Вы тут

«Добрага дня Вам!»


Учора ўвечары ў пад'ездзе нашага дома, там, дзе таварыства ўласнікаў размяшчае самыя важныя аб'явы, з'явілася вось гэта пісьмо. Напісанае на вучнёўскім аркушы ў клетачку акуратным каліграфічным почыркам, яно прыцягвала позірк ад самых дзвярэй... «Паважаныя жыльцы! Учора на мой прыадчынены балкон заляцеў, маць яго, АКУРАК! Убачыла я гэта толькі вечарам, вярнуўшыся з працы. Ляжыць сабе спакойненька, дыван мне прапаліў. Не трэба апісваць, што магло адбыцца... Грошы, каб купіць цыгарэты, у вас ёсць, дык купіце сабе попельніцу або напішыце нумар кватэры, я зайду і падару яе вам. Не кідайце акуркі з балкона!!! Сыходзячы з дому, хочацца вярнуцца ў тую самую кватэру, а не ў тое, што ад яе можа застацца, «дзякуючы» такім безадказным людзям, як вы. Дзякуй! Добрага дня Вам!..» Як доказ скотчам да аркуша быў прыклеены той самы акурак ад тонкай «дамскай» цыгарэты...


Людзі ішлі, спыняліся, асуджальна хісталі галовамі, выказвалі спачуванне той жанчыне з восьмага паверха, разважалі паміж сабой, якія сапраўды безадказныя ёсць у нашым доме таварышы. Не выключана, што сярод асабліва заўзятых крытыкаў быў і той, хто за два дні да гэтага той акурак шпурнуў уніз. Ніхто ўсё роўна не даведаецца. Як і аўтарка гэтага прачулага пісьма для амаль усіх (за выключэннем аднаго-двух чалавек ды, можа, яшчэ дворнічыхі Паліны) засталася для астатніх суседзяў па доме невядомай...

Зрэшты, «суседзі» — гэта я занадта... Суседзі — гэта людзі, з якімі не толькі жывеш побач і вітаешся пры сустрэчы. Гэта тыя, да каго бяжыш і з бядой і з радасцю, у каго можна пазычыць усё, што трэба, — ад солі да падушкі, з кім сустракаеш святы і дапамагаеш (ці сам атрымліваеш дапамогу) у самым страшным горы. Прынамсі, так было спрадвеку, так закладзена ў нашай геннай (вясковай, па сутнасці сваёй) памяці. Канешне, не заўсёды суседзі жывуць мірна, кожны, хто родам з вёскі, можа прыгадаць сваіх зямлячак, якія не мірыліся з-за пядзі зямлі або з-за таго, што куры адной павыграбалі грады ў другой. Якія яны праклёны адна на адну сыпалі, як артыстычна сварыліся — заслухацца можна было! Але нават у гэтых сварках не было абыякавасці і раўнадушша, дый мірыліся цёткі хутка (дакладней, «мірыла» іх вяселле ці, не дай Бог, пахаванне: і туды, і туды па-суседску грэх было не прыйсці, і ўсякая варожасць забывалася).

У гарадскіх дамах, асабліва «высотках», дзе нават лесвіцы агульнай няма — толькі пажарная, па якой ніхто не ходзіць, — усё інакш. Нават пасля амаль дванаццаці гадоў, што жывём у доме, ведаем адно аднаго толькі ў твар, і то не ўсіх. З кімсьці вітаемся, перакідваемся парай ветлівых слоў — тут ужо справа абсалютна суб'ектыўнай сімпатыі ці наадварот. Але мы не суседзі (не тыя, хто, згодна з этымалогіяй гэтага агульнаславянскага слова, «сядзіць побач» — значыць, жыве, грунтоўна, аднойчы і назаўсёды), мы, у лепшым выпадку, — сужыхары. Якім абсалютна няма адно да аднаго ніякай справы, якія не знаходзяцца адзін ад аднаго ў нейкай залежнасці (ці думаюць, што не знаходзяцца, да таго часу, пакуль кінуты з верхняга паверха акурак не падпаліць дыван на балконе). Якія ў вялізным «вуллі» жывуць абсалютна адасоблена ад іншых і пляваць на інтарэсы іншых хацелі. У нас у доме запіраюцца знутры калідоры, у якіх знаходзяцца дзверы ўласна ў кватэру, і калі цябе, напрыклад, заліваюць зверху, ты не можаш падняцца і пазваніць — даводзіцца спускацца і званіць з ганка ў дамафон, і не факт, што цябе будуць слухаць. Таму падобныя запіскі, адрасаваныя невядома каму, з'яўляюцца ў пад'ездзе з зайздроснай перыядычнасцю: то ўшчуваюць аматараў караоке, якія не давалі спаць усю ноч, то невядомых гаспадароў невядомага сабакі, які вые на досвітку, то рупліўцаў ранняга рамонту, якія ўключаюць балгарку ў пяць гадзін. Сужыхары ходзяць міма, чытаюць, думаючы (ці робячы выгляд), што гэта не пра іх. Чужыя абыякавыя людзі пад адным дахам... Гэта для іх — для нас — страхавыя кампаніі прапануюць новы від страхавання, ён так і называецца: «Ад суседзяў».

І ў вёсцы не лепш. Прыезджыя гараджане, якія купляюць хаты ці ўчасткі, прывозяць з сабой ужо гэту, «сужыхарскую» філасофію. Яны не збіраюцца станавіцца суседзямі, ім усё роўна, хто жыве побач. Не кажу пра ўсіх, канешне, але мне пашанцавала менавіта з такім досведам. Цэлае лета новы гаспадар участка, што каля нашага дома, паліць высечанае лам'ё. Ці вецер ёсць, ці няма — яму ўсё роўна. Спрабавалі паўшчуваць — адказ адзін: у мяне выхадны, таму раблю і рабіць буду. Цяпер маўчым, глытаем дым, як і астатнія суседзі. Бабулі лічаць, што той чалавек малады і не здагадваецца, што на вёсцы так не робяць: ці мала якая іскра пад страху заляціць, дый як людзям на агародзе працаваць? Што ён пажыве тут, «абаб'ецца» і ўсё зразумее. Не хачу іх пераконваць у іншым, бо не павераць, але, сама ўжо гараджанка са стажам, ведаю, што адзінай управай на гэтага «жраца агню» быў бы званок у службу «101» і, як непазбежны вынік, — унушальны штраф за распальванне вогнішча блізка ад жылых пабудоў...

Чаму я так і не зрабіла? Хочацца па-людску, па-суседску. Трэба ўсё-ткі на выхадныя падысці, папытацца, як яго завуць...

Алена ЛЯЎКОВІЧ

alena@zviazda.by

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».