Кніга Мікалая Маляўкі «Спадчына, або Каб не стаць манкуртам» расказвае пра штодзённы побыт нашых продкаў: як яны працавалі, святкавалі, апраналіся і размаўлялі... І што значылі для іх, на першы погляд, дробязі.
«Спадчына» Мікалая Маляўкі стала першым выданнем, прысвечаным Году малой разімы, якое выйшла па заказе і пры фінансавай падтрымцы Міністэрства інфармацыі ў выдавецтве «Народная асвета». Міністр інфармацыі Аляксандр Карлюкевіч адзначыў, што кожны чалавек мае сваю маленькую Бацькаўшчыну, якая ў той жа час з'яўляецца часткай агульнай краіны:
— Гэты год дае нам добрую магчымасць не толькі ўспомніць пра родныя мясціны, але і зрабіць для іх нешта важнае і карыснае, нягледзячы на ўзрост, прафесію або пасаду. Вельмі сімвалічна, што першай кнігай, прысвечанай Году малой радзімы, стала менавіта «Спадчына», якая звяртаецца да вытокаў і традыцый нашага народа, без ведання якіх немагчыма будучыня нацыі. Мы будзем і далей падтрымліваць — у тым ліку фінансава — такія выдавецкія праекты, — запэўніў міністр.
Кніга разлічана на дзяцей і падлеткаў, таму аўтар звяртаецца да чытача на нязмушанай, вобразнай мове. У кнізе прыказкі, прымаўкі, загадкі, лірычныя аўтарскія адступленні, якімі Мікалай Маляўка малюе «абразкі» людзей мінулага часу. Але асноўная мэта кожнага раздзела — раскрыць перад чытачом тыя сэнсы, якія хаваліся ў побытавым жыцці вясковага чалавека мінулых вякоў. Чытач быццам праходзіць поруч з аўтарам па сялянскім падвор'і, зазірае ў хату і потым кіруецца яшчэ далей — на сенажаць, у поле, лес, на рэчку. Якімі бываюць сані? Што захоўвалі ў калодзежы? Як з дапамогай «казы» — своеасаблівай «лямпы» на носе чоўна — лавілі рыбу па начах? Пра ўсё гэта можна дазнацца на старонках «Спадчыны».
— Матэрыял для кнігі я збіраў даўно. Раней ужо была выдадзена кніга «Сядзіба, або Хата з матчынай душой», але праца так захапіла, што пасля выдання ніяк не мог спыніцца, усё назапашваў новую інфармацыю, — расказвае Мікалай Маляўка. — Вось тады сябры прапанавалі арганізаваць здабытак гэтых гадоў па раздзелах, скампанаваць і стварыць яшчэ адну кнігу. Хочацца падзякаваць музею старажытнабеларускай культуры за дазвол выкарыстаць фотаздымкі з іх калекцый, фатографам, мастакам, ілюстратарам выдавецтва — без іх кніга не атрымалася б такой яркай. Вёска Мікалаеўшчына Стаўбцоўскага раёна для мяне назаўсёды найпрыгажэйшы куток.
Кніга Мікалая Маляўкі прадстаўляла нашу краіну на міжнародных выставах, якія адбыліся нядаўна ў Празе, Варшаве, Санкт-Пецярбургу. Магчыма, яна стане той літаратурай, якая дазволіць іншаземным гасцям больш поўна пазнаёміцца з Беларуссю, убачыць не толькі вонкавы, але і духоўны свет нашых людзей.
— Са «Спадчыны» чытач даведаецца мноства цікавых рэчаў, з якімі б ён у іншых абставінах сутыкнуўся, бадай, толькі ў музеі, — лічыць Барыс Лазука, дырэктар музея старажытнабеларускай культуры НАН Беларусі. — Музей старажытнабеларускай культуры валодае найбагацейшымі калекцыямі помнікаў этнаграфіі, народнага мастацтва, але яны маўклівыя, бо знаходзяцца на паліцах у выставачных залах. Патрэбен чалавек, які б стаў расказваць пра іх. А вось калі адкрываеш кнігу Міколы Аляксандравіча, музейныя рэчы там «атрымліваюць мову»: добрую, выразную, дапоўненую багатымі ілюстрацыямі.
Рагнеда ЮРГЕЛЬ
Фота Канстанціна ДРОБАВА
Расказвае магістр псіхалогіі Наталі Свірыдава.
З пачаткам навучальнага года рэгіструецца і рост захваральнасці на рэспіраторныя інфекцыі.
Хто здолее змяніць гісторыю ці змяніцца пад яе ўплывам?
