Вясёлыя гісторыі нашых чытачоў

Рагатыя «арэлі»

...Эх і слаўны ж быў час — дзяцінства! Калі можна «купацца» ў клопаце і любові дарослых родных людзей, калі можна сваволіць ды шкодзіць — і табе за гэта нічога не будзе, калі можна рабіць самыя неверагодныя рэчы! Пракаціцца на свінні, напрыклад.

Не верыцца, але ж былі часы, калі машыны па вуліцы праязджалі рэдка (добра, як раз на месяц), а вось свінні там гулялі штодня...

Цікавай забавай былі і арэлі — звычайныя: гушкаліся на іх круглы год і ўсе вясковыя дзеці. Мне ж аднойчы пашчасціла як нікому: я праехаўся на... жывых, рагатых арэлях.

А было гэта так. Неяк добрым вясновым днём бацька з маім старэйшым братам пілавалі дровы. Непадалёк ад іх стаяла карова і ела сена. Я ж, перапоўнены энергіяй, бегаў перад ёй то туды, то сюды... Бегаў, відаць, доўга... Як раптам адчуў, што ногі мае... адрываюцца ад зямлі, што я «плыву» ў паветры!

Колькі доўжыся той «заплыў», сцяміць не паспеў — стаў на ногі і трохі ўбаку ад каровы. Яна, як нічога ніякага, зноў нагнулася над сенам.

...І толькі потым я зразумеў, што ёй проста надакучыла мая мітусня перад пысай, і яна — як тая гаспадыня гаршчок — падхапіла мяне на «вілкі» (то-бок на рогі) і паставіла ў іншае месца. Прычым так далікатна і мякка, што я нават не адчуў нязручнасцяў.

Аднак урок засвоіў: і сам перад каровай больш не мітусіўся, і іншым таго не раіў.

Яўген Шастакоў, г. Гомель.

Схованка для гаварунчыка

...Што ні гаварыце, пры камуністах многія вёскі (за ўсе не скажу, бо не ведаю) жылі няблага. Мяркуйце самі: забірала дзяржава здабытае — збожжа, мяса, малако — па так званых закупачных цэнах. Але ж у канцы года быў пераразлік — размеркаванне выручкі. У выніку да тых самых невысокіх закупачных цэн вытворцы, то-бок калгаснікі, апроч трынаццатай зарплаты, у залежнасці ад заробку атрымлівалі надбаўкі (так званыя «кучкі»), і яны па сваёй «вышыні» часам дасягалі гадавога заробку! Як казала адна з нашых цётак, «самашэччыя» грошы!

Цяпер у калгасах ніякіх пераразлікаў ужо не робяць. Старыя спецыялісты пакрысе сыходзяць (узрост), а маладых не дужа заманіш — у іх, як спяваў Высоцкі, «закалка не та». Яны «кінаў» пра заморскае жыццё нагледзяцца і хочуць жыць, як там: мець усё і зараз альбо — атрымліваць, а не зарабляць.

Дык вось. Быў час — засталася гаспадарка без галоўнага заатэхніка, доўга шукала сабе кадра і ўрэшце знайшла. Гаварунчык — якіх пашукаць! Казаў, як пеў: «парадак навядзём», «вытворчасць падымем», «прадукцыяй свет завалім», «грошай займеем»...

Даяркі новыя кашалькі сабе пакуплялі, каб зарплаты дадому насіць.

Але ж ролю кіраўніка той новы «рука-вадзіцель» разумеў літаральна: рукамі сапраўды і вадзіў, і разводзіў, прэмій пазбаўляў, кулаком па стале час ад часу грукаў... А як баланс кармавы зрабіць — дык хоць загадчыку фермы садзіся.

Не на месцы чалавек — усе зразумелі, бо на ферме пры ім яшчэ больш недахопаў стала. Старшыня як ні прыедзе, кожны раз яму гэта кажа...

Дык той, каб не слухаць, хавацца стаў. Старшыня на ферму — заатэхніка няма. Галоўнае — толькі што быў і «раптам знік» — як пад зямлю праваліўся!

Дзе тое месца, людзі, вядома ж, бачылі. На тэрыторыі фермы спісаны дзіравы танк стаяў (цыстэрна для захоўвання малака). Дык заатэхнік, калі што, — туды, у бункер... Глядзіш — «буру» і пераседзіць.

Але ж пытанне аб яго звальненні ўсё роўна паўстала: старшыня сказаў загадчыку фермы, што едзе для апошняй размовы. Заатэхнік, як заўсёды, схаваўся: думаў, відаць, што зноў пранясе. Ды дзе там: старшыня, іншыя спецыялісты рушылі да танка і размову завялі як быццам пра яго, пра танк: непатрэбны, маўляў, трэба было б прыбраць, але як?

Сталі раіцца:

— Давайце трактарам зачэпім і пацягнем.

— Не, асфальт сапсуём.

— Можа, тады на трактар пагрузім? Ці аўтагенам парэжам на лісты... Метал на нешта спатрэбіцца.

— Ды ён саржавеў ужо. А ну (кажуць слесару) гахні кувалдай.

Той з размаху і раз, і другі — так і ёсць: іржавы.

— Ды вунь бульдозер на пад'ездзе. Хай каўшом патаўчэ...

Вось тут ужо заатэхнік не вытрымаў: высунуў з люка ўздыблены чуб, потым — спалатнелы твар, ашалелыя ад страху вочы...

Дзіўна было, што неяк вылез яшчэ з цыстэрны, што скочыў на зямлю і нават як бы пабег. Мужыкі ўслед аж зайшліся ад рогату.

...А танк ад фермы і сапраўды прыбралі, амаль разам з заатэхнікам, хоць той і ўпарціўся: на словах даводзіў, што ён — спецыяліст.

Але ж даказваць тое трэба было раней і на справе. А інакш — не схавацца. Нават у «саркафагу».

Соф'я Кусянкова, в. Лучын, Рагачоўскі раён

Дарагі падарунак

Згадзіцеся: з шыкам цяпер спраўляюць выпускныя! Даражэнныя ўборы, прычоскі, макіяж, манікюр, педыкюр, відэаздымкі, падарункі настаўнікам...

Вось гэта, апошняе, і раней, дарэчы, было.

...Разам са мной у класе вучылася яшчэ сорак дзяцей, якія ў далёкім 60-м мінулага стагоддзя, што называецца, выпускаліся — выходзілі ў самастойнае жыццё. Гэта было падзеяй і для вучняў, і для настаўнікаў, і, вядома ж, для бацькоў. Таму яны, хоць грошай у калгасе тады і не плацілі, 

пастараліся — прыбралі нас так, што мы толькі ахалі ды разглядалі адно аднаго!

Але ж расказаць я хачу пра іншае.

У той час настаўнікам дарылі кнігі, каштавалі яны не тое, што цяпер, можна было купіць. Да таго ж у суседстве з намі жыла сям'я настаўнікаў, мы, можна сказаць сябравалі (ва ўсякім разе, калі ім трэба было некуды з'ездзіць, яны прасілі нас паглядзець іх дзяцей, гаспадарку). У выніку гэтых зносін я даведалася, каму і якія кнігі падарыць. (Толькі «русічка» — настаўніца рускай мовы і літаратуры — казала, што ёй лепш бы нейкую рэч).

Такім чынам, спіс мяркуемых падарункаў быў гатовы. Каб іх купіць, мяне і Колю Яўменава аднакласнікі «камандзіравалі» ў Крычаў.

Чаму нас? Сакрэту ніякага: цягнік у райцэнтр прыходзіў апоўначы, пасажырам трэба было шукаць начлег. У мяне ў Крычаве жыла сястра, у Колі цётка.

...Раніцай, перад адкрыццём магазінаў, мы з ім сустрэліся і пачалі закупкі. Кнігі ў дэфіцыце тады не былі яшчэ, так што ўсё патрэбнае мы выбралі досыць хутка, аплацілі. Заставалася знайсці падарунак «русічцы».

У пошуках мы з Колем пайшлі ў бок вакзала. Па дарозе збочвалі ў нейкія крамы, але нічога прыгожага за нашы грошы там, на жаль, не было. І часу не было ўжо таксама: да адпраўлення цягніка заставаліся нейкія хвіліны, калі я ўбачыла краму так званага арза (аддзела рабочага забеспячэння. Былі такія — і прадуктовыя, і прамтаварныя. Для чыгуначнікаў — амаль на кожным вакзале)...

Я куляй уляцела туды і адразу ўбачыла тое, што трэба: ваза для фруктаў — плеценая, з вітага проваду, — можна сказаць, залатая, прыгожая, лёгкая. І, галоўнае, па кішэні: каштуе тры рублі пяцьдзясят капеек. А ў нас ад кніг засталася пяцёрка.

З радасці я ледзь не скачу! Хуценька балабоню прадавачцы пра наш выпускны, пра падарунак настаўніцы, пра цягнік, які вось-вось адправіцца, паказваю пяцёрку...

Тая, як мне здаецца, усё разумее: гэтак жа хуценька аддае мне вазу, следам — рэшту. Я, пакінуўшы ёй свой «дзякуй», куляй вылятаю з крамы, бягу ў бок цягніка, які і праўда ўжо адпраўляецца...

Мы з Колем паспяваем: ускокваем у тамбур, заходзім у вагон. Я кажу яму, што купіла такі падарунак русічцы, хачу паказаць яго, расціскаю кулак і... нічога не разумею, бо там... грошы: нашыя пяць рублёў! Ды паўтара яшчэ... рэшты!

На далоні ў мяне — дальбог не хлушу — яны гарэлі агнём, здавалася — прапаляць руку, бо атрымалася, што я абдурыла прадавачку: мала таго, што вазу ўзяла, за яе не плаціўшы, дык яшчэ і рэшту неяк «вырвала».

...Цягнік з-за гэтага мы з Колем не спынілі. І на хаду выскокваць з яго не сталі, бо назаўтра ж быў выпускны.

Падарункі настаўнікам прынеслі ў школу, аднакласнікам я пра ўсё расказала. Нехта з іх прапанаваў на гэтыя грошы... наварыць кампоту. Мы купілі сухафруктаў, цукру — увесь выпускны пілі.

З падарункамі таксама ўсім дагадзілі: і настаўнікі рады былі, і русічка.

...Не ведаю, як доўга служыла ёй тая ваза. Я ж, як выглядае, буду «несці» яе ўсё жыццё.

Л. М. Чыгрынава, г. Мінск

Рубрыку вядзе Валянціна ДОЎНАР