасля распаду Савецкага Саюза нашы заходнія партнёры ўспрынялі вынікі «халоднай вайны» як уласную перамогу і палічылі, што яны маюць права па сваім разуменні перакроіць зоны ўплыву на карце Еўропы і свету.

На самай справе гэта была эгаістычная палітыка, якая не ўлічвала інтарэсы новых дзяржаў, якія з'явіліся пасля распаду СССР. Тое, што ў дачыненні да Беларусі рабіў Захад, не адпавядала інтарэсам Еўропы як адзінага цэлага. Еўрапейскі саюз быў зацікаўлены ў тым, каб перафармаціраваць тыя краіны, з якімі ён мяжуе, заходзячы са сваіх карыслівых інтарэсаў. Вядома, для Расіі таксама было вельмі важна захаваць тут свае геапалітычныя пазіцыі. Таму гэты перыяд характарызаваўся барацьбой за прастору, у якой актыўны ўдзел, як вядома, прымае і ЗША. Пасля ўкраінскіх падзей, як здаецца, да еўрапейскай эліты і палітыкаў пачало даходзіць, што далей так рухацца нельга. Нельга дзяліць Еўропу на зоны ўплыву. Наадварот, трэба супрацоўнічаць у інтарэсах будавання вялікай, моцнай, канкурэнтаздольнай і квітнеючай Еўропы.

Што да Беларусі, то мы заўсёды паважалі і паважаем інтарэсы нашых партнёраў і на Захадзе, і на Усходзе. Але і іх заклікаем паважаць суверэнітэт і незалежнасць нашай дзяржавы, наша права на правядзенне ўласнай унутранай і знешняй палітыкі зыходзячы з нашых уласных інтарэсаў.

Нам не патрэбны новыя канфлікты ў рэгіёне, нам патрэбны мір і стабільнасць. Беларусь у гэтым сэнсе з'яўляецца донарам стабільнасці і бяспекі ў рэгіёне. Гэта наш аб'ектыўны інтарэс. Гэта пачынаюць разумець. Адпаведна, змяняюцца падыходы для нас. Я думаю, што тая палітыка, якую праводзіў раней ЕС у адносінах да сваіх суседзяў, усходніх партнёраў, будзе мяняцца. І яна ўжо мяняецца. Таму што само жыццё патрабуе змен. Неабходна супрацоўніцтва Захаду і Усходу Еўропы.

Не выпадкова прапанова беларускага боку выйсці на Мінскую сесію ПА АБСЕ з агульнай тэмай умацавання ўзаемнага даверу і супрацоўніцтва ў імя міру і росквіту ў рэгіёне была падтрымана ўсімі краінамі аднагалосна. Наш заклік быў пачуты. Беларусь з'яўляецца годнай пляцоўкай для перагавораў у інтарэсах умацавання ўзаемнага даверу і супрацоўніцтва ў Еўропе.

Сяргей РАХМАНАЎ: Пытанне заключаецца ў тым, што мы не можам выдзяляць АБСЕ з кантэксту развіцця адносін у еўрапейскім рэгіёне і ў свеце ў цэлым. Гэта сесія з'яўляецца вельмі важным мерапрыемствам, але гэта толькі адзін з індыкатараў таго, што адбываецца ў свеце. Тое, што ўпершыню ў гісторыі Парламенцкая асамблея АБСЕ праводзіцца ў Беларусі, сведчыць, што ў свеце адбываюцца тэктанічныя змены. Сітуацыя ў свеце прымушае палітыкаў пераасэнсоўваць сваю ролю. Яшчэ вельмі далёка да таго стану, калі будзе дадзена аб'ектыўная ацэнка, таму што многія спрабуюць выкарыстоўваць глабалізацыю ў вузкіх інтарэсах. Гэта шлях у нікуды. Таму я не вельмі аптымістычны з пункту гледжання таго, што адбываецца. Гэта толькі першыя крокі на шляху глабальнага пераасэнсавання падзей.

Беларусь арыентуецца на збалансаванае ўзаемадзеянне з традыцыйнымі стратэгічнымі партнёрамі і спрабуе выбудаваць новы ўзровень адносін з Еўропай і па ўсім свеце. Разам з тым наша краіна застаецца прыхільнікам строгага выканання ўсіх дамоўленасцяў. Пазіцыя парламентарыяў і кіраўніцтва краіны нязменная: мы заўсёды адстойвалі свае нацыянальныя інтарэсы, мы выконваем і будзем выконваць свае абавязацельствы, максімальна збалансавана ўлічваючы інтарэсы ўсіх партнёраў.

Пры гэтым нам трэба максімальна выкарыстоўваць парламенцкае вымярэнне, каб прыўнесці ў сістэму міжнародных адносін інтэлект і ўзмацніць пазіцыі навукова-экспертнай супольнасці ў гэтым узаемадзеянні. Самае галоўнае — павышэнне ўзроўню інтэлектуалізацыі.

Аналітычны складнік

«Звязда»: Як Вы лічыце, ці поўнасцю нашы парламентарыі могуць рэалізаваць свой патэнцыял як дыпламатаў?

Сяргей РАХМАНАЎ: Цяпер мы перажываем перыяд беспрэцэдэнтнага ўзмацнення актыўнасці беларускіх парламентарыяў на міжнароднай арэне. Гэта датычыцца ўзаемаадносін з нашымі найбліжэйшымі партнёрамі — Расіяй і краінамі постсавецкай прасторы. Плюс да ўсяго мы выходзім на міжнародную арэну сумесна. Наша адзіная парламенцкая структура з Расійскай Федэрацыяй з'яўляецца самастойным суб'ектам такой дзейнасці: Парламенцкі сход Саюза Беларусі і Расіі прадстаўлены ў многіх міжнародных структурах, дзе мы выступаем сумесна. Вельмі ярка гэта выявілася на апошняй сесіі Міжпарламенцкага саюза, які ўключае каля 180 краін. Мы вельмі цесна ўзаемадзейнічалі з парламентарыямі Расіі на гэтай сесіі.

Разам з тым лічу, што Беларусь недапрацоўвае з іміджам, сведчаннем чаго з'яўляецца наступная сітуацыя: калі да нас прыязджаюць замежнікі, яны пасля ад'язджаюць з зусім іншым меркаваннем. Магчыма, наша інфармацыйная палітыка і сродкі масавай інфармацыі дзесьці не цалкам выконваюць свае функцыі, бо ёсць мноства спосабаў данесці гэтую інфармацыю да замежных партнёраў.

І яшчэ раз паўтару: парламенцкае вымярэнне трэба ўсё больш інтэграваць з МЗС, з дзеяннямі выканаўчай улады, атрымліваць аб'ектыўныя водгукі і аналізаваць іх — гэта значыць трэба павялічваць аналітычны складнік.

Валерый ВАРАНЕЦКІ: Аўтарытэт Рэспублікі Беларусь і нашага парламента на міжнароднай арэне сур'ёзна ўзрастае. Толькі ў апошні час мы прымалі дэлегацыі на чале з кіраўніцтвам парламентаў такіх краін, як Кітай, Казахстан, Польшча, Ізраіль, Малайзія і іншых. Мы наведалі Пакістан, Польшчу, Панаму і другія краіны. Да канца года чакаем візіты парламенцкіх дэлегацый высокага ўзроўню з Індыі, Пакістана, Славакіі, Грузіі, Малдовы. Беларускі парламент выходзіць на той узровень міжнароднага ўзаемадзеяння, які дазваляе досыць эфектыўна вырашаць вельмі многія пытанні ў інтарэсах нашай краіны і ў інтарэсах міру і стабільнасці ў рэгіёне, і мы будзем гэта рабіць.

Што датычыцца аналітычнага складніка, на жаль, у нас не было створана дастаткова прафесійных цэнтраў вывучэння міжнароднай дзейнасці. Ёсць шмат вопытных дыпламатаў, і сёння іх патэнцыял павінен быць запатрабаваны. Мы павінны падумаць над тым, каб кансалідаваць інтэлектуальны патэнцыял і выпрацоўваць узважаныя падыходы з улікам экспертных ацэнак тых людзей, якія прафесійна працавалі і працуюць у знешняй палітыцы.

Сяргей РАХМАНАЎ: Я хацеў два моманты яшчэ раз падкрэсліць. Першае, пры гэтым маштабе, які зараз набрала беларускае парламенцкае вымярэнне на знешнім контуры, мы вельмі цесна ўзаемадзейнічаем адно з адным: Палата прадстаўнікоў і Савет Рэспублікі. Мы дапаўняем адно аднаго і размяркоўваем функцыі. Што датычыцца АБСЕ, тут асноўныя задачы ляжаць на Палаце прадстаўнікоў. Савет Рэспублікі аказвае падтрымку ў гэтых мерапрыемствах. Што датычыцца ЦЕІ, наадварот, — на Савет Рэспублікі была ўскладзена асноўная работа. Гэта пытанне вельмі важнае, таму што парламенцкія групы ў нас змешаныя: складаюцца з прадстаўнікоў абедзвюх палат. У нас зараз сфарміраваны 72 такія групы.

Вядзём работу і па аналітыцы. У рамках нашай Камісіі па знешняй палітыцы мы ўжо правялі чатыры пасяджэнні з прыцягненнем прадстаўнікоў МЗС і Расіі, і Беларусі. На іх мы падымалі пытанне пра ўзмацненне каардынацыі на знешнім контуры на ўзроўні актыўнага ўдзелу парламентарыяў у калегіях замежных спраў. Мы выказалі прапановы нашым партнёрам, каб на знешнім контуры мы не абмяжоўваліся пытаннямі толькі палітыкі, а яшчэ разглядалі эканоміку. Нашы расійскія партнёры пагадзіліся, што ў сучасным свеце трэба эканамічны блок таксама ўзмацняць. Мы падрыхтавалі адпаведныя рэкамендацыі і будзем іх прасоўваць. На наступным пасяджэнні Камісіі будзем таксама рабіць акцэнт на саюзныя праграмы, на тое, каб мы стратэгічныя напрамкі ў эканоміцы падымалі. Мы недапрацоўваем у такіх найважнейшых для нашых краін галінах, як мікраэлектроніка, робататэхніка, нафтахімія, палімерныя кампазіты, штучны інтэлект, базы даных, фармацэўтыка... У нас ёсць саюзныя праграмы і праекты, але яны недастаткова маштабныя і не носяць комплекснага характару. Тут ёсць над чым працаваць.

Валерый ВАРАНЕЦКІ: Зразумела, што наш патэнцыял у міжнародным узаемадзеянні значна большы. Натуральна, што па меры ўмацавання нашых пазіцый — і дзяржавы ў цэлым, і парламента — мы зможам дзейнічаць больш эфектыўна на міжнароднай арэне. Адна з найважнейшых задач парламента — умацаванне іміджу, аўтарытэту, прэстыжу краіны. Мы разумеем сваю ролю, задачы, якія перад намі стаяць, і мы працуем...

Станіслаў ТКАЧЭНКА: Паміж нашымі дзяржавамі няма ніякіх праблем у самым важным пытанні: суверэнітэт для нас з'яўляецца найвышэйшай каштоўнасцю. Ён няпроста быў заваяваны, і цяпер, калі ўважліва глядзець на фарматы інтэграцыі, не закранаецца прырода палітычнага суверэнітэту — інтэграцыйныя праекты датычацца эканамічнага збліжэння. Усе дзяржавы планеты можна падзяліць на дзве вялікія групы: тыя, якія да суверэнітэту ставяцца як да найвышэйшай каштоўнасці (гэта нашы дзяржавы, Кітай, Індыя, Бразілія), і дзяржавы, якія лічаць суверэнітэт чымсьці ўжо аджылым і ставяць на першае месца нейкія агульныя рэчы, напрыклад дэмакратычныя каштоўнасці. Яны могуць выкарыстоўвацца для ўмяшання ва ўнутраныя справы іншых дзяржаў.

Пытанне аналітычнага суправаджэння ў парламенцкай дыпламатыі — гэта новая сфера, і яна павінна абрасці мускуламі, інстытутамі, якія дазволяць ёй стаць больш эфектыўнай. У гэтым сэнсе вельмі складаная праблема, якая стаіць перад Беларуссю, — збліжэнне або наладжванне супрацоўніцтва з Еўрапейскім саюзам. Расія, якая сутыкаецца з пэўнымі праблемамі з Еўрасаюзам, вядома, хацела б, каб беларуска-еўрапейскі трэк быў эфектыўным і спрыяў агульнаму паляпшэнню бяспекі і эканамічнага супрацоўніцтва ў нашай частцы планеты. Беларусь сёння з'яўляецца донарам стабільнасці і бяспекі ў Еўропе. Гэта сапраўды так, кажам мы пра жорсткую або мяккую бяспеку.

Што датычыцца дыскусіі адносна прыроды парламенцкай дыпламатыі — гэта актуальная навуковая праблема. Традыцыйна лічылася, што дыпламатыя павінна грунтавацца на разуменні і правільным тлумачэнні нацыянальных інтарэсаў. Інтарэсы — гэта самая трывалая аснова, на якой дзяржаўныя адносіны могуць развівацца. Нашы партнёры, перш за ўсё ў ЕС, кажуць, што ў інтарэсах трэба сур'ёзна ўлічваць каштоўнасці. І вось тут пачынаецца дыскусія — часткова палітычная, часткова навуковая — адносна дэмакратыі: гэта каштоўнасць або структура, якая павінна з цягам часу стаць асновай дзяржаўнага будаўніцтва? Тут мы пакуль не сыходзімся з нашымі партнёрамі, але мне здаецца, што роля парламента заключаецца ў тым, каб дадаваць у дыскусію па каштоўнасцях, што такое добра і што такое дрэнна для асобных дзяржаў пры іх узаемадзеянні. Мы ў Расіі вельмі спадзяёмся на тое, што Рэспубліка Беларусь, яе парламент у дыялогу аб еўрапейскай бяспецы, еўрапейскіх каштоўнасцях выйдзе на тыя арыенціры, якія былі б не разбуральныя ў адносінах адзін да аднаго, а дапамагалі ствараць агульнаеўрапейскі дом.

Вольга ЛАЗОРКІНА: Мы сёння згадвалі вельмі важныя іміджавыя складнікі. У сувязі з тым, што парламенцкае вымярэнне нашай знешняй палітыкі набірае абароты, мы, са свайго боку, хацелі б узмацніць менавіта гэты кірунак. Напэўна, трэба прымяняць практычныя крокі, каб змяніць імідж нашай дзяржавы. Госці, якія прыязджаюць да нас з еўрапейскіх краін, вельмі мала ведаюць пра Беларусь. Мы сёння гаварылі пра важнасць асабістых кантактаў. Парламентарыі, ды і любыя грамадзяне, якія выязджаюць за мяжу, нясуць нагрузку па стварэнні іміджу краіны. Тут узнікае пытанне: ці ўсведамляюць людзі, што іх паводзіны, няведанне нормаў, правілаў, этыкету, таксама адбіваюцца на гэтым? Адукацыйныя ўстановы таксама могуць аказаць пэўную дапамогу ў рамках семінараў, майстар-класаў. Нас гэтая праблема таксама цікавіць, і мы хацелі б унесці пэўны ўклад у фарміраванне нашага іміджу і такім шляхам.

Сяргей РАХМАНАЎ: Калі я працаваў пяць гадоў паслом у Японіі, мы ўвесь час сувымяралі падыходы заходніх краін да паняцця каштоўнасцяў. У прынцыпе, далёка не ўсе краіны ў свеце падзяляюць заходнія каштоўнасці. Вядучыя азіяцкія краіны бачаць іх па-іншаму, і яны супраць навязвання. Мы цяпер і на еўрапейскім напрамку таксама дыскутуем на гэты конт і супрацьпастаўляем заходнім падыходам сваё бачанне базавых каштоўнасцяў. Прыярытэты ў нас крыху розныя. Мы павінны мець вельмі сур'ёзную навуковую, філасофскую падрыхтоўку, каб выглядаць пераканаўча. Нам трэба, каб мы ў рамках парламентарызму і міжнароднай палітыкі вылучалі на пярэдні фронт такіх людзей, якія былі б вельмі аўтарытэтныя і пераканаўчыя.

Надзея ЮШКЕВІЧ

yushkevich@zviazda.by

Уладзіслаў ЛУКАШЭВІЧ

lukashevich@zvіazda.by

Надзея АНІСОВІЧ

anisovich@zviazda.by

Фота Яўгена ПЯСЕЦКАГА

Загаловак у газеце: Нацыянальныя інтарэсы і міжнародны аўтарытэт

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».