Любоў да сваёй радзімы мае розныя праявы. Можна адшукаць яе ў песнях, вершах, гістарычных раманах. Нездарма такой папулярнасцю карысталіся ў свой час (і сёння таксама) творы Уладзіміра Караткевіча. Ён адзін уласнай літаратурнай дзейнасцю абудзіў любоў некалькіх пакаленняў да спадчыны. Сапраўдная творчасць не страчвае сваёй сілы і актуальнасці і сёння: калі маўчаць усе астатнія галасы, могуць загаварыць музы. І тады даўняя застаялая неруш расквечваецца новымі фарбамі. 8 і 9 чэрвеня ў Маладзечне пройдзе ХVІІІ Нацыянальны фестываль беларускай песні і паэзіі. Ён адзін такі, скіраваны менавіта на роднае слова.
Можа быць, так добра ўсё склалася ў мяне з беларускай мовай і культурай, бо я сама родам з Маладзечна і гэты фестываль ніколі не прамінала. Калі сябры былі схільныя адседзецца дзесьці дома ці ў двары падчас гарадскіх гулянняў, мяне нейкім дзіўным магнітам прыцягвала да сцэнічных пляцовак. І хоць набываць білеты на фестываль атрымлівалася не заўсёды, з кімсьці мы папросту ўладкоўваліся на выгодным месцы каля агароджы — і не толькі чулі, але і бачылі ўсё, што адбывалася на сцэне. Памятаю, як з трох бакоў шчыльна «аблеплівалі» ўсе ярусы пастамента помніка Леніну, што стаіць на Цэнтральнай плошчы, дзе акурат праходзіў фестываль, — адтуль назіраць было калі не надта зручна, то хоць бы прыемна, бо з вышыні. Кожны раз беларуская песня здзіўляла ў добрым сэнсе, пранікала ў самае сэрца. Там, як бы пафасна гэта ні гучала, рос мой патрыятызм, закладваўся непарушны фундамент веры ў беларускую Беларусь. Але што я ўсё пра сябе ды пра сябе...
Сёлета асноўная тэма фестывалю — Малая радзіма. Хтосьці можа падумаць, а каму яны патрэбны, песні пра малую радзіму? Аднак падаецца, што акурат песні, звязаныя з канкрэтнымі населенымі пунктамі, самыя патрыятычныя. Бо ты дакладна раздзяляеш пачуцці аўтара, ведаючы, пра што канкрэтна ён гаворыць, што мае на ўвазе. Гімн нацыянальнага фестывалю беларускай песні і паэзіі «Маладзечна будзе вечна», падаецца, ведаюць усе, не толькі жыхары Маладзечаншчыны. У сугуччы з думкамі аўтара ў галаве паўтараецца працяжны, велічны напеў «...бе-ла-рус-ка-я зям-ля!» У той час калі песню пару гадоў не выконвалі, бо дамаўляліся са спадчыннікамі творцы наконт аўтарскіх правоў, слухачы шчыра непакоіліся і запытваліся, чаму не гучыць гэты твор?..
Сёлета на свяце адбудзецца канцэрт, прысвечаны без перабольшання вялікаму беларускаму кампазітару Ігару Лучанку. Два гады таму тут ладзіўся незабыўны канцэрт песняроўскага кампазітара Алега Молчана. У розныя часы фестывальныя пляцоўкі аддаваліся і іншым яскравым аўтарам.
Хочацца сказаць, што гэта так патрэбна нам! Увага да беларускага паэтычнага слова, да музычнага ўвасаблення найлепшых радкоў класікаў і сучаснікаў. «Не пакідайце ж мовы нашай беларускай, каб не ўмёрлі», — казаў у свой час Багушэвіч. Таму думка, што часта прыходзіць да мяне ў сувязі з нацыянальным фестывалем беларускай песні і паэзіі ў Маладзечне — «Чаму ў нас толькі адзін такі фестываль?!» У мінулым годзе дасканальна вывучала праграму «Славянскага базару ў Віцебску» і зразумела, што на ім надзвычай сціпла прадстаўлены... беларускія выканаўцы — толькі адзінкавыя артысты. Беларуская мова там гучыць нячаста. Вядома, ёсць і шмат іншых фестываляў, асабліва ў рэгіёнах найчасцей звяртаюцца да роднага слова. Але хацелася б бачыць больш шырокую падтрымку нашай мовы і творчасці. Павінна быць больш такіх нацыянальных фестываляў, як у Маладзечне.
І гэта не проста словы аб патрыятызме. Вядома, што кругазварот (пераезд) людзей адбываецца па ўсім свеце. Таму і важна выбудоўваць імідж сваёй краіны. Каб хацелася ў ёй жыць найперш суайчыннікам. Каб не было думак, куды б з'ехаць вучыцца ці працаваць. Кожны чалавек падсвядома мае патрэбу ў тым, каб штосьці яго трымала — каханы чалавек, родныя людзі, ды хоць бы свая зямля! Не стамлюся паўтараць, што, калі асоба разумее і адчувае сваю знітаванасць з радзімай, ёй прасцей крочыць па свеце. Гэта той фундамент, які надае трываласць таму, што выбудуецца ў будучыні.
«У сваім краю, як у раю» — так гучыць народная прыказка. Толькі трэба спыніцца, агледзецца навокал, адчуць хараство роднай зямлі, убачыць прыгажосць, дабрыню людзей і паслухаць неверагодную мілагучнасць песень.
Ніна ШЧАРБАЧЭВІЧ
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.
