Паслязаўтра наступіць Новы год, які пройдзе пад знакам Жоўтага сабакі. У кітайскі гараскоп можна і не верыць, але, думаю, усе пагодзяцца адназначна, што гэта тая жывёла, якая заслугоўвае шанавання па-за залежнасцю ад года на календары. Нашы чатырохлапыя сябры вылучаюцца небывалай вернасцю, адвагай, розумам, які пры гэтым спалучаецца з вясёлым норавам. Напярэдадні свята мы сабралі натхняльныя, кранальныя і проста вясёлыя гісторыі пра ўсімі любімых хатніх гадаванцаў.
Адшукаць злачынца за гадзіну
Акрамя таго, што сабакі з'яўляюцца вернымі сябрамі чалавека, яны яшчэ і нярэдка, дзякуючы сваім прыродным даным, становяцца незаменнымі спецыялістамі ў розных галінах. У Беларусі сабакі дапамагаюць супрацоўнікам міліцыі, ратавальнікам, памежнікам. Часта іх падчас пошукавых аперацый выкарыстоўваюць валанцёры — і нездарма: колькасць выратаваных імі жыццяў складана падлічыць.
Што да органаў унутраных спраў, то значная частка сабак тут задзейнічана ў рабоце Дэпартамента аховы. Менавіта тут служыць і бельгійская аўчарка Эд Грэгар, якая ў гэтым годзе паказала сябе з лепшага боку. Разам са сваім гаспадаром міліцыянерам-кінолагам групы затрымання Мінскага аддзела Дэпартамента аховы прапаршчыкам міліцыі Яраславам Падмаскоўным сабака заняў першае месца на абласных спаборніцтвах сярод спецыялістаў-кінолагаў, а пасля другое месца на агульнарэспубліканскіх. Акрамя таго, тандэм прадставіў Рэспубліку Беларусь на чэмпіянаце ў Растове-на-Доне, дзе быў адзначаны за самае відовішчнае затрыманне.
Дарэчы, Эд Грэгар — гэта афіцыйная мянушка. У штодзённасці гаспадар кліча свайго гадаванца Аміс. Дык вось Амісу цяпер крыху больш за два гады, Яраслаў узяў яго да сябе, калі шчанюку быў усяго месяц. Прычым узяў да сябе ў прамым сэнсе — сабака жыве ў супрацоўніка дэпартамента ў кватэры і кожны дзень разам са сваім гаспадаром адпраўляецца на службу. Такая практыка зусім тыповая, тым больш што, па словах Яраслава, суседства не стварае ніякіх праблем. Дома Аміс паводзіць сябе вельмі спакойна, хіба што рэагуе на рухі за дзвярыма — старанна ахоўвае свайго гаспадара.
Таксама сабака сцеражэ і спакой жыхароў Мінскага раёна: ён уваходзіць у групу затрымання. І, што важна, праяўляе сябе не толькі падчас паказальных выступленняў, але і ў справе. Так, нядаўна яму ўдалося адшукаць злачынцу літаральна на працягу гадзіны.
У жыхара Мінскага раёна ўкралі электраінструмент. Заўважыўшы здалёку злодзея, ён паведаміў аб гэтым у міліцыю. Аміс, прыбыўшы на месца, узяў след нядобрасумленнага грамадзяніна і хутка яго знайшоў — хавацца і адмаўляцца было бессэнсоўна.
Пры ўсім сваім уменні канцэнтравацца Аміс мае вясёлы нораў. Яраслаў прызнаецца, што сабаку можна нават назваць гіперактыўным. Кінолагам малады чалавек служыць з 2010 года, але з такім сабакам сутыкнуўся ўпершыню. Дарэчы, акрамя таго, што сярод аўчарак вылучаюць віды, як, напрыклад, нямецкая або бельгійская, сярод іх яшчэ ёсць свае разнавіднасці. Так, у бельгійскіх аўчарак іх чатыры, Аміс адносіцца да малінуа. Чыста вонкава яны вылучаюцца афарбоўкай: руда-карычневая нядоўгая поўсць і толькі чорная «маска» на мысе. Што датычыцца характару, то малінуа вельмі актыўныя, працавітыя і заўсёды гатовыя да работы. Зыходзячы толькі з гэтага Аміса можна назваць чыстакроўным прадстаўніком пароды — апісанню ён адпавядае на 100%.
Збавіцель не забыты і праз 70 гадоў
Паколькі сабака — сапраўдны сябар чалавека, колькі б гадоў ні прайшло, успамінам пра любімага гадаванца заўсёды знаходзіцца месца ў сэрцы. Гэтая гісторыя адбылася практычна 70 гадоў таму, аднак яе беражліва захоўваюць у памяці і перадаюць з пакалення ў пакаленне. Аб выпадку, які адбыўся з яе мамай, нам паведаміла мінчанка Ірына Іванова
У пасляваенныя гады Ганна Кучарава, будучы яшчэ маленькай дзяўчынкай, жыла ў Чэрвеньскім раёне. У той час з-за сумных абставін у мясцовасці развялося вельмі шмат ваўкоў. Яны без боязі падыходзілі да жылля чалавека. Як успамінае Ганна Андрэеўна, аднойчы падчас прагулкі яна заўважыла велізарнага сабаку, які стаяў на плоце і ўважліва за ёй назіраў. Не паспела дзяўчынка апамятаецца, як сабака, які на самай справе аказаўся ваўком, з хрыпам кінуўся на яе, схапіў за нагу і пацягнуў у бок лесу, увесь час спрабуючы закінуць на спіну.
Дваровы сабака, заходзячыся брэхам, проста зрываўся з ланцуга. Людзі не паспелі так хутка зрэагаваць, а ён ужо адважна кінуўся на ваўка. Сутычка разгарнулася не на жыццё, а на смерць. Сабака атрымаў мноства ран, але тым не менш спудзіў ваўка. Дзяўчынку адвезлі ў бальніцу, дзе зашылі нагу — шнар застаўся да гэтага часу. А вось сабаку доўга выходжвалі, але так і не змаглі яму дапамагчы. Цаной свайго жыцця ён выратаваў дзіця, якому было наканавана пражыць яшчэ шмат гадоў.
Дарэчы, лёс Ганны Андрэеўны мае шмат крутых паваротаў. Нарадзілася яна
ў 1943 годзе. За некаторы час да гэтага праз іх мясцовасць гналі палонных савецкіх салдат, і маці Ганны выбрала ў натоўпе прыгожага маладога чалавека, сказаўшы, што гэта яе муж і ён патрэбны ёй на гаспадарцы. У шчаслівых выпадках мужчын адпускалі, так адбылося і тады. Маладыя людзі закахаліся адно ў аднаго, і на свет з'явілася дачка. Аднак неўзабаве бацька быў вымушаны вярнуцца на радзіму ў Сібір. Маці дзяўчынкі выйшла замуж зноў і нарадзіла яшчэ траіх дзяцей, але неўзабаве памерла і малыя трапілі ў дзіцячы дом.
Ганна вырасла, выйшла замуж і паехала ўслед за мужам на Каўказ, дзе пражыла шмат гадоў, пасля чаго сям'я ўжо канчаткова вярнулася ў Беларусь. Як успамінае дачка гераіні, па вяртанні мама павезла іх з сястрой да месцаў свайго дзяцінства. Праўда, вёскі там ўжо не аказалася. Але засталася памяць. І адзін з самых каштоўных успамінаў, нават праз столькі гадоў, — пра адданага ўсім сэрцам сабаку.
Сапёр-самавучка і цікаўныя даследчыкі мясцовасцяў
Разам з выдатнымі якасцямі абаронцы сабака часцей за ўсё прыносіць у сям'ю яшчэ і пастаянны добры настрой. У кожнага знойдзецца з дзясятак смешных гісторый, звязаных з гадаванцам. Дарэчы, навагодні час для чатырохногіх, таксама як і для людзей, перыяд сапраўдных прыгод і чараўніцтва.
Смешную гісторыю пра свайго ёркшырскага тэр'ера Понку, ласкава — Пончыка, нам расказала мінчанка Вераніка Шымко. Дзяўчына заўсёды марыла менавіта пра ёрка, і вось ён з'явіўся ў сям'і дзевяць гадоў таму. Дарэчы, Понка нарадзілася ў ноч на Каляды. Да сваіх гаспадароў яна трапіла з гадавальніка ўжо дарослым і ціхім сабачкам, але, як прызнаецца Вераніка, яны самі яго «сапсавалі» сваім выхаваннем. Понка стала адважнай, гучнай, баявой падарожніцай — аб'ехала ўжо палову Беларусі, — якая баіцца толькі дакорлівага тону гаспадыні, а на ўсё астатняе гатовая без прамаруджвання напасці.
Так здарылася і ў мінулым годзе. Быццам прафесійны сапёр, яна кінулася на ракету, якую на святы запускала сям'я. Усе сабакі вакол пахаваліся, толькі Пончык трымалася побач. Уявіце: шыпіць, трашчыць ракета, а малы ёрк з рыкам кідаецца на яе — на шчасце, яго ўдалося перахапіць «у палёце».
— А два гады таму быў яшчэ адзін «навагодні» выпадак. Понка вельмі агрэсіўна рэагуе на выбухі, а калі нервуецца, яна шмат есць. І вось мы працуем на навагодніх святах увесь дзень, пакінулі ёй велічэзную міску корму, ці мала што... Увечары прыходзім дахаты, з ложка падае і паўзе да нас нешта маленькае з велізарным жыватом, які нагадвае паветраны шар. Першая думка: божа, Понка цяжарная. Але ж не за дзень! Другая думка: у сабакі пухліна, ён памірае. Понка і напраўду памірала, стагнала, як няшчасная старая жанчына. А потым позірк упаў на пустую міску корму, у якой было каля 250 грамаў, а гэта норма практычна на паўмесяца. Прыйшлося пасадзіць яе на дыету. Такіх памылак яна больш не паўтарала, — усміхаецца Вераніка.
З феерверкамі звязаная і гісторыя Паліны Машко. У Каляды яна павяла эрдэльтэр'ера па мянушцы Дана на шпацыр, але тая спалохалася феерверка і, вынырнуўшы з ланцужка, адправілася па сваіх сабачых справах — такая ўжо натура ў эрдэльтэр'ераў. Пасля спроб вярнуць сабаку дадому ўсе пайшлі далей адзначаць свята. За сабачку асабліва не перажывалі, бо гэта была далёка не першая яго падобная прагулка, усё наваколле ён ведаў і ў рукі нікому, уключаючы гаспадароў, не даваўся.
— Праз пару гадзін выйшлі на двор — Дана! Паклікалі — адразу прыбегла, лашчыцца, гуляецца. Задаволеныя, мы вярнуліся да стала, але праз 15 хвілін зразумелі, што нешта не так... Увесь пярэдні пакой перавернуты дагары нагамі, бот згрызены, і нават шпалеры трохі пацярпелі. А за нашай Данай такога заўважана не было. Зірнулі кляймо — не наш сабака! Балазе ведалі гаспадароў і вярнулі згубу па адрасе. А па дарозе дадому знайшлі і сваю гуляку, — смяецца Паліна.
Ганна Яўсейкіна, якая жыве за горадам, успамінае, як яны з сям'ёй выратавалі сабаку, які згубіўся. У суседняй вёсцы яго ўжо хацелі застрэліць — панадзіўся паляваць на чужых курэй і гусей. Сабаку ўзялі на ператрымку, хоць у доме ўжо быў адзін, спрабавалі знайсці гаспадара, але беспаспяхова. Затое зараз у сям'і, на агульную радасць, два прыгожыя маламуты.
— Мы звычайна ходзім шпацыраваць у палі, лясы, туды, дзе сабак можна спусціць з ланцужка. І вось адзін раз на прагулцы ўбачылі машыну ў лесе і пайшлі ў іншы бок, каб нікому не замінаць. Але сабакі вырашылі па-іншаму і «ламануліся» туды з хуткасцю святла, дагнаць было нерэальна. У адно імгненне яны апынуліся ў машыне — пярэднія дзверы былі адчыненыя. А да нас толькі данёсся вельмі моцны віск жанчыны, спатканне якой так нечакана перарвалася, — з усмешкай успамінае вясёлы выпадак Ганна.
Калі даведаешся ўсе гэтыя кранальныя і пацешныя гісторыі, у галаве з'яўляецца толькі адна думка: і як іх можна не любіць?
Дар'я КАСКО
Набор на бюджэтныя месцы павялічыцца.
Колькі ж каштуе гэты важны кампанент здаровага рацыёну зараз?
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
