Спалучэнне ў адной асобе рыс строгага даследчыка, акадэмічнага супрацоўніка і чуллівай душы мастака падаецца на першы погляд немагчымым. Але ж нездарма з'явілася знакамітае выслоўе: таленавіты чалавек — таленавіты ва ўсім. Вось і Аляксандр Лакотка, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, доктар гісторыі, доктар архітэктуры, дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН, чарговы раз даказаў яго слушнасць — сваім уласным прыкладам. Днямі ў сталічным магазіне «Кнігі & кніжачкі» сеткі «Белкніга» прайшла прэзентацыя аго альбома «Прастор родны. Беларусь». Выданне, што на сваіх старонках прадстаўляе графічныя і жывапісныя работы Аляксандра Іванавіча, над якімі ён працаваў каля чатырох дзесяцігоддзяў, пабачыла свет у выдавецтве «Бяловагруп».
— З'яўленне гэтай кнігі не выпадковае. Тут ёсць прысвячэнне майму бацьку. Я вырас у сям'і сельскіх настаўнікаў, маці выкладала беларускую мову і літаратуру, а бацька — нямецкую мову і гісторыю. Апроч гэтага, мой тата быў мастаком-самародкам: аздабляў стэнды, маляваў тэатральныя дэкарацыі, пісаў пейзажы. Я таксама марыў пра кар'еру мастака, але лёс склаўся так, што абраў прафесію архітэктара, — расказвае Аляксандр ЛАКОТКА. — Але ж, як вядома, архітэктура, жывапіс, графіка — роднасныя. І з часоў навучання ў БНТУ я не пераставаў займацца жывапісам, малюнкам. З захапленнем пісаў у Маскве, Санкт-Пецярбургу, іншых гарадах. Працаваў з вядомым дойлідам Георгіем Заборскім, вялікім майстрам малявання.
Аляксандр Іванавіч удзельнічаў у стварэнні Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту, тады падчас даследчых экспедыцый праехаў тысячы кіламетраў па Беларусі. Вандруючы, натхняўся пейзажамі, народным побытам. Таму на яго мастацкіх работах адбілася філасофія прыроды, яе паяднанне з міфалогіяй, жыццём простага беларуса.
— У маёй дамашняй бібліятэцы ўжо назбіралася цэлая паліца кніг Аляксандра Лакоткі. Сёння мы знаёмімся з нечаканым выданнем. Яно здзіўляе не толькі тым, што акадэмік тут выяўляе сябе як мастака, але і фарматам у цэлым, аб'яднаннем усіх талентаў, зацікаўленняў Аляксандра Іванавіча, — кажа намеснік міністра інфармацыі Аляксандр КАРЛЮКЕВІЧ. — Тут ёсць цеплыня, чалавечы, навуковы, творчы лёс. З асаблівай шчымлівасцю чытаюцца старонкі расказу, як аўтар далучыўся да выяўленчага мастацтва. Спадзяюся, што следам за прэзентацыяй кнігі адбудзецца і выстаўка работ Аляксандра Лакоткі.
З прыхільнасцю да жывапісных і графічных работ акадэміка паставіліся і строгія мастацтвазнаўцы.
— Старонкі альбома дзіўным чынам перадаюць атмасферу шчырасці, якую адчуваеш пры знаёмстве з работамі Аляксандра Лакоткі. Акадэмік, сур'ёзны даследчык тут выяўляе сябе сапраўдным мастаком, творцам нечаканым, — дадае дырэктар Нацыянальнага цэнтра сучасных мастацтваў, мастацтвазнаўца Наталля ШАРАНГОВІЧ. — Мне падаецца, якім бы ні было мастацтва, самае галоўнае ў ім — формула шчырасці, дыялог з гледачом. Гэтыя рысы ёсць у работах Аляксандра Іванавіча — у колеры, тэматыцы, уменні схапіць сутнасць беларускай прыроды, адметнасці нашай нацыі. Тут згадваюцца творы Вітольда Бялыніцкага-Бірулі, Віталя Цвіркі, тых людзей, якія шчыра выказвалі свае адносіны да мастацтва і народа.
Сам аўтар прызнаўся, што, рыхтуючы да выдання альбом «Прастор родны. Беларусь», вельмі хваляваўся: гэта ж па сутнасці першы выхад да шырокай публікі ў якасці мастака. І яго прынялі з цеплынёй. Але спадзяёмся, што за знаёмствам нас чакаюць і новыя сустрэчы, і адной з наступных стане персанальная выстаўка
Марына ВЕСЯЛУХА
Фота Кастуся ДРОБАВА
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
