Гібрыдныя войны, адказнасць за напісанае, сказанае, агучанае, пытанне маральнага выбару журналіста. Гэтыя тэмы ўзняў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка на пленарным пасяджэнні ХІХ Сусветнага кангрэса рускай прэсы, які праходзіць у гэтыя дні ў Беларусі.
Сіла слова
Сёння не ўсё залежыць ад рашэнняў, якія прымаюць палітыкі і кіраўнікі дзяржаў, а задача СМІ ўжо не абмяжоўваецца фіксаваннем падзей. Усё большую ролю ў фарміраванні грамадскай думкі пачынае адыгрываць прэса, якая ўплывае ў тым ліку і на лідараў дзяржаў. «У сувязі з гэтым на парадак узрастае адказнасць за публічнае слова — і ў палітыка, і ў журналіста», — лічыць кіраўнік дзяржавы.
Менавіта журналісты ствараюць карціну свету. «Таму каласальнае значэнне набываюць прафесіяналізм і грамадзянская адказнасць людзей са сферы масмедыя. Вядома, чытач патрабуе сенсацый. Газеты, тэлеканалы, інтэрнэт-выданні, асабліва ў сучасным свеце, у многім выжываюць за кошт скандалаў, часта імі ж і арганізаваных. Але ці не вельмі высокай можа аказацца цана такіх падыходаў?» — звярнуўся да ўдзельнікаў кангрэса Прэзідэнт.
Рэйтынг — не апраўданне
Імкненне грамадства даведацца пра ўсё, а СМІ — данесці інфармацыю як мага хутчэй, непазбежна прыводзіць да памылак і часам да перайначвання фактаў, якія ў выніку разыходзяцца з рэчаіснасцю. «Гэта інфармацыя становіцца зброяй, якая правакуе канфлікты і ўзброеныя сутыкненні, — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. — Распальваючы варожасць і нянавісць, не дае магчымасці для мірнага будаўніцтва, здаровага абмеркавання розных думак, палітычных і сацыяльных падыходаў да жыцця. І тут, пагадзіцеся, наўрад ці можна апраўдацца рэйтынгамі».
Беларускі лідар звярнуў увагу на тэму так званых гібрыдных войнаў, якія вядуцца ў медыя, эканоміцы, палітыцы, кіберпрасторы. «Я падводжу да таго, што важнейшай, можа, першай ступенню гэтых сучасных войнаў з'яўляюцца войны
ў медыяпрасторы. Ідзе не артылерыйская падрыхтоўка, а падрыхтоўка ў СМІ, перш чым той ці іншай дзяржаве, групоўцы развязаць вайну», — заявіў Прэзідэнт.
Свабода — значыць адказнасць
Навязваць журналістам меркаванне, заганяць у рамкі нейкіх стэрэатыпаў недапушчальна, лічыць Аляксандр Лукашэнка. «Сэнс сапраўднай свабоды слова, якую мы ў Беларусі высока цэнім, не толькі ў магчымасці выбару, але і ў адказнасці за яго. Давайце будзем адзіныя ў галоўным — у пошуку і сцвярджэнні праўды», — падкрэсліў беларускі лідар.
Прэзідэнт выказаў спадзяванне, што вынікам правядзення кангрэса стануць канструктыўныя ініцыятывы, якія даюць магчымасць ачысціць інфармацыйную прастору ад бруду і хлусні. «У свой час Беларусь стала найбуйнейшай пляцоўкай мірнага ўрэгулявання. Наша краіна заўсёды была і застаецца адкрытай для новых кантактаў і інфармацыйных абменаў. Чаму б нам не прыйсці да рэалізацыі ідэі па правядзенні ў Мінску маштабнага міжнароднага форуму — аналага «Хельсінкі-2»? Чаму б не збірацца разам, прыцягваючы палітыкаў, дзеячаў навукі, культуры, бізнес-эліты для абмеркавання праблем захавання міру?» — сказаў кіраўнік дзяржавы.
Праўда ў эпоху інтэрнэту
Прафесія журналіста ў новых тэхналагічных умовах кардынальна змянілася, адбыўся пераход да новай сістэмы стварэння і распаўсюджвання інфармацыі — грамадзянскай журналістыкі. Цяпер у якасці масмедыя можа выступіць практычна любы чалавек, які мае тэлефон і выхад у інтэрнэт. Пры гэтым для многіх людзей сусвет звузіўся да экрана смартфона, а карціна сусвету — да стужкі навін у сацыяльных сетках, лічыць Аляксандр Лукашэнка.
На інфармацыйным полі складваецца няпростая сітуацыя. Таму ў гэтых умовах менавіта ад прафесійных журналістаў, ад традыцыйнай прэсы шмат у чым залежаць маральныя і грамадзянскія арыенціры. «Таму заўсёды важны правільны выбар: рэйтынг альбо праўда, аб'ектыўнасць альбо асабістыя інтарэсы», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
Агульны набытак
Асобна кіраўнік дзяржавы звярнуўся да тэмы рускай мовы, якая разам з беларускай з'яўляецца ў нашай краіне дзяржаўнай. Па яго словах, гэта робіць нашу краіну і народ адметнымі. «Дзякуючы гэтаму мы маем магчымасць больш маштабных і прамых кантактаў у галіне навукі, культуры і мастацтва. Пашыраем інтэлектуальныя і інфармацыйныя гарызонты плённага супрацоўніцтва з брацкімі народамі, прасоўваючы ідэі добрасуседства і міралюбнасці», — адзначыў Прэзідэнт.
Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, рускамоўная журналістыка мае велізарную аўдыторыю і сферу ўплыву, адыгрывае найважнейшую ролю носьбіта ўсходнеславянскага культурнага кода, агульных каштоўнасцяў і жыццёвых арыенціраў.
На палях пасяджэння ў ХІХ Сусветнага кангрэса рускай прэсы Аляксандр Лукашэнка сустрэўся з паслом добрай волі ЮНЕСКА, прэзідэнтам Сусветнай асацыяцыі рускай прэсы Віталем Ігнаценкам і адказным сакратаром Сусветнай асацыяцыі рускай прэсы, першым намеснікам генеральнага дырэктара інфармацыйнага агенцтва ТАСС Міхаілам Гусманам, паведамляе БЕЛТА.
На сустрэчы абмяркоўваліся глабальныя тэмы, у тым ліку ініцыятывы, вылучаныя Беларуссю падчас 26-й летняй сесіі Парламенцкай асамблеі АБСЕ па арганізацыі новага маштабнага міжнароднага форуму па аналогіі з Хельсінкскім працэсам, а таксама роля сродкаў масавай інфармацыі ў сучасных працэсах у свеце.
Аляксандр Лукашэнка таксама даў кароткае інтэрв'ю агенцтву ТАСС. У ім закраналіся такія тэмы, як вынікі пасяджэння ў Маскве Вышэйшага дзяржаўнага савета Саюзнай дзяржавы, развіццё беларуска-расійскіх адносін па важнейшых напрамках, перспектывы і праблемы функцыянавання Саюзнай дзяржавы. Таксама абмяркоўваліся пытанні, сугучныя тэматыцы Сусветнага кангрэса рускай прэсы. Вынікам размовы стане новая серыя праграмы з цыкла «Формула ўлады», якая, як плануецца, выйдзе ў жніўні.
Міністр інфармацыі Беларусі Лілія АНАНІЧ:
— Беларусь шмат зрабіла для развіцця нацыянальных СМІ і не аддзяляе сябе ад агульнай інфармацыйнай прасторы. Ужо ў першы дзень кангрэса да яго ўдзельнікаў неаднаразова звярталіся прадстаўнікі масмедыя, грамадскасці і бізнесу, многія з якіх цікавіліся, чаму СМІ сталі так мала казаць пра галоўнае — пра стваральную працу. Няхай гэта тэма стане галоўнай на палях нашых інфармацыйных дзён у Беларусі.
Галоўны рэдактар радыёстанцыі «Эхо Москвы» Аляксей ВЕНЕДЫКТАЎ:
— Аляксандр Лукашэнка правільна паставіў дыягназ тых пагроз, якія на нас ідуць. Ва ўмовах лічбавай рэвалюцыі, развіцця сацыяльных сетак кожны чалавек, які не мае дачынення да журналістыкі і СМІ, мае рэальную магчымасць ствараць уласны інфармацыйны паток, публікуючы тое, што ён лічыць навінамі. Кантраляваць такі паток, які па асобных параметрах можа нават перакрываць прафесійную журналістыку, вельмі складана. Аднак з гэтай дэструктыўнай з'явай неабходна змагацца самымі сучаснымі і эфектыўнымі метадамі. Мне ўяўляецца, што ўнясенне прафесіяналізму ў гэтую хвалю — адзін са спосабаў знутры яе прывесці ў нейкі стан праўдападобнасці.
Акадэмік-сакратар аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Аляксандр КАВАЛЕНЯ:
— У цяперашніх умовах давер аўдыторыі да масмедыя страчваецца. Як чалавек, які пачынае раніцу з прачытання навін, думаю, што сёння, сапраўды, надзвычай шмат інфармацыі негатыўнага характару. Аўдыторыя «перакормлена» негатывам. Акцэнтаваць увагу чытачоў, гледачоў і слухачоў варта ў большай ступені не на негатыўных момантах, у тым ліку ў двухбаковых адносінах Беларусі і Расіі, а на тых фактах, якія даюць магчымасць СМІ выглядаць больш пазітыўна ў інфармацыйнай прасторы. Неабходна вярнуцца да таго, каб з'яўлялася больш станоўчых вобразаў, якіх у нашым жыцці звышдастаткова. У нас ёсць людзі, на якіх мы павінны раўняцца.
Вераніка ПУСТАВІТ
Фота БЕЛТА
Набор на бюджэтныя месцы павялічыцца.
Колькі ж каштуе гэты важны кампанент здаровага рацыёну зараз?
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
