Мядзельскі раён — гэта сапраўдная жамчужына Беларусі, можна сказаць, райскі куточак для адпачынку. Менавіта тут знаходзіцца самае вялікае возера нашай краіны — Нарач. А ўсяго іх налічваецца 51. Непадалёку ад райцэнтра каля вёскі Нікольцы паміж азёрамі Нарач і Мястра на 16 гектарах раскінуўся ўнікальны дэндралагічны сад, дзе расце 400 відаў дрэў і кустоў, характэрных для розных кліматычных зон. Тут можна наведаць і адзіны ў краіне музей лесу. Надзвычай цікавы аб'ект — Аптэкарскі сад, дзе вырошчваюць лекавыя расліны. А ствараўся ён на прыкладзе манастырскіх садоў Сярэднявечча. У фітагасцёўні варта пакаштаваць чайныя кампазіцыі на травах. Ёсць тут і хацінка бабулі-траўніцы, якая прадказвае будучыню.
Ад медыцынскага да рэлігійнага турызму
— У нас шмат унікальных прыродных комплексаў, не кранутых чалавекам: лясы, балоты, якія ўяўляюць вялікую цікавасць для эколагаў. І сама прырода Нарачанскага краю натхняе чалавека на актыўны паўнавартасны адпачынак, — лічыць старшыня Мядзельскага раённага Савета дэпутатаў Алег Бароўка. — Раён склаўся як курортны пачынаючы з 1960-х гадоў. У нас дзейнічаюць адзінаццаць санаторна-курортных устаноў. Летась у здраўніцах адпачылі і паправілі здароўе 78 тысяч чалавек. Сорак працэнтаў ад гэтай колькасці — іншаземцы: расіяне, літоўцы, латышы, эстонцы, украінцы. У 2018 годзе здраўніцы, аграсядзібы, гасцініцы экспартавалі паслуг на 15,1 мільёна долараў — 120 % ад узроўню 2017-га. Так што турызм пачаў развівацца і даваць аддачу.
— Алег Алегавіч, наколькі ведаю, раней адпачывальнікі скардзіліся на нездавальняючую інфраструктуру, маўляў, недастаткова пунктаў грамадскага харчавання, не найлепшыя ўмовы пражывання. Як вырашаецца гэтая праблема?
— Што датычыцца інфраструктуры і патрабаванняў турыстаў, то на мясцовым узроўні пра іх ведалі. Апошнія гады мы былі ў фокусе пастаяннай увагі абласных улад у працэсе падрыхтоўкі да абласнога свята-фестывалю працаўнікоў сяла «Дажынкі», якое адбылося летась. Напярэдадні свята ў Мядзеле адкрыўся гасцінічны комплекс. Гэта, лічу, значны крок да вырашэння праблем, на якія наракалі турысты. Акрамя таго, па праграме развіцця Нарачанскай зоны на 2011—2015 гады ў курортным пасёлку Нарач пабудавалі гасцініцу, кожная здраўніца адкрыла па пяць гасцявых домікаў. Для санаторыяў набылі сучаснае медыцынскае абсталяванне, перш за ўсё дыягнастычнае. Так што ў раёне працуюць над паляпшэннем якасці паслуг. А да заўваг турыстаў мы прыслухоўваемся, яны падштурхоўваюць да прыняцця неабходных рашэнняў і да пазітыўных зрухаў.
Сапраўды, з кожным годам на Мядзельшчыне, адзначаюць турысты, адбываюцца перамены да лепшага, а здраўніцы аказваюць усё больш якасныя паслугі. Гэта ўплывае на прыток медыцынскіх турыстаў.
— У раёне ёсць усе падставы і для наладжвання рэлігійнага турызму, паколькі працуюць восем каталіцкіх і дзевяць праваслаўных храмаў, — адзначае Алег Бароўка. — А Будслаўскі фэст унесены ЮНЕСКА ў спіс каштоўнасцяў нематэрыяльнай спадчыны. Штогод фестываль збірае каля 30 тысяч паломнікаў.
Арганічнае земляробства ў стадыі станаўлення
— Алег Алегавіч, у раёне робяцца захады, каб наладзіць арганічнае земляробства. На мой погляд, гэта таксама можа прыцягнуць турыстаў.
— Гэтая справа пакуль у стадыі станаўлення. У вёсцы Камарова мы стварылі на базе вучылішча пляцоўку па арганічным земляробстве. Але, на жаль, навучальная ўстанова закрылася. Разам з тым работа працягваецца, перш за ўсё ў плане вызначэння стандартаў арганічнага земляробства і тэхналогій. Мы разумеем, што перад сельскай гаспадаркай раёна гэтая задача паўстане. Таму цяпер распрацоўкі ідуць на тэарэтычным узроўні. Хаця ўжо вызначаны дзве сельгасарганізацыі, якія ў перспектыве змаглі б заняцца арганічным земляробствам, пачынаючы з вырошчвання прадукцыі раслінаводства і паступова пераходзячы да вытворчасці прадукцыі жывёлагадоўлі. Гэтае пытанне знаходзіцца пад кантролем Камітэта па сельскай гаспадарцы і харчавання Мінаблвыканкама. Сялянская гаспадарка «Антэй-Сад» у Мядзельскім раёне ва ўрочышчы Вытраскі ўжо два гады займаецца вырошчваннем жыта і алейнай рэдзькі па тэхналогіі арганічнага земляробства. Гэтая прадукцыя можа быць запатрабаваная на рынках краін Еўрасаюза. У 2020 годзе плануецца атрымаць адпаведны сертыфікат.
— Як вы думаеце, фермеры, прыватныя прадпрыемствы будуць далучацца да ініцыятывы арганічнага земляробства больш актыўна?
— Мяркую, яны далучацца ў тым выпадку, калі мы дакладна вызначым розніцу ў цане і тое, наколькі гэта выгадна. Ужо цяпер зразумела, што кошт арганічных прадуктаў будзе вышэй, чым звычайных. Трэба разумець таксама, што арганічнае земляробства патрабуе пэўных намаганняў, затрат. І на першапачатковым этапе не заўсёды акупляецца. У раёне ўжо ёсць кампанія «Каля трох азёр», якая вырошчвае экалагічна чыстыя лекавыя расліны з далейшай перапрацоўкай на чай.
Таццяна ЛАЗОЎСКАЯ
Амаль тысяча дзвесце чалавек збяруцца, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
