Вы тут

Антарктыда сустрэла беларускіх палярнікаў зусім не ласкава


"Ка­лек­тыў 10-й Бе­ла­рус­кай ан­тарк­тыч­най экс­пе­ды­цыі ака­заў­ся без "ус­пы­шак асоб­ных асоб": гэ­та бы­ла са­праўд­ная ка­ман­да, якая ад­пра­ца­ва­ла на­дзей­на, упэў­не­на і доб­ра­сум­лен­на. Мы пра­вя­лі ўні­каль­ны се­зон і зра­бі­лі на­ват больш, чым пла­на­ва­лі..." — за­явіў пад­час ура­чыс­та­га пры­ёму ў На­цы­я­наль­най ака­дэ­міі на­вук ня­змен­ны кі­раў­нік усіх бе­ла­рус­кіх ан­тарк­тыч­ных экс­пе­ды­цый па­чы­на­ю­чы з 2007 го­да Аляк­сей ГАЙ­ДА­ШОЎ.


Іс­нуе шмат­га­до­вая тра­ды­цыя — ура­чыс­та пра­ва­жаць і су­стра­каць у Ака­дэ­міі на­вук чле­наў бе­ла­рус­кіх ан­тарк­тыч­ных экс­пе­ды­цый. Як трап­на за­ўва­жыў ака­дэ­мік Ула­дзі­мір Ло­гі­наў, лёт­чы­кам звы­чай­на жа­да­юць, каб коль­касць па­са­дак у іх раў­ня­ла­ся коль­кас­ці ўзле­таў, а для па­ляр­ні­каў важ­на, каб коль­касць вяр­тан­няў су­па­да­ла з коль­кас­цю ўра­чыс­тых про­ва­даў. І ка­лі ўсе вяр­ну­лі­ся да­до­му жы­выя і зда­ро­выя, гэ­та ўжо мож­на лі­чыць пос­пе­хам.

Га­лоў­нае ва ўмо­вах іза­ля­цыі ад Вя­лі­кай зям­лі — поў­ная псі­ха­ла­гіч­ная су­мя­шчаль­насць удзель­ні­каў экс­пе­ды­цыі, іх кан­такт­насць, ка­му­ні­ка­бель­насць і ма­раль­на-ва­ля­выя якас­ці. Каб мож­на бы­ло цал­кам да­вя­раць ча­ла­ве­ку, што зна­хо­дзіц­ца по­бач з та­бой. Між ін­шым, па сло­вах Аляк­сея Гай­да­шо­ва, апош­ні ан­тарк­тыч­ны се­зон вы­даў­ся над­звы­чай скла­да­ны па ме­тэа­ўмо­вах. На­прык­лад, у лю­тым не­спры­яль­ныя ме­тэа­ўмо­вы бы­лі 21 дзень з 28. І ў са­ка­ві­ку больш-менш спа­кой­ныя дні мож­на бы­ло пе­ра­лі­чыць па паль­цах. Пры ме­тэа­ра­ла­гіч­ным ста­но­ві­шчы "Шторм", ка­лі хут­касць вет­ру скла­дае больш за 35 м/с, усе ра­бо­ты на ад­кры­тым па­вет­ры спы­ня­юц­ца. Вы­хад з бу­дын­каў за­ба­ро­не­ны. Са­праўд­ным вы­пра­ба­ван­нем не толь­кі для лю­дзей, але і для збу­да­ван­няў стан­цыі стаў ве­цер хут­ка­сцю 61,2 мет­ра за се­кун­ду. "Усе кан­струк­цыі па­спя­хо­ва вы­тры­ма­лі ўра­ган­ны шквал, а гэ­та зна­чыць, што кан­цэп­цыя і па­тра­ба­ван­ні, за­кла­дзе­ныя пры пра­ек­та­ван­ні Бе­ла­рус­кай ан­тарк­тыч­най стан­цыі, цал­кам ся­бе апраў­да­лі", — пад­крэ­сліў Аляк­сей Гай­да­шоў.

Се­зон быў яшчэ і да­стат­ко­ва пра­цяг­лы: ён доў­жыў­ся ча­ты­ры ме­ся­цы — з па­чат­ку снеж­ня да кан­ца са­ка­ві­ка.

— Апош­нія га­ды мы вост­ра ад­чу­ва­лі дэ­фі­цыт ча­су, та­му што па­ра­лель­на з уз­вя­дзен­нем стан­цыі нам трэ­ба бы­ло яшчэ і пра­во­дзіць вя­лі­кі комп­лекс на­ву­ко­вых ра­бот, — ка­жа кі­раў­нік экс­пе­ды­цыі. — .Та­му, каб па­шы­рыць на­шы маг­чы­мас­ці і па­доў­жыць на ме­сяц тэр­мі­ны на­ву­ко­вых на­зі­ран­няў, бы­ло пры­ня­та ра­шэн­не на­кі­ра­ваць на Паў­днё­вы по­люс са­ма­лё­там аван­гард­ную гру­пу для пра­вя­дзен­ня пад­рых­тоў­чых і ін­жы­нер­на-тэх­ніч­ных ра­бот. І, ха­чу ад­зна­чыць, што гэ­та так­ты­ка цал­кам ся­бе апраў­да­ла.

"Экс­пе­ды­цыя — гэ­та толь­кі вяр­шы­ня ай­сбер­га, — пад­крэс­лі­вае Аляк­сей Гай­да­шоў. — У яе асно­ве — пра­ца со­цень, а мо­жа, і ты­сяч лю­дзей, не­пры­кмет­ная і не­за­ўваж­ная па­боч­на­му во­ку. Ха­чу за­пэў­ніць, што ка­ман­дай 10-й экс­пе­ды­цыі быў зроб­ле­ны сур'­ёз­ны крок на­пе­рад. Так, мы вы­му­ша­ны сён­ня ад­цяг­ваць сваю ўва­гу ад пра­вя­дзен­ня на­ву­ко­вых да­сле­да­ван­няў і на­кі­роў­ваць на­ма­ган­ні на ўзвя­дзен­не стан­цыі. Але тое, што мы ро­бім, ідзе толь­кі на ка­рысць, бо су­час­ная на­ву­ка з блак­но­там на ка­ле­нях не ро­біц­ца. Для гэ­та­га па­він­на быць ство­ра­на сур'­ёз­ная інф­ра­струк­ту­па".

У бу­даў­ніц­тве дру­го­га аб'­ек­та Бе­ла­рус­кай ан­тарк­тыч­най стан­цыі прой­дзе­ны эк­ва­тар. Ужо зман­ці­ра­ва­ны 4 сек­цыі з 8, у тым лі­ку на­ву­ко­вая ла­ба­ра­то­рыя фі­зі­кі ат­мас­фе­ры, дзве жы­лыя сек­цыі і са­ні­тар­на-гі­гі­е­ніч­ная. Ас­тат­няе бу­дзе зроб­ле­на ў най­блі­жэй­шыя два га­ды. У пла­нах — ман­таж дру­гой на­ву­ко­вай ла­ба­ра­то­рыі, ме­ды­цын­ска­га бло­ка, без яко­га прос­та не­маг­чы­мая зі­моў­ка ў Ан­тарк­ты­дзе.

Да­рэ­чы, у скла­дзе 10-й ан­тарк­тыч­най экс­пе­ды­цыі бы­лі як "дзя­ды", так і дэ­бю­тан­ты — уся­го сем ча­ла­век. Аляк­сей ЗА­ХВА­ТАЎ, ін­жы­нер-ме­ха­нік, у экс­пе­ды­цыі ўдзель­ні­чаў ужо трэ­ці раз, ін­жы­нер-ра­дыё­мет­рыст Мак­сім ГАР­БА­ЦЭ­ВІЧ і ін­жы­нер-геа­фі­зік Па­вел Шаб­лы­ка — дру­гі раз. Ся­рэд­ні ўзрост удзель­ні­каў — ад 25 да 35 га­доў.

Кі­раў­нік экс­пе­ды­цыі раз­ліч­вае, што на на­ступ­ны се­зон у Ан­тарк­ты­ду ад­пра­вяц­ца ўжо 8 ча­ла­век, і ся­род іх бу­дзе ку­хар. "З перс­пек­ты­вай зі­моў­кі, якая ўжо не за га­ра­мі, мы па­він­ны "аб­стра­ляць" но­ва­га ча­ла­ве­ка, каб ён зра­зу­меў, дзе і ў якіх умо­вах яму да­вя­дзец­ца пра­ца­ваць, і, маг­чы­ма, унёс пра­па­но­вы па па­ляп­шэн­ні свай­го пра­цоў­на­га мес­ца. Доб­рае зда­ро­вае хар­ча­ван­не — гэ­та, па­вер­це, пад­му­рак для мно­гіх рэ­чаў", — па­тлу­ма­чыў ён.

У 2019—2020 га­дах Бе­ла­русь пла­нуе пе­рай­сці да круг­ла­га­до­вых зі­мо­вач­ных ме­ра­пры­ем­стваў у Ан­тарк­ты­дзе. А па­куль што бе­ла­рус­кія экс­пе­ды­цыі пра­хо­дзяць на ле­дзя­ным кан­ты­нен­це толь­кі пад­час па­ляр­на­га ле­та: тэм­пе­ра­ту­ра ва­га­ец­ца ад +3 да -28 гра­ду­саў, у той час як у зі­мо­вы пе­ры­яд яна апус­ка­ец­ца да -56 гра­ду­саў.Та­му на­пе­ра­дзе ўсіх ча­ка­юць яшчэ больш сур'­ёз­ныя вы­пра­ба­ван­ні.

Груз з са­бра­ны­мі ў Ан­тарк­ты­дзе ўзо­ра­мі і на­ву­ко­вым ма­тэ­ры­я­лам пры­бу­дзе на ка­раб­лі ў Санкт-Пе­цяр­бург толь­кі 6 чэр­ве­ня, а ад­туль яго ад­пра­вяць у Мінск, у на­ву­ко­выя ла­ба­ра­то­рыі. Та­му пер­шыя вы­ні­кі іх ана­лі­зу з'я­вяц­ца не ра­ней чым праз два-тры мес­цы. Але ў тым, што яны бу­дуць, ні­хто не су­мня­ва­ец­ца.

 

 

На­дзея НІ­КА­ЛА­Е­ВА

Фота прадастаўлены НАН Беларусі

Загаловак у газеце: Не турыстычная вандроўка

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».