Жывяць таленты “Жывіцу”

На маёй малой радзіме, у Рэчыцкім раёне, да мастацкай самадзейнасці далучаны й тыя, каму за 80 і нават за 90 гадоў

Пашчасціла мне пазнаёміцца з сябрамі клуба “Жывіца”, які плённа працуе ў Рэчыцкім гарадскім Палацы культуры. Гэта творчая суполка, у якой раскрываюць свае таленты людзі розных узростаў і прафесій. Яны захапляюцца народнымі рамёствамі, мастацтвам, песнямі. Некаторыя пішуць вершы, песні. Пра тое — і радкі сяброўкі клуба “Жывіца” Ніны Скараход: “Цяжка тут на кім спыніцца, —/ Усе таленты ў “Жывіцы”./ Тут і песні, і буклеты,/ І свае ж у нас паэты”. Прычым апантаныя самадзейнай творчасцю артысты не толькі, як кажуць, сябе забаўляюць — едуць выступаць у вёскі Гомельшчыны, радуюць канцэртнымі праграмамі гараджан. У вёсках Рэчыцкага раёна сябры “Жывіцы” хораша, з шанаваннем народных абрадаў і традыцый святкуюць Савін дзень, Варварын дзень, Багач. Іх удзел у жніўных, Калядных святах таксама заўсёды да месца, прыўносіць іскрынку весялосці.

Такой актыўнасці клуба можна пазайздросціць, бо многім ягоным сябрам, аказваецца, далёка за 70: па 85 і нават 90 гадоў. Прыйшлі ж некаторыя ў “Жывіцу” яшчэ, самі жартуюць, у дапенсійным савецкім мінулым. Ва ўсіх за плячыма доўгія гады працы, багаты прафесійны досвед. Таму ў клубе і ўзніклі асобныя суполкі кулінараў, працаўнікоў на ніве культуры і псіхолагаў, салістаў, паэтаў, майстроў народнай творчасці, тэатралаў, захавальнікаў народных абрадаў і традыцый, дзяцей вайны… Прычым кожны, расказвалі мне, імкнецца падзяліцца з іншымі сваім уменнем, сакрэтамі майстэрства. Скажам, былы тэхнолаг-кулінар Зінаіда Рыгораўна Антоненка праводзіць кулінарныя майстар-класы, былая культработніца і псіхолаг Алена Валянцінаўна Цэйко працуе з дзецьмі ў праектах “Дзяцінства без насілля”, майстар народнай творчасці Валянціна Савельеўна Жаўцілава ладзіць майстар-класы па вырабе абрадавых лялек і лялек-мотанак. Свае маршруты, месцы прыкладання сіл і ў былых сведкаў вайны: яны дзеляцца ўспамінамі пра сваё ваеннае дзяцінства ў школах і гімназіях раёна.

Да клубнай дзейнасці актывісты “Жывіцы” падключаюць сваіх дзяцей і ўнукаў. І моладзь пачала сустракацца, рэалізоўваць задумы. Узнік клуб эстэтычнага й патрыятычнага выхавання “Сям’я” — ён працуе ў цесным кантакце з “Жывіцай”: гэткае творчае аб’яднанне, якім кіруе Людміла Грызунова. Мне прыемна было пабыць на рэпетыцыі, пазнаёміцца з Людмілай Уладзіміраўнай. Гэта энергічны чалавек, яе перапаўняюць творчыя планы, да таго ж аддана мая калега, як і я, найперш традыцыйнай беларускай культуры. Сама піша сцэнары, сама рэжысуе гарадскія народныя святы. Нават уласны майстар-клас праводзіць — расказвае пра народныя святы, традыцыі, абрады ў палескіх вёсках.

Цяпер мае землякі-сябры з “Жывіцы” рыхтуюцца святкаваць юбілей клуба: яму 25 гадоў. Днём нараджэння лічыцца 1 кастрычніка, ды, ведаю, святочныя імпрэзы “Жывіца” распачне ў лістападзе. З тае пары, як рэчыцкі клуб “Жывіца” пасябраваў з нашым Тэатрам фальклору “Матуліна хата” (што ў тэрытарыяльным цэнтры сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Маскоўскага раёна Мінска), мы пачалі разам ладзіць сустрэчы, канцэрты, браць удзел у сумесных абрадава-карагодных дзеях. Запрашалі ў “Матуліну хату” пагасцяваць паэтаў з Рэчыцы, носьбітаў традыцыйнай культуры, вясковыя таленты. Я падарыў сябрам сваю кніжку з песнямі “Ад Дняпра, Прыпяці да Матулінай хаты”. Цяпер “Жывіца” ды “Матуліна хата” разам рыхтуюць да выдання кнігу — пра народныя традыцыі, каб зафіксаваць каштоўны досвед багатага духоўна-культурнага жыцця беларусаў, спрыяць яго зберажэнню, пашырэнню і ў гарадскіх умовах.

Асабіста для мяне тыя, хто жывіць талентамі “Жывіцу” — землякі, сябры. А Рэчыца, дзе створаны клуб, — родны мой горад, як і родная тамтэйшая вёска Гарывада. У Рэчыцы, помніцца, у цяжкія пасляваенныя гады пасвіў я коз, калі вяртаўся са школы. Там прыслухоўваўся, як спяваюць спелыя каласы пшаніцы, а велічны Дняпро нібыта падпявае ім сваімі хвалямі. Матуля вучыла мяне якраз у Рэчыцы любіць працу. І там я пачаў зарабляць на хлеб — на фанерна-мэблевым камбінаце, а ў вольны час танцаваў у ансамблі завадскога Палаца культуры. Так, з танцамі, потым, як кажуць, выйшаў у людзі. З тае пары штораз, як прыязджаю на малую радзіму, то заўсёды ўспамінаю дзяцінства, юнацтва. А мае землякі заўсёды мяне цёпла сустракаюць.

Мікола Котаў, харэограф, кіраўнік Тэатра фальклору “Матуліна хата”