У невялікім Крэўскім яслях — садзе — сярэдняй школе, што на Смаргоншчыне, заўсёды шумна, весела і натхняльна. Яго «жыхары» не проста выхаванцы, навучэнцы ці педагогі, а сапраўдная сям'я! Разам ездзяць у падарожжы, ладзяць мерапрыемствы, конкурсы, рэалізуюць розныя праекты. І нават ... прадпрымальніцтвам разам займаюцца! Ужо чацвёрты год там працуе школьная бізнес-кампанія «РЫТМ». Вырабляючы і прадаючы сувеніры, дзеці не столькі вучацца зарабляць, колькі набываюць карысны досвед, шукаюць у сабе тую самую прадпрымальніцкую жылку.
Праект стартаваў у 2016 годзе ў рамках праграмы «Пашырэнне эканамічных магчымасцяў у сельскай Беларусі», які ладзіўся ўстановай «Новая Еўразія» пры фінансавай падтрымцы Еўрапейскага саюза і фонду «Еўразія».
Дапамагаюць дзецям засвоіць бізнес-асновы дырэктар навучальнай установы Таццяна Францаўна Копыш і настаўніца рускай мовы і літаратуры Жанна Яўгенаўна Аракчэева. Летась дырэктар вяла факультатыўны курс «Асновы фінансавай адукаванасці» ў дзявятым класе: усе дзеці, што вучыліся ў ім, засталіся ў бізнес-кампаніі. Разам яны нават зрабілі цэлы слоўнік-даведнік эканамічных тэрмінаў! «Дзецям было сапраўды цікава працаваць над ім, — кажа Таццяна Францаўна. — Мы ўзялі за аснову спецыялізаваны падручнік і дадалі туды сваё».
Сёлета курс разлічаны для пяцікласнікаў. Дырэктар вучыць дзяцей эканоміцы сям'і, праводзіць анкетаванне, тлумачыць, адкуль кішэнныя грошы бяруцца, распавядае іх гісторыю. А Жанна Яўгенаўна — кіраўнік бізнес-кампаніі, ідэйны натхняльнік, «завадатар» у дзяцей і падлеткаў.
У калектыве звычайна не больш за дванаццаць чалавек. Прыйсці працаваць можа любы ахвотны ад чатырнаццаці гадоў. Рэкламай кампаніі займацца не трэба: «Школа маленькая, мы ўсе адзін аднаго вельмі добра ведаем», — кажа настаўніца. У ёй ёсць майстры — навучэнцы дзявятых-дзясятых класаў, і падмайстры — маленькія дзеткі, якія пакуль што проста вучацца вырабляць сувеніры. Збіраюцца хлопцы і дзяўчаты ці пасля ўрокаў, ці ў суботу. Але большую частку прадукцыі вырабляюць на канікулах.
Асаблівых уменняў пры «паступленні» ў бізнес-кампанію не патрабуецца. У любым выпадку туды прыходзяць тыя, у каго ёсць творчыя задаткі. Самая важная якасць — жаданне пазнаваць новае, развівацца, рэалізоўваць сябе.
Што ж вырабляюць навучэнцы? Асартымент даволі шырокі: абярэгі, падушкі, павязкі, сурвэткі... А яшчэ майстры рыхтуюцца рабіць сувеніры да Еўрапейскіх гульняў.
Сам працэс вышывання, атмасфера, якая пануе сярод вучняў, спрыяе добраму настрою. За вялікімі сталамі падчас шпаркай справы яны спяваюць, жартуюць, абменьваюцца навінамі.
— Я заўважыла, што, калі мы працуем над нацыянальнай вышыўкай, — расказвае Жанна Яўгенаўна, — ніхто не ўключае ні адной сучаснай песні! Мы даведваемся пра значэнне сімвалаў, іх гісторыю.
Першымі пакупнікамі прадукцыі былі бацькі навучэнцаў. «Мы прыйшлі да іх, каб атрымаць першы ўрок прадпрымальніцтва, — успамінаюць дырэктар і настаўніца. — Бацькі былі здзіўленыя! Паглядзелі, на што мы здольныя, убачылі тое, што раней у сваіх дзецях не заўважалі. І, вядома ж, падтрымалі нас».
Цяпер сувеніры купляюць наведвальнікі кірмашоў і мерапрыемстваў, у якіх удзельнічаюць маленькія бізнесмены. Падтрымліваюць школьнікаў і выпускнікі, бо самі там калісьці працавалі. «На апошнім кірмашы мы сабралі больш за ўсіх грошай, — хваліцца Жанна Яўгенаўна, — Сапраўдны цуд, бо туды ж з'ехаліся і дарослыя майстры: ганчары, рамеснікі, іншыя прадпрымальнікі».
Пасля продажу вырабаў дзеці самі займаюцца грашовымі падлікамі. Канешне, выходзіць не так многа, як хацелася б. Але сабраныя сродкі прыносяць карысць школе, на іх жа закупляюцца і матэрыялы для далейшай работы.
— Самі сувеніры недарагія: пяцьдзясят капеек — рубель, — расказвае настаўніца. — Але нам і не трэба многа. Галоўнае — не зарабіць і не навучыць гандлявць. А максімальна развіць нашых выхаванцаў, расказаць аб правільным размеркаванні грошай. Падрыхтаваць да дарослага жыцця.
Юлія АДАМОВІЧ, студэнтка ІV курса факультэта журналістыкі БДУ
Амаль тысяча дзвесце чалавек збяруцца, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
