Вясёлыя гісторыі нашых чытачоў

Не рабі дурнога...

Вёска наша і была немалая, а потым яшчэ сто дамоў з'явілася: жодзінскія будаўнікі іх для перасяленцаў паставілі.

Але ж сёння многія хаты ўжо пустыя, дзіцячых галасоў не чуваць (хіба ў час канікул). А так — цішыня. Выйду калі на вуліцу, гляну ў адзін бок — нікога не відно, гляну ў другі — таксама. Кажу гаспадару: «Па вуліцы хоць голы бяжы — ніхто не ўбачыць!» Ён у адказ: «А ты паспрабуй — праз гадзіну ўся вёска даведаецца».

Што праўда, то праўда.

...Гэта было задоўга да праклятага Чарнобыля — мы тады на радзіме жылі. І непадалёк ад нас — самадур адзін. Гроб ён пад сябе, што толькі мог. У яго ў асабістай уласнасці нават... людзі былі: жонка, цешча, дачка. Усе трое ў яго ў кулаку, усе пад пятой і без права голасу. Хіба дзіця паблажку мела ды і тое гады ў рады.

Дык вось у нашай сярэдняй школе праводзіўся чарговы выпускны. Жонка таго куркуля Марына Іванаўна (яна ж — настаўніца і класны кіраўнік) разам з іншымі рыхтавала той вечар, а ўрэшце і сама стала на яго збірацца, бо трэба ж: прычасалася хораша, трохі падмалявалася, прыбралася. Апошні раз зірнула ў люстэрка: усё ў парадку, як быццам? Бо і тварам, што называецца, выйшла, і дзявочы стан захавала, і сукенку ўдалую купіла, а ўжо туфлікі...

— Я пайду, — сказала свайму Васілю.

У мужа ад такога нахабства аж дух заняло, чарней хмары зрабіўся. І спыніць не можа, бо яна ж не на гулянку ідзе, а на працу. Толькі для каго вось гэтак прыбраўшыся?

У галаве ў раўніўца адна за адной сталі «праносіцца» самыя жудасныя карціны: вось яго Марыну запрашае на танец малады фізрук, штосьці шэпча ёй на вушка, прытуляе да сябе... Вось яна за сталом сядзіць плячо да пляча з аграномам, і ён ёй шампанскае лье... Вось яны ўдваіх на вуліцу ідуць падыхаць свежым паветрам...

Ад думак дах у мужчыны ехаў, ён месца сабе не знаходзіў. І ўрэшце не вытрымаў, грукнуў кулаком па стале, закрычаў:

— Колькі можна гуляць?! Замужняя баба! Што яна сабе дазваляе?!

Маці гэтай «бабы» паклікала ўнучку. Ад бяды падалей яны выслізнулі з хаты, удзвюх прыйшлі да школы, ціхенька паклікалі Марыну Іванаўну, сказалі, што лепш ёй пайсці дамоў.

Жанчына і без слоў бы ўсё зразумела: тут жа (як ні цяжка было!) развіталася са сваімі выпускнікамі і калегамі, рушыла ў бок дома, тузанула за ручку дзверы.

Ды не тут тое было: замкнутыя. А гаспадар — у хаце.

Жанчыны пастукалі ў адну шыбу, у другую. Васіль — «не пачуў».

— Татка, гэта я, Каця. І мама тут, і бабуля. Калі ласка, адчыні нам, — папрасілася малая.

Але нават яе бацька гэтым разам не паслухаў.

Што было рабіць? Туляцца пад вокнамі холадна, ды і стаміліся, прасіцца да некага ў хату — сорамна. Так што пайшлі Васілёвы «дзеўкі» ў лазню і неяк там пераночылі.

Толькі на досвітку яны вярнуліся ў хату. Гаспадар ім нічога не сказаў, яны яму — таксама (бо што з таго толку?). А вось вёска...

Яна толькі і гутаркі зранку мела, што пра чарговы «подзвіг» раўніўца: людзі і смяяліся з яго, і бэсцілі...

А ён аднаго зразумець не мог: адкуль даведаліся? Бо ніякай жа сваркі ні ў хаце, ні ля хаты, усё ціха было: ні стуку, ні груку. І на вуліцы пуста — хоць голы бяжы...

Трэба разумець, сарока на хвасце разнесла.

А таму — не рабі дурнога і не бойся нікога.

Дзіна Дубадзелава, в. Леніна, Добрушскі раён

Палёт жураўля, альбо «Кіна не будзе»

...Калі ў вёсцы закрылі пачатковую школу (я туды ў першы клас адхадзіў), будынак не пуставаў — там паказвалі кіно. Па выхадных яго прывозіў «козлік» пясочнага колеру, а «круцілі» — два старыя халасцякі, два Іваны (абодва, дарэчы, досыць прывабныя, у модных крымпленавых касцюмах)...

Яшчэ і з гэтай прычыны ўся акруга збівалася ў найбольшы класны пакой. Дарослыя займалі месцы за партамі, малыя ды падшыванцы садзіліся на падлогу. Там, вядома ж, нязручна было, але хто на гэта зважаў? Галоўнае — што бясплатна! А ўжо цікава... Якраз тады на «вялікім экране» я ўпершыню пабачыў «Няўлоўных мсціўцаў», «Табар ідзе ў неба», «Золата Макены». Што казаць — кінашэдэўры. Нашы расчуленыя жанчыны хусцінкамі выціралі слёзы, мужыкі, здаралася, паспявалі выскачыць на перакур, выпіць па чарцы віна і нават нечым заесці.

Кінамеханікаў, як арганізатараў культурнага жыцця, частавалі таксама. І, зразумела ж, не толькі ў нас...

Факт, што ў той дзень кіно чамусьці не прыехала. Назаўтра — таксама. Гаспадар адзінага ў вёсцы тэлефона пазваніў «куды трэба» і хутка даведаўся, што ў хлопцаў невялікія непрыемнасці. Вяртаючыся з суседняй вёскі, у якой яны «круцілі» кіно для ўсяго вяселля (?!), машына пад «кіраўніцтвам» аднаго з халасцякоў з'ехала ў канаву. Ніхто ў час гэтага здарэння, дзякуй богу, не пацярпеў, апроч «козліка» (яму добра «пабілі носа») ды самой кінастужкі. Амаль тыдзень яна сушылася на вяроўках для бялізны: палова «кіна» на падворку аднаго Івана, палова — на падворку другога.

Па іроніі лёсу той пацярпелы фільм насіў адметную назву «Палёт жураўля».

Генадзь Мішчук, в. Вотчына, Маларыцкі раён

Якая карысць ад вершаў?

І сапраўды — якая?

Дзякуючы «Звяздзе», яе рубрыцы «Хто каго?», я навучыўся крыху рыфмаваць. Жонка мая (светлай памяці!) наконт гэтага жартам казала: «Вось Танін Вася (гэта муж яе стрыечнай сястры) сам рамонт у кватэры зрабіў — колькі грошай сям'і сэканоміў, а ты ўсё глупствам нейкім займаешся...»

Можа, гэта і праўда, але ж часам і яно дапамагае нам добрую справу зрабіць.

Неяк, значыць, ехаў я ў дызель-цягніку. Вольных месцаў там без ліку было: побач са мной і паблізу — нікога, на другім баку ад прахода — толькі двое, сужэнцы, відаць.

Якраз да іх — бачу — падыходзіць трэці, зводзіць — кліча мужчыну выпіць. Жонка пярэчыць, але ж ён гаспадар, а не падабцаснік...

Сыходзіць.

Праз нейкі час мужчыны, трохі павесялелыя, вяртаюцца назад. Муж нешта гаворыць сваёй палавіне — па-добраму... Але тая ўжо надзьмулася. І нават горш — ускочыла з месца і села насупраць мяне.

Мужчыны «падцягнуліся» следам, муж хацеў прыабняць... Ды дзе там...

— Ну даруйце вы яму, — стаў прасіць звадыяш-сабутэльнік.

І гэта марна.

Тады — з салідарнасці — захацеў «падключыцца» і я. Спытаў:

— А можна я вам верш прачытаю?

Жанчына маўчыць (значыць, згодна?), і я пачынаю:

Гэта, мабыць, кожны знае,

Што ў мужоў —

грахоў хапае:

Грошай мала прынясе,

Чарку лішнюю кульне:

Тады жонка (й не ліхая)

І «пілуе», і аблае...

А чужая — ужо другая:

Разумее, спагадае...

Таму іншы раз мужчыну

Чорт штурхае ў рабрыну.

Жанчына выслухала ўсё і ўсміхнулася — спачатку мне, потым мужу. «Халодная вайна» паміж імі, падобна, скончылася.

...Мір ці перамір'е наступілі б, напэўна, і так. Але ж пазней: за гэты час колькі клетак нервовых згарэла б! А дзякуючы вершу — яны захаваліся.

Мікалай Старых, г. Гомель

Прычым міліцыя, калі... козы дома

Многія сёння трымаюць коцікаў, сабачак, курэй, трусоў.

А я дык найбольш даражыла каровай: разумная гэта жывёліна, а ўжо старанная... Мая апошняя — Красуля — летам штодня давала нам па два вядры вельмі добрага малака. Хоць і не дарма: і накарміць яе трэба было, і падаіць. З гадамі гэта ўсё цяжэй і цяжэй...

Вось і задумалі мы карову змяніць на казу. У інтэрнэце прачыталі, што малако яе па колькасці вітамінаў блізкае да мацярынскага, што для нас, людзей пажылых, яно вельмі карыснае — сілы вяртае. А ўжо лечыць дык усе хваробы: і сэрца, і страўнік, і нервы...

Пасля прачытанага нам толькі і заставалася, што апытаць сабе ў некага козачку, пакаштаваць малака дый перавезці на свой падворак.

Так у нас з'явілася цяжарная «бландзінка» Маруся, а потым — і двое казлянят: таксама бялюткіх, маленькіх, з круглымі пыскамі. Яны — Буся і Муся — то наперабой лезлі да мяне на рукі, стараліся «пацалаваць», то насіліся па ўсім хляве, то ўважліва сачылі, як я набіраю збожжа, як скідваю з вышак сена... Пацеха, карацей, дый годзе!

Але ж неяк у марозную раніцу зайшла я ў хлеў і разгубілася: нямашака маіх гадаванцаў. Стала клікаць іх, абышла, абгледзела ўсе закуточкі — прапалі.

Вярнулася ў хату. Дзеду кажу:

— Укралі казлянят! Я іх два месяцы няньчыла, гадавала, а нехта прыйшоў і забраў...

— Быць не можа, — не паверыў мне гаспадар. — Ты добра глядзела?

— Дык схадзі, — кажу, — лепей паглядзі... А мне ў міліцыю трэба званіць.

Непрыемная гэта справа...

Пакуль шукала патрэбныя словы ды з духам збіралася, — муж у хату прыйшоў. І з парога мне:

— Ідзі — паглядзі, куды твае чарцяняты схаваліся. Па драбіне на вышкі ўзлезлі...

Цяпер ужо я яму не паверыла.

І... дарэмна, бо мае Муся з Бусяй, відаць, у пошуках цёплага месца і сапраўды апынуліся на гарышчы: «зашыліся» ў сена — толькі вушкі адтуль тырчаць.

Вось такія мае непаседы. На Вялікдзень сын завязе іх у Жыткавіцкі раён: любімай цешчы ў падарунак.

Н. Мацвеева, Бярэзінскі раён

Рубрыку вядзе Валянціна ДОЎНАР