167 карцін, 48 краін-удзельніц, 11 адметных сусветных дэбютаў, знаёмства з нацыянальнымі кінашколамі і асаблівыя перажыванні за беларускае кіно — XXV Мінскі міжнародны кінафестываль «Лістапад» вызначыў прыярытэты. Усё, каб нагадаць: кіно — мастацтва для дыялогу аўтара з тымі, для каго ён здымае. Вось і галоўны фестывальны слоган сёлета абралі ў памяць пра кінамайстра з асаблівым поглядам на жыццё і чалавека. Кіра Муратава сышла ў лепшы свет, а запаветы яе засталіся: «Спазнаючы белы свет», аматары кінамастацтва пражывуць тыдзень з 2 па 9 лістапада.
Дырэктар праграм гульнявога кіно фестывалю «Лістапад» Ігар Сукманаў запэўніў, што ёсць магчымасць прывозіць у Мінск найлепшыя стужкі, што ствараюцца ў свеце, якія даюць штуршок для развіцця, прымушаюць задумацца пра сучасны стан чалавека. Менавіта з гэтага пункту гледжання сярод іншых галоўная ўвага прыкаваная да асноўнага конкурсу, дзе аб’яднаныя карціны з краін, што ішлі (ідуць) сацыялістычным шляхам.
— Гэта тыя тэрыторыі, якія апошняму савецкаму пакаленню былі вельмі добра знаёмыя. Таму што ўсё кіно падзялялася на тры катэгорыі: айчыннае (фільмы 15 саюзных рэспублік), сацыялістычных краін і іншых замежных краін. Цяпер мы ўсё можам ведаць пра капіталістычны кінематограф (Амерыка, Францыя, Вялікабрытанія): і кіназалы, і нашы хатнія экраны запоўнены гэтымі стужкамі. Але што мы ведаем пра нашых былых суседзяў, што мы ведаем пра саміх сябе? Вось што нас вельмі хвалюе, — адзначыў Ігар Сукманаў. — І мы хочам, каб фестывальны тыдзень быў прысвечаны найперш гэтаму кінематографу і гэтым кінашколам. Таму што праблематыка гэтых рэгіёнаў (Цэнтральная і Усходняя Еўропа, былы Савецкі Саюз, Кітай, Куба, В’етнам) нам больш зразумелая, гэтыя тэрыторыі, нягледзячы на сваю блізкасць і экзатычнасць, з’яўляюцца зонай нашых клопатаў. І які б фільм мы ні паглядзелі, ён адгукнецца ў нашым розуме, бо гэта кіно пра нас і наш час. Усе карціны невыпадковыя для сваіх кінематаграфій.
Але па магчымасці ўразіць і падкінуць пытанняў не менш багатыя іншыя конкурсы. На-прыклад, у «Маладосць на маршы» адбіраюцца самыя гучныя кінадэбюты свету, іх аўтары рана ці позна могуць трапіць у ранг прызнаных майстроў. Нейкія фільмыўдзельнікі ўжо былі трыумфатарамі міжнародных фестываляў, некаторыя сталі фаварытамі нацыянальнага кінапракату, як кітайскі фільм «Маладосць».
Адкрыць фестываль выпала карціне аўтара, што быў адным з пераможцаў «Лістападу»: «Халодная вайна» польскага рэжысёра Паўла Паўлікоўскага таксама звяртае да нядаўняй гісторыі.
Кожны аматар кіно мае магчымасць знайсці фільмы згодна са сваім густам і ў адпаведнасці з асабістымі поглядамі. Ёсць адзін асаблівы прыярытэт — дзяржаўны: айчынны кінематограф. Конкурс абвешчаны. Але ёсць тое, на што варта звярнуць увагу акрамя яго, — паказы найлепшых дакументальных стужак розных гадоў студыі «Летапіс». Стужкі, знятыя беларускімі майстрамі, ёсць у праграмах дакументальнага і дзіцячага конкурсу. Можна радавацца вялікаму святу кіно, якое мы ладзім, але хацелася б, каб гэтая радасць узмацнялася ўласнымі прыкладамі вартых карцін.
Марыя АСІПЕНКА
Фота Веранікі ВЕЛЬБ
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».