Вясёлыя гісторыі нашых чытачоў

Апошні аргумент

...Вёсачка ў нас была невялічкая, двароў, можа, 40. На фронт з іх пайшлі 32 гаспадары, вярнулася — толькі палова: той паранены, той кантужаны. Але ж (гэта святое) мужчынскія абавязкі выконвалі ўсе: з'яўляліся ў вёсцы дзеткі — і ў жонак, і ў асобных удоў. Ад каго, людзі, можа, і здагадваліся, але ж да пары да часу маўчалі.

Недзе з пачатку шасцідзясятых калгас стаў славіцца ўраджаямі лёну: людзі і зараблялі на ім нядрэнна, і прэміі мелі. Аднойчы — дык нават цукрам. Во дзе шчасце было, асабліва дзятве: лусту хлеба ў ваду на імгненне, потым — у торбачку з цукрам і... Смаката!

А далей — болей: навучыліся ледзянцы рабіць. Прапальвалі грубку-буржуйку, на гарачую — клалі паперу, на яе — слой цукрыку: пара хвілін і ледзянец гатовы. Дзеці — шчаслівыя, іх маці — і пагатоў: ёсць сэнс працаваць, старацца...

У брыгадзе тады было два звяны па вырошчванні лёну. Адным камандавала Матруна, другім — Праскоўя. Матрунін муж з вайны не вярнуўся — адна цягнула траіх дзяцей. А вось Параска свайго прыждала...

Карацей, першая жанчына з гора, другая мо з радасці, але шчыравалі абедзве. Зімой збіралі попел, раўніва глядзелі, каб на ўчасткі пароўну вывезлі гною, вясной сачылі за работай трактарыстаў, каб добра ўзаралі зямлю, на праполку выводзілі дзяцей, а летам хадзілі глядзець, чый жа даўгунец чысцейшы ды вышэйшы?

І вось нарэшце — восень, час падлікаў і... Паказчыкі ў абодвух звенняў аднолькавыя. Каму ж тады аддаць перамогу і прэмію?

Склікалі сход. Першым выступіў старшыня калгаса: падзякаваў жанчынам за працу, абвясціў нечаканыя вынікі, даў слова самім звеннявым.

Праскоўя першай стала хваліць сваіх работніц, казаць, што яе звяно працавала, не пакладаючы рук.

— А маё хіба горай? — абурылася Матруна. — У нас што — лён карацейшы альбо грубейшы?

Слова за слова — узнікла перапалка, жанчыны, што называецца, перайшлі на асобы:

— А ў цябе ў хаце як сем свіней апарасілася! — заявіла Параска.

— А ў цябе гарод пустазеллем зарос, — адбрыла Матруна.

— А твае дзеці нямытыя ходзяць!

— А твая карова аб...ся па самы хрыбет!

— А твой Грыша да мяне прыходзіць, — у запале гукнула Матруна.

І тут, што называецца, ці-шы-ня...

Трошкі пазней ад рогату зазвінелі шыбы, прэмію падзялілі пароўну, сход аб'явілі закрытым.

Л. М., г. Мінск

Некаму — жартачкі... а некаму...

Мне ў свой час давялося працаваць у адной раённай газеце, але ў рэдакцыі я мала стыкаўся, аб'язжаў калгас за калгасам.

Помню, у адзін прыехаў з самай раніцы, перад нарадай. Вырашыў папрысутнічаць. Сяджу разам са спецыялістамі, чакаю грунтоўнай размовы, а яна ўсё не пачынаецца. Пытаю ў суседа, з якой прычыны затрымка?

— Мухамор спазняецца, — кажа той.

— Гэта, — пытаюся, — нехта са старых кадраў? Ці вельмі ўжо шкодных?

— Не, гэта аграном наш.

Толькі ўспомнілі яго, — бачым — дзверы ў кабінет адчыняюцца, заходзіць досыць малады сімпатычны мужчына са шлемам...

— Дык адкуль тады мянушка? — цікаўлюся ў суседа. — На выгляд — неблагі чалавек.

— Яно так... Але ж дыму без агню не бывае. Ён у райцэнтр неяк паехаў, вырашыў заадно на калгасны рынак зазірнуць... Матацыкл каля ўвахода паставіў, шлем на ручцы пакінуў... Ён са скуранымі «падвязкамі» быў, а да ўсяго — ярка-чырвонага колеру... Акурат як шапка ў грыба. Вось нехта і намаляваў на ім беленькіх бубачак... Аграном з рынку вярнуўся, убачыў іх, палаяўся, а больш жа нічога не зробіш: фарба высахла... І ехаць трэба. Насунуў ён шлем на галаву і гайда ў вёску. А тут жа нічога не заржавее. Нехта ляпнуў: «Гляньце, мухамор паехаў!», вось мянушка і прыляпілася.

...Яна часам і сапраўды як тая фарба: не змыеш, каб і хацеў.

Віталь Жураўскі, г. Жодзіна

Вытокі традыцый

Мой сябра ажаніўся па восені. Яго абранніца была прыезджая, але на новым месцы прыжылася хутка. Бегала на ўсе канцэрты ды іншыя мерапрыемствы, вадзіла, а дакладней цягала з сабою мужа. Казала: «Пакуль дзяцей няма, грэх заседжвацца дома».

Вось і ў навагоднюю ноч падбіла сужэнца схадзіць на плошчу да цэнтральнай ёлкі. Той, бедны, пярэчыў: казаў, што глядзець там асабліва няма чаго, што без кампаніі ім сумна будзе, ды і надвор'е... Снег, які зранку выпаў, зверху растаў, на вуліцы — сапраўдная коўзанка. Але ж дзе там! Калі яго палавіна нечага захацела, то спрачацца — толькі нервы матаць.

Прыбраліся яны (жонка, дарэчы, у светлае футра і боцікі на шпільках), выйшлі за веснічкі, потым яшчэ колькі крокаў зрабілі і...

Раз'ехаліся на галалёдзе тыя шпілечкі, модніца, як той казаў, села ў лужыну... Шапка ў адным баку, сумачка — у другім. Побач муж у недарэчнай позе.

Сяк-так падняў ён сваю абранніцу.

— Ну што гэта такое? — стала абурацца яна. — Ну чаму пяску ніхто не насыпаў?

— Можна было, — згадзіўся муж, — але ж з цябе тады не толькі вада сцякала б, але і пясочак сыпаўся. А так — можна ісці далей: з кіламетр яшчэ да ёлкі.

— Ты што, з глузду з'ехаў? — пакрыўдзілася жонка. — Якая ёлка? Як я на людзі з'яўлюся ў такім вось выглядзе?!

— Ды не бойся: на ролю Бабы-Ягі — якраз. Ты ж хацела відовішчаў?

— Так, хацела, але перадумала... Чаго мы ля ёлкі не бачылі? Пайшлі назад.

...З таго самага часу на Новы год гэта сям'я з хаты, можна сказаць, не выходзіць — сядзіць дома.

Анатоль Палынскі, г. Беразіно

Пра крыж і крыжыкі

...Алена і Каця сябруюць з дзяцінства, здаўна, бо цяпер у абедзвюх ужо ўнукі і ўнучкі. Сем'і дзяцей жывуць асобна ад іх, а сяброўкі — побач, у адным шматпавярховым доме. Не дзіва, што часта бачацца, што разам, як многія жанчыны, любяць хадзіць па крамах. Нават у ювелірную неяк трапілі і выйшлі адтуль з абноўкамі: купілі сабе па залатым ланцужку, па крыжыку... У іх яны і былі — сяброўкі з маленства насілі (век атэістаў для камуністаў), але ж старыя, з нейкага пачарнелага металу, на вяровачках... Да Бога, у лепшы свет, — падумалі жанчыны, — лепш будзе ісці з новымі.

Вырашылі так разам, удзвюх, але ж потым да адной, да Каці, на канікулы прыехала любімая ўнучка, і бабуля не ўтрымалася — аддала ёй свой крыжык: хай, маўляў, будзе на памяць.

Аддала яго і, можа, забылася б, але...

Занядужала ў хуткім часе аж да таго, што злягла ў бальніцу. Муж яе Фёдар і сяброўка Алена па чарзе прыходзілі праведваць: прыносілі тое-сёе з прысмакаў, падбадзёрвалі, расказвалі пра хатнія справы і, вядома ж, чакалі. У дзень, калі Кацю выпісвалі, падлогі ў хаце былі чысцюткія, абед згатаваны... «Выходзіць, мой Федзя па-ранейшаму любіць мяне, шкадуе...» — парадавалася жанчына, кіруючы ў зале да свайго вялікага люстэрка, а паглядзелася і...

Вачам не паверыла: на ім, з правага боку, вісеў залаты крыжык. Той самы... Аленін, бо чый жа яшчэ, калі яна, Каця, унучцы свой падарыла?

«Во якая сяброўка! Ды змяя ж падкалодная! Выходзіць, гэта яна тут гаспадарыла?! — ставячы крыж на сяброўстве, думала Кацярына. — Чакала, што я ў бальніцы памру? На маё месца збірацца стала?!

Ад агіды і крыўды ў жонкі балела сэрца. Аднак прыслухоўвацца да яго Каці не выпадала: трэ было нешта рабіць.

Перш-наперш схавала ў шафе «знойдзены» крыжык («Забылася? Дык назад не аддам! Хай пашукае!»), потым сабрала свае самыя каштоўныя рэчы (набор сярэбраных відэльцаў і лыжак, пацеркі-пярсцёнкі, новую прыгожую коўдру...) і завезла нявестцы. «Бяры, — сказала, — бо раптам памру, вам нічога не дастанецца — усё прахам пойдзе».

...А Фёдар тым часам глядзеў на сваю жонку і нічога не разумеў: як падмянілі яе ў раённай бальніцы: то гыркае, то плача, бедная, то маўчыць, а то заявіла раптам, што дома яе любімых рэчаў няма і што вінаваты ў тым Фёдар з... Аленаю.

«Ты што — зусім ужо з глузду з'ехала?» — хацеў спытаць муж, але ж устрымаўся. Здалёк пачаў: сказаў, што ім абодвум, на жаль, не па 30, што памяць трошкі не тая... І ў яго вось таксама. «Пакуль ты хварэла, — уздыхнуў, — нявестка ўнуччын крыжык залаты прывезла — папрасіла зашчапку ў ланцужку паправіць. Я падрадзіўся... І некуды ж іх паклаў (мо як ты свае рэчы?), а куды — хоць забі, не прыпомню! Здавалася, на люстэрка павесіў...»

— Ведаеш, мы іх разам пашукаем. І знойдзем — слова даю, — паабяцала Каця. — А пакуль — я да Алены збегаю: адна нага тут, другая там.

...І сапраўды, нібы крылы ў жанчыны выраслі — ад шчырай пяшчоты да мужа, ад радасці за сябе, такую дурніцу, ад гонару за сяброўку.

...Чытач можа спытаць: «А што ж тыя рэчы? Нябось забрала свякроў у сваёй нявесткі?»

І не падумала, бо яны ёй не вельмі і патрэбны былі.

А вось чаго хацелася б... Каб даў бог трохі здароўя і часу — пажыць, нечым парадаваць сваіх блізкіх — мужа, дзяцей і сяброў.

Зоя Наваенка,

г. п. Падсвілле, Глыбоцкі раён.

Рубрыку вядзе Валянціна ДОЎНАР

АД ЯЕ Ж. Гэта, як вы здагадаліся, была апошняя сёлета падборка «вясёлых і праўдзівых гісторый з жыцця чытачоў «Звязды». А таму — нізкі паклон тым, хто чытаў іх, і яшчэ ніжэйшы — тым, хто пісаў — нагадаем — не проста ў рубрыку (ці праект, як модна цяпер казаць), а на конкурс. Вынікі яго «Звязда» заўжды падводзіць разам з чытачамі, і хто-ніхто з іх ужо даслаў свае «дзясяткі» найлепшых... Сярод кандыдатаў у пераможцы (на сённяшні дзень) спадарыні М. Любаскіна з Бабруйска, Н. Кандрашонак з Петрыкава, З. Наваенка з Пастаўшчыны, Л. Чыгрынава з Мінска, С. Кусянкова з Рагачоўшчыны, спадары В. Сідарэвіч з Бабруйска, І. Гаральчук з Мінска...

Аднак усё яшчэ можа змяніцца!

Пішыце!