Этнічных беларусаў памежных краін дзевятнаццаты ўжо раз напрыканцы ліпеня сабрала “Сяброўская бяседа”: такая назва ў фэста. Больш за трыццаць самабытных калектываў з Польшчы, Літвы, Беларусі ды некалькі тысяч гледачоў з вечара да золку вялі сяброўскую бяседу праз песню, танец і трапнае слова. І ўсё тое было на вялізнай лясной паляне з амфітэатрам. Там жа смажыліся на вуголлі парсючкі, гатаваліся смачныя стравы беларускай кухні.
Гасцей з розных краін і месцаў прымаў мясцовы музычна- фальклорны гурт “Прымакі” (Рrymakі). Дарэчы, яго ўдзельнікі зручна размясціліся на сцэне за вялізным сталом, а вёў імпрэзу кіраўнік гурта Юрась Астапчук — аўтар- ініцыятар фэсту, кіраўнік культурнага цэнтра ў гміне Грудэк. “Фэст прэзентуе культурныя здабыткі памежнага с Беларуссю польскага рэгіёну з акцэнтам на культуру этнічных беларусаў, падтрымлівае ідэі сяброўства, узаемаразумення, спагады, — казаў Юрась. — Нішто так не аб’ядноўвае, як творчасць”.
Мастацкі марафон доўжыўся каля дзесяці гадзін! Беларускую песню аднолькава цудоўна выконвалі гурты з абодвух бакоў памежжа. Сапраўдны фурор на фэсце зрабілі бярозаўскія “Крышталікі”. Узорны народны ансамбль дзіцячага танца Бярозаўскага ГДК Гродзенскай вобласці пад кіраўніцтвам Жанны Лебядзевіч не толькі выбітна адпрацаваў на сцэне, але й заводзіў публіку на “танцпаляне”. Войт гміны Веслаў Кулеша нават асабіста вітаў і віншаваў дзятву. Дарэчы, Веслаў знайшоў хвілінку выказаць шанаванне кожнаму замежнаму госцю, што быў на фэсце. “Беларуская культура — неад’ емны элемент жыцця ў памежжы, дзе ў сілу гістарычнай блізкасці адбылося ўзаемапранікненне традыцый і каранёў двух народаў, — падкрэсліў войт гміны Грудэк. — Таму мы шчыра падтрымліваем беларускі рух, гэты фэст і дзякуем усім яго ўдзельнікам”.
Пан Веслаў таксама казаў, што з году ў год мацуюцца культурныя, адукацыйныя, эканамічнныя сувязі з беларускім бокам: гміна мае дамову з Гродзенскім райвыканкамам і супрацоўнічае з гарадзенцамі ў розных сферах.
Яшчэ адзін калектыў з Бярозаўкі гледачы сустракалі вельмі цёпла: сваіх добрых знаёмцаў, пастаянных ўдзельнікаў фэсту. Гэта заслужаны калектыў Беларусі, вакальна- інструментальны ансамбль “Шкляры” (мастацкі кіраўнік — Андрэй Барыла). Парадавалі публіку й калектывы з Ваўкавыску: народны ансамбль народнай музыкі й песні “Уладары”, народны ансамбль песні й танца “Каларыт” і ансамбль песні й танца “Цвецень”. Дарэчы, усе калектывы з Беларусі выступілі бліскуча. Ды яшчэ й духмянымі караваямі здзівілі! Бо ў плыні фэсту па традыцыі ладзіўся конкурс на лепшы каравай і страву з бульбы.
Яркім акордам прагучалі ў Гродэку выступленні заслужанага фальклорна- этнаграфічнага гурта “Неруш” і заслужанага калектыву Беларусі гурта “Церніца” з Мінску. Калі ж гурт “Неруш” заспяваў “Люблю наш край, старонку гэту…” — некаторыя гледачы, бачыла, не стрымалі слёзы. Шмат прыемных імгненняў падарылі ўсёй сяброўскай бяседзе калектывы з Польшчы “Rozśpiewany Gródek”, “Vena mіnі”, “Dobryje Grajkі”, “Asterіa”, “Jesenny Liść” ды іншыя. “Дзе б ты ні жыў, але калі маеш беларускія карані, — роднае слова й родная культура будуць хваляваць тваю душу, — лічыць удзельніца гурта “Jesenny Liść” з мястэчка Грудэк Міраслава Антановіч. Гурту ўжо больш за 20 год. Жанчыны залатога веку хораша падтрымліваюць беларускую самабытнасць, спяваюць песні, якія атрымалі ў спадчыну ад продкаў. Сама ж пані Міра цудоўна вышывае крыжыкам беларускія ўзоры. Іконы, ручнікі, фартушкі, сурвэткі — вачэй не адвесці! Яе дом заўжды адчынены для турыстаў, якія часта наведваюць Падляссе.
Паводле апошняга перапісу, больш за 60 працэнтаў жыхароў гміны Грудэк лічыць сябе этнічнымі беларусамі. Мірна суіснуюць там католікі й праваслаўныя вернікі, ёсць касцёл і царква. “Фэст “Сяброўская бяседа” — то адно з найважнейшых мерапрыемстваў у культурнай праграме этнічных беларусаў, якія жывуць у Польшчы, але ж не адзінае, — гаворыць Ян Сычэўскі, старшыня Беларускага грамадска- культурнага таварыства ў Польшчы. — Мы падтрымліваем усе імпрэзы. Штогод ладзяцца Усепольскі фэст беларускай песні ў Беластоку, конкурсы дыкламацыі й песні для дзяцей і дарослых, прэзентацыі Калядных калектываў, святы беларускай культуры, Дажынкі, гасцёўні… Самадзейных калектываў, якія славяць беларускую культуру у Польшчы, — больш за семдзесят. Больш за тры тысячы хлопчыкаў і дзяўчынак вывучаюць родную мову як прадмет.
…Апоўначы фестывальнае неба над Гродэкам расквеціў шыкоўны феерверк. Арганізатары й спонсары пастараліся, каб землякам і гасцям XІX фэст запомніўся надоўга.
Ала Бібікава, Польшча — Беларусь.
Фота аўтара
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».