Паразуменне па-іранску

Спадар Махтарыян Абалгасэм, які некалькі месяцаў працуе саветнікам па культуры Пасольства Ісламскай Рэспублікі Іран у Рэспубліцы Беларусь, прызнаецца, што калі з’явілася верагоднасць яго новага прызначэння, каб лепш спазнаць Беларусь, ён звярнуўся да нашай літаратуры.

Гэтым шляхам пайшоў і далей, наведаўшы Саюз пісьменнікаў Беларусі. Сустрэча з першым намеснікам старшыні СПБ Аленай Стэльмах мела цікавую перадгісторыю.

«У Іране жыла жанчына, якая насіла такое ж прозвішча, як і вы», — адразу заўважыў Махтарыян Абалгасэм. Хэлен Стэльмах, полька з-пад Гродна, пасля двухгадовага знаходжання ў няволі ў Сібіры разам з маці апынулася ў Іране. Пазней успамінала: «Іранцы былі вельмі добрымі. Давалі нам салодкія пірагі і разынкі...».

Жыла Хелен у Тэгеране. Праз нейкі час пабралася шлюбам з Махамадам Алі Нікпура. Муж запісаў на персідскай мове яе аповед пра няпросты шлях «З Варшавы ў Тэгеран». Кніга пад такой назвай пабачыла свет у Іране.

— Яна, безумоўна, кранула і беларускага чытача, — адзначае Алена Стэльмах. — Лёс гэтай жанчыны гаворыць пра многае: як горка, калі паміж людзьмі няма паразумення, калі агрэсіяй і сілай яны хочуць даказаць сваю перавагу. Але ва ўсёй трагічнасці сітуацыі, у якой апынулася сям’я маёй цёзкі, ёсць і жыццесцвярджальны сэнс: свет не без добрых людзей. Шчырыя адносіны суайчыннікаў спадара Махтарыяна да пацярпелых чужынцаў — таго сведчанне.

Такія цёплыя адносіны і становяцца асновай для таго, каб нашы народы яшчэ больш спазнавалі адзін аднаго, сябравалі. У Саюза пісьменнікаў Беларусі ёсць добры вопыт супрацоўніцтва з іранскімі калегамі. Зараз пракладаецца новае рэчышча для літаратурнай плыні.

Напрыклад, летась у Іране было выдадзена больш як 100 000 розных найменняў кніг. Спадар Махтарыян лічыць, што павялічыць гэтую лічбу можна і за кошт беларускіх аўтараў: Янкі Купалы, Якуба Коласа, сучасных творцаў. У Іране існуе шмат устаноў, якія займаюцца падтрымкай выдання кніг, у тым ліку ўстанова «Горад кнігі», якая атрымала высокі рэйтынг у галіне выдавецкай дзейнасці.

Спадар Махтарыян Абалгасэм падарыў Саюзу пісьменнікаў Беларусі кнігі сучасных іранскіх аўтараў — Байрамі, Дэхгана, Шоджаі, Шахані. Гэтыя творы варты перакладаў, бо праз літаратуру можна лепш адчуць дух іранцаў, даведацца пра іх традыцыі і памкненні. Гэтай справе можа паспрыяць і правядзенне конкурсу па іраністыцы. Мерапрыемства такога кшталту ўключана ў план іранскага ўрада на бягучы год, падкрэсліў спадар Махтарыян.

Можна з упэўненасцю сказаць, што беларуска-іранская сустрэча аказалася плённай, бо ў наступны раз ёсць намер сесці за круглы стол у больш пашыраным фармаце (з удзелам пісьменніцкай грамадскасці), а таксама заключыць пагадненне аб супрацоўніцтве паміж пісьменніцкімі арганізацыямі дзвюх краін.

Марыя ЛІПЕНЬ