Бягучы тыдзень выдаўся насычаным на працоўныя камандзіроўкі для кіраўніка краіны. У сераду Аляксандр Лукашэнка даваў даручэнні па актывізацыі развіцця паўднёва-ўсходніх рэгіёнаў Магілёўшчыны, а ўжо сёння ён наведвае Старадарожскі раён Мінскай вобласці.
Падчас камандзіроўкі Прэзідэнт знаёміцца з прадпрыемствамі «Шапчыцы-агра» ў аднайменным аграгарадку і «Старадарожскім доследным лесхозам».
Прэзідэнту дакладваюць аб ходзе ўборачнай кампаніі, асенне-палявых работ, вытворчасці малака ў краіне.
Падчас наведвання гаспадаркі лідар звярнуў увагу, што галоўнае - разумнае кіраўніцтва. Таксама трэба падняць заробкі ў с/г да 1000 рублёў.
Аб ходзе ўборачнай кампаніі дакладваў міністр сельскай гаспадаркі і харчавання Анатоль Хацько. Ён расказаў, што ўжо намалацілі 5 мільёнаў 800 тысяч тон зерня з улікам рапса, кукурузы.
Аляксандр Лукашэнка пацікавіўся, як у раёне ідзе ўборка каласавых збожжавых. Яму паведамілі, што засталося прыкладна 5%, у тым ліку авёс і ячмень. Кіраўнік дзяржавы заўважыў, што гэтыя культуры трэба прыбіраць у больш раннія тэрміны, чым астатнія збожжавыя, асабліва з улікам дажджлівага надвор’я.
«Авёс і ячмень, вядома, трэба было даўно прыбраць. Адмыслова закранаю гэтае пытанне. Я вас папярэджваў, што галоўнае — стратэгія гэтай ўборачнай кампаніі. Мы ўвесь час гаворым: уборка, уборка... І журналісты (яны ж не спецыялісты) падхапілі і раздулі да касмічных памераў. Гэта нават не першы, а другі этап уборкі. Першы — травы. Другі — уборка збожжавых. Яна ўжо перастала быць у нас галоўнай, таму што мы збожжавыя паўразалі, а астатняе аддалі пад кукурузу, рапс. Каласавыя ў нас — не галоўнае. Да ўборкі яшчэ вялізныя плошчы бульбы, цукровых буракоў. Вось дзе яшчэ ўборка, яна толькі пачалася», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
«Таму я і казаў пра стратэгію, асабліва цяпер. Не чакайце, што ў нас будзе добрае надвор’е. Усё, што засталося, — 10-13%, а гэта добрыя хлябы. І гэты хлеб трэба ўзяць», — падкрэсліў беларускі лідар.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што па плане ў гэтым годзе павінны сабраць больш за 9 мільёнаў тон збожжа, уключаючы кукурузу і рапс. «Таму каласавыя збожжавыя трэба прыбраць. Прыбяром — атрымаем 7 мільёнаў тон збожжа каласавых — будзем з хлебам», — сказаў ён.
Прэзідэнт таксама звярнуў увагу на падрыхтоўку да ўборкі кукурузы: «У гэтым годзе кукуруза добрая, страціць нельга. А, па-другое, мы павінны да 9-9,5 мільёнаў тон дабіраць за кошт кукурузы. Мы ж нездарма плошчы такія пад кукурузу адвялі. І ў бягучым годзе ў нас няма выйсця з улікам таго, што нам трэба рэзервы папоўніць. У нас ёсць такая магчымасць».
Аляксандр Лукашэнка таксама даручыў закупляць у рэзерв не каля 850 тысяч тон збожжа, а да аднаго мільёна тон. «Адзін мільён мы павінны закупляць і пакласці ў рэзерв. Накарміць народ (няшмат трэба нам хлеба), і астатняе застанецца ў рэзерве. Таму ў гэтыя дні — сёння-заўтра-паслязаўтра — мы павінны напружыцца настолькі, каб прыбраць усе са збожжавых каласавых», - заявіў беларускі лідар.
Пры гэтым ён падкрэсліў недапушчальнасць ірваць тэхніку. «Калі вы бачыце балота, не трэба заганяць туды камбайн, а потым тросам цягнуць двума трактарамі. Не трэба! Камбайн даражэй, чым пакінуты там мех збожжа. Пачакайце. Не, значыць, уручную косіце і выносьце, як гэта было раней. І ўсюды трэба мець, асабліва ў Віцебскай вобласці, камбайны на гусенічным хаду», — адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Асаблівы акцэнт Аляксандр Лукашэнка зрабіў на неабходнасці выконваць культуру земляробства. І гэта ўмеюць рабіць. Адпаведную выснову Прэзідэнт зрабіў, бачачы, наколькі якасна ідуць справы на палях да яго прыезду. «Калі ўмееш, як трэба рабіць, прывязі сюды старшыняў выканкамаў і прымусь іх зрабіць так. Не адкладай на заўтра. Культура земляробства — кожны кавалачак павінен быць апрацаваны, як вакол гэтай фермы, — сказаў ён. — Вы робіце, каб паказаць. З аднаго боку, гэта добра, з другога, — дрэнна. Думаю, умееце жа! Так зрабіце гэта ўсюды!».
Профільным віцэ-прэм’еру і міністру Аляксандр Лукашэнка даручыў узяць адпаведныя пытанні на кантроль. «Каб мы нарэшце перасталі гаварыць пра культуру земляробства», — адзначыў ён.
Звярнуў увагу Прэзідэнт і на важнасць аператыўнай уборкі з палёў саломы, чаго раней не дазволіла зрабіць надвор’е.
Яшчэ адно даручэнне — кантраляваць якасць ўзворвання зямель, ад чаго залежаць далейшыя працы. «Мы развучыліся араць. Калі поле ўзарана праз пень-калоду і заўтра трэба грэйдэрам раўняць, то лепш не трэба араць, — падкрэсліў кіраўнік дзяржавы. — Ніякая сеялка ня выраўняе, нават калі шматаперацыйная. За ўзворванне, я памятаю яшчэ ў мае часы партыя патрабавала (малайцы, правільна патрабавалі), трэба вельмі шмат плаціць механізатарам. Больш нават, чым на ўборцы. Калі роўна ўзарана — выдаткі менш на пасеў».
«Гэта не дробязі. На гэта неабходна звяртаць сур’ёзную ўвагу, — адзначыў Аляксандр Лукашэнка. — Зараз вельмі вялікія аб’ёмы трэба будзе падняць. Сплануйце ўсё. Дзе трэба, значыць, і ноччу працаваць. Каб своечасова пасеяць».
Як распавёў журналістам міністр сельскай гаспадаркі і харчавання Анатоль Хацько, у краіне ўбрана амаль 85% плошчаў збожжавых і зернебабовых культур без уліку кукурузы, засталося завяршыць работы на 326 тысячах гектараў. Больш за ўсё несабраных тэрыторый у Віцебскай вобласці — 131,8 тысяч гектараў, менш за ўсё ў Брэсцкай — 4,2 тысячы гектараў.
Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што па выніках года будзе падлічана, колькі загінула жывёлы ў кожнай вобласці і ў цэлым па краіне. «За гэта адкажуць усе. Навошта нам араць зямлю, вырабляць кармы — для дохлых кароў і быкоў ці цялят? Гэта нікому не трэба, — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. — Гэта абуральная безгаспадарлівасць, гэта проста злачынства. Па гібелі жывёлы разборкі будуць вельмі жорсткія».
Як паведаміў памочнік Прэзідэнта Аляксандр Косінец, у мінулым годзе ў Мінскай вобласці загінула 19,6 тысяч галоў буйной рагатай жывёлы, 102,8 тысяч галоў свіней. За першае паўгоддзе 2019-га гібель буйной рагатай жывёлы ў рэгіёне склала 10,4 тысяч галоў, свіней — 59,6 тысяч. «Гэта значыць, рост на 17 % гібелі буйной рагатай жывёлы, на 24 % — свінняў. Тут трэба праводзіць вельмі сур’ёзную працу», — адзначыў ён.
У сваю чаргу губернатар Мінскай вобласці Анатоль Ісачанка растлумачыў, што на самой справе падзеж жывёлы ў рэгіёне паменшыўся: проста статыстыку перасталі хаваць і зараз лічбы здаюцца вялікімі.
«Ёсць непрадукцыйнае выбыццё жывёлы. Яна падзяляецца на тры напрамкі: падзеж, забой або прырэзку на месцы і продаж насельніцтву. Гэтыя два паказчыкі — забой і продаж насельніцтву — заўсёды ідуць уверх, каб схаваць падзеж. Калі я прыйшоў, мы гэта спынілі і сказалі, што трэба паказваць тое, што ёсць. І зараз у нас падзеж нібыта павялічыўся, але на самой справе за пазамінулы год мы знізілі на 16 442 галавы непрадукцыйнае выбыццё. За першае паўгоддзе гэтага года — зніжэнне практычна на дзве тысячы, гэта значыць, мы прыбралі жулікаў, паказваем рэальную карціну, непрадукцыйнае выбыццё памяншаецца, хоць яно і ёсць», — сказаў старшыня аблвыканкама.
Ён адзначыў, што па статыстыцы ў 2017 годзе было забіта 25 тысяч галоў жывёлы ў гаспадарках вобласці. «Гэта ж няпраўда. Навошта столькі жывёлы забіваць гаспадаркам? Гэта схаваны падзеж. Мы гэта спынілі, і ў нас нібыта, па статыстыцы, падзеж узрос. На самай справе не, ён зменшыўся», — звярнуў увагу губернатар.
Яго словы пацвердзіў і старшыня Камітэта дзяржкантролю Леанід Анфімаў. «Пасля таго, як мы пачалі маштабна вывучаць гэтую праблему, усё-такі крыху знізіліся тэмпы ў параўнанні з леташнімі», — канстатаваў ён.
Аляксандр Лукашэнка даручыў дэталёва разабрацца ў гэтай сітуацыі, падвесці вынікі ў цэлым па краіне. Асобныя функцыі тут ускладзены таксама на Генеральную пракуратуру.
«Шапчыцы-агра» — падшэфная гаспадарка завода «Атлант». Аляксандр Лукашэнка пацікавіўся працай завода, яго фінансавымі паказчыкамі, узроўнем заработнай платы, аб'ёмамі вытворчасці і рэалізацыі прадукцыі. Прэзідэнт сказаў, што плануе пабываць на «Атланце» і падрабязней азнаёміцца з яго працай. «Паглядзім глыбей, што адбываецца. Я хачу ўбачыць, што ў нас наогул з «белай» тэхнікай робіцца», — сказаў ён. Па словах кіраўніка дзяржавы, у яго ёсць «ўнутраная насцярожанасць і асцярогі» за «Атлант».
Магчыма, прадпрыемству будзе аказана дзяржпадтрымка, каб падштурхнуць яго развіццё. Гэта пытанне пакуль толькі вывучаецца. «Але з гэтым мы на месцы разбяромся, на «Атланце», - дадаў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт таксама звярнуў увагу, што канкурэнцыя на сусветным рынку расце, на эканамічнай сітуацыі ў рэгіёне могуць адбіцца і разлад у адносінах паміж ЗША і Кітаем, таму трэба быць гатовымі да ўсіх складанасцяў.
За 2015-2019 гады «Атлант» інвесціраваў у гаспадарку «Шапчыцы-агра» амаль Br4 млн. Тут працуюць больш за 90 чалавек, сярэдняя зарплата складае Br985. Ад рэалізацыі прадукцыі жывёлагадоўлі ў 2019 годзе гаспадарка плануе атрымаць Br4,9 млн выручкі (за 2018 год яна склала Br4,7 млн) і забяспечыць рэнтабельнасць малака 46,7 %.
Ад прадукцыі раслінаводства выручка чакаецца ў памеры Br500 тыс. з рэнтабельнасцю 20 %.
Аляксандр Лукашэнка азнаёміўся з тэхналогіяй вытворчасці малака ў гаспадарцы, наведаў некалькі кароўнікаў, у тым ліку з даільным-малочным блокам. У цэлым Аляксандр Лукашэнка застаўся задаволены працай гаспадаркі.
Кіраўнік дзяржавы таксама закрануў пытанне аб узнагароджанні лепшых працаўнікоў сельскай гаспадаркі, дзякуючы якім падымаюцца прадпрыемствы, развіваецца ў цэлым галіна. «Гэтых людзей мы павінны бачыць і падтрымліваць», — сказаў ён. Аляксандр Лукашэнка даручыў Адміністрацыі Прэзідэнта прапрацаваць гэтыя пытанні і ўнесці адпаведныя прапановы.
У «Старадарожскім даследчым лясгасе» на чале дзяржавы паведамілі аб сацыяльна-эканамічным развіцці Мінскай вобласці і Старадарожскага раёна. Павольна ідзе развіццё гарадоў-спадарожнікаў сталіцы. Адна з прапаноў для іх ажыўлення — з’яўленне бізнесу ўсіх узроўняў, які будзе забяспечваць працоўнымі месцамі жыхароў. Старадарожскі раён ганарыцца адным з самых нізкіх узроўняў беспрацоўя ў вобласці і хуткім вырашэннем праблемы забяспечанасці шматдзетных сем’яў жыллём.
Заслухаў лідэр краіны і даклад аб рабоце лясной гаспадаркі. Аляксандр Лукашэнка азнаёміўся з вырабамі прадпрыемства. Сярод апошніх, акрамя прадукцыі дрэваапрацоўкі, туі, елкі і іншыя расліны для азелянення гарадоў, а таксама ягады і грыбы. Паспрабаваў Прэзідэнт бярозавы сок і лясной мёд.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу на неабходнасць далейшага азелянення гарадоў.
Ён даручыў распрацаваць у краіне праграму па ўключэнню ў абарот нізкаякаснай дзелавой драўніны. Стаіць задача перапрацоўваць увесь драўняны рэсурс. Яе неабходна рэалізаваць на працягу бліжэйшых трох гадоў. Гаворка ідзе аб драўніне, якая не можа выкарыстоўвацца на іншыя патрэбы, акрамя як выраб дранкі і паліўных пялет. Гэта рэнтабельна як з пункту гледжання павышэння ўзроўню выкарыстання мясцовых паліўных рэсурсаў, так і ў якасці экспартнага складальніка. Попыт на паліўныя пялеты за мяжой досыць высокі.
«Толькі гэты, будучы год, яшчэ 2021-й. Ўсё! Мы ўбачым патрэбы на ўзроўні краіны. І вы павінны спланаваць, каб на канец 2022 года ўсё перапрацоўвалі. Гэта галоўнае пытанне. І мы павінны на наступную пяцігодку спланаваць такім чынам, каб перапрацоўвалі усё, каб не было буралому. Лес — наш найвялікшы багацце, дадзенае Богам. Усе павінны перапрацаваць. Што не атрымліваецца ацыліндраванага і іншае — трэба ў пялеты і прадаць», — запатрабаваў беларускі лідэр.
«Мы ўжо калісьці падышлі да пытання, што рабіць у лесе, як яго перапрацаваць, каб не згніло. Трэба выпрацаваць дакладную праграму з улікам наяўных ведаў. І за пяць гадоў вы павінны вырашыць усе пытанні ў лесе, каб было па-гаспадарску. Гэтая праграма павінна быць напружаная», — сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Як далажыў міністр лясной гаспадаркі Віталь Дрожжа, назіраецца станоўчая тэндэнцыя ў частцы павелічэння колькасці лясоў. Разам з гэтым Беларусь закранула праблема ўсыхання асобных участкаў лесу пад уздзеяннем караеда. «Па гэтым годзе сітуацыя выпраўляецца. Па стане на дадзены момант у два разы менш плошчаў з усохлымі насаджэннямі», — адзначыў міністр.
Прэзідэнт звярнуў увагу на неабходнасць рацыянальнага выкарыстання прыбраных у выніку санітарных высечак дрэў.
У частцы развіцця перапрацоўкі нізкаякаснай дзелавой драўніны ў цяперашні час у краіне вядзецца праца па будаўніцтве і мадэрнізацыі безадходных дрэваапрацоўчых вытворчасцей у розных рэгіёнах Беларусі. «Ужо рэалізуецца праграма па будаўніцтву шасці пялетных заводаў. Яны вырашаюць праблему выкарыстання нізкаякаснай драўніны. У першым паўгоддзі наступнага года ўсе ўжо будуць працаваць. Мы ставім задачу ўжо да канца года атрымаць першыя пялеты з некаторых заводаў», — распавёў Віталь Дрожжа.
Ён таксама далажыў, што аб'ём вытворчасці паліўных пялет у бліжэйшай перспектыве будзе як мінімум падвоены. «Гэта практычна на 100% экспартна арыентаваная прадукцыя з высокай дабаўленай коштам», — адзначыў міністр.
«Гэта першы этап — гэтыя шэсць заводаў. Калі мы бачым, што гэтага мала, а перспектыва добрая і Еўропа купіць, то не трэба цягнуць з другім этапам. Трэба займацца і далей, рабіць больш танным абсталяванне ў тым ліку», — падкрэсліў беларускі лідэр.
У адпаведнасці з дзяржпраграмай «Беларускі лес» на 2016-2020 гады найважнейшымі мэтавымі паказчыкамі, якія характарызуюць дзейнасць арганізацый галіны, з'яўляюцца лясістасць, нарыхтоўка драўніны на 1 га лясных зямель і энергазберажэнне. Штогод выконваюцца ўсе паказчыкі праграмы.
Лясістасць тэрыторыі ў цэлым па краіне - 39,8%. Сярэдні запас лясных насаджэнняў склаў 206,7 куб.м на 1 га. Доля пасеву і пасадкі лясных культур на генетыка-селекцыйнай аснове ў агульнай плошчы лесааднаўлення і лесаразвядзення - 52%. Аб'ём нарыхтоўкі драўніны з 1 га лясных зямель склаў 3,28 куб.м. Штогод выконваецца даручэнне кіраўніка дзяржавы па будаўніцтве лясных дарог у аб'ёме не менш за 100 км.
За апошнія 5 гадоў дасягнута станоўчая дынаміка ляснога фонду краіны. Павялічыліся плошча лясоў, агульны запас драўніны на пні, у тым ліку спелых і перастойных насаджэнняў. Палепшыліся асноўныя колькасныя і якасныя паказчыкі лясоў. У краіне таксама створана эфектыўная арганізацыя структуры кіравання аховай лясоў ад пажараў. Якасць вядзення лясной гаспадаркі паказвае амаль стопрацэнтную наяўнасць сертыфікаваных лясоў па міжнароднай (FSC) і еўрапейскай (PEFC) сістэмах сертыфікацыі, што з'яўляецца адным з максімальных вынікаў у Еўропе.
Агульны аб'ём нарыхтоўкі ліквіднай драўніны ў Беларусі ў 2018 годзе склаў 28,6 млн куб.м.
Што да эканомікі лясной гаспадаркі, то у 2019 годзе выручка ад рэалізацыі прадукцыі (работ, паслуг) у суме Br1050 млн (194,7% да ўзроўню 2015 года). Чысты прыбытак у 2019 годзе складзе не менш Br40,9 млн (378,5%). Сярэднямесячная зарплата работнікаў галіны ў бягучым годзе прагназуецца ў памеры не менш як Br1016 (181,1%).
У 2018 годзе арганізацыямі Мінлясгаса экспартавана лесапрадукцыі на $ 140,6 млн. Пры гэтым калі у 2018 годзе не экспартаваўся круглы лес, то ў 2015-м яго доля ў экспарце складала 51%. Экспарт у мінулым годзе ажыццяўляўся ў больш за 25 краін свету.
Важным складнікам эканомікі лясной гаспадаркі з'яўляецца дрэваапрацоўчая дзейнасць. У цяперашні час у сістэме Мінлясгаса функцыянуюць 88 дрэваапрацоўчых вытворчасцей. Штогод павялічваюцца аб'ёмы рэалізацыі прадукцыі дрэваапрацоўкі.
Акрамя таго, у сістэме Мінлясгаса ажыццяўляецца вядзенне паляўнічай гаспадаркі на тэрыторыі 74 лясгасаў. У 2019 годзе паступленні ад гэтага віду дзейнасці чакаюцца ў памеры Br5 500 тыс.
Каментарый у тэму
Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання Анатоль Хацько: «Засталося да завяршэння ўборкі парадку 320 000 гектараў. Мы разлічваем з улікам спецыфікі кліматычных умоў завяршыць уборку па апошняму, Віцебскаму рэгіёну, да васьмі дзён. Мы вядзём цэлы комплекс работ. Ідзе падрыхтоўка да асенняй сяўбы, прыступілі да пасеву рапсу. Ужо парадку 15 працэнтаў пасеяна рапсу. Чакаецца вялікая кампанія ў цэлым па правядзенні асенняга сяўбы — парадку двух мільёнаў гектараў мы павінны засеяць у гэтым годзе. Ідзе ўборка саломы, церабленне лёну».
Міністр лясной гаспадаркі Віталь Дрожжа: «У нас сёння ёсць пэўныя пытанні ў частцы перапрацоўкі і выкарыстання нізкаякаснай дзелавой драўніны. І Прэзідэнт даручыў у бліжэйшыя часы распрацаваць праграму з рэалізацыяй яе максімум за тры гады і ўцягнуць у перапрацоўку, выкарыстанне ўвесь рэсурс дарўніны, які мы маем сёння ў краіне. Справа ў тым, што з развіццём у Еўропе той жа біяэнергетыкі больш звярнуліся да біяпаліва, выкарыстання аднаўляльных крыніц. Зараз гэта становіцца актуальным, мы разумеем, што гэта прыбыткова і выгадна. Чаму б гэтым не займацца?»</p>
Марыя ДАДАЛКА і па матэрыялах БелТА
Фота БелТА
Мерапрыемства праводзіцца на добраахвотнай аснове.
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
