Вы тут

Сёння – Міжнародны дзень Маці-Зямлі


Сёння – Міжнародны дзень Маці-Зямлі

Гэты дзень усталяваны з мэтай нагадаць, што кожны з нас абавязаны сваім існаваннем нашай планеце і яе экасістэмам. І для дасягнення справядлівага балансу паміж эканамічнымі, сацыяльнымі і экалагічнымі патрэбнасцямі цяперашняга і будучых пакаленняў неабходна садзейнічаць гармоніі з прыродай і планетай Зямля.

Зразумела, гэта справа не аднаго дня, а ўсяго нашага жыцця. З чаго ж пачаць, каб зрабіць наш агульны дом больш бяспечным і ўтульным для ўсіх яго насельнікаў?

Фота www.earth.com

Захоўваць і аднаўляць экасістэмы

– Балоты Беларусі маюць вялікае значэнне для захавання біяразнастайнасці і зніжэння выкідаў вуглякіслага газу на рэгіянальным і глабальным узроўнях, – кажа Таццяна Кананчук, начальнік галоўнага ўпраўлення экалагічнай палітыкі, міжнароднага супрацоўніцтва і навукі Мінпрыроды. – У межах Парыжскага пагаднення аб клімаце (яно было падпісана якраз у Дзень Зямлі, 22 красавіка 2016 года. – Заўв. рэд.) Беларусь узяла на сябе добраахвотныя абавязацельствы па скарачэнні выкідаў парніковых газаў не менш за 35 % да 2030 года. І балоты іграюць у дасягненні гэтага паказчыка велізарную ролю.

Па словах спецыяліста, акрамя захавання натуральных экасістэм не менш важна і аднаўляць тыя з іх, што былі парушаны. У нашай краіне пэўны час вядзецца работа па аднаўленні асушаных тарфянікаў, забалочванні тэрыторый, і яна будзе працягвацца. На сёння, дзякуючы праектам міжнароднай тэхнічнай дапамогі, такія мерапрыемствы праведзены больш чым на 60 тыс. га.

– Вельмі важна, каб на ўсіх узроўнях – і нацыянальным, і мясцовым – разумелі значнасць такой дзейнасці і штогод у гэтай рабоце прыбаўлялі, – падкрэсліла Таццяна Кананчук.

Як расказаў намеснік начальніка ўпраўлення біялагічнай і ландшафтнай разнастайнасці Мінпрыроды Андрэй Кузьміч, у лясным фондзе Беларусі назапашаны 3,5 млрд тон вугляроду, з якіх тры чвэрці прадстаўлены арганічным вугляродам глебы, у тым ліку больш за 60 % – вугляродам торфу. У балотах жа ўтрымліваюцца каля 500 млн тон вугляроду, а тыя з іх, што захаваліся ў натуральным стане, штогод выводзяць з атмасферы каля 900 тыс. тон дыяксіду вугляроду і вылучаюць у атмасферу 630 тыс. тон кіслароду.

Сёння на дзяржаўным узроўні рэалізуецца шэраг мерапрыемстваў па падтрымцы беларускіх балотаў. Так, у снежні 2019 года быў прыняты закон “Аб ахове і выкарыстанні тарфянікаў”. Падрыхтаваны праект пастановы Савета Міністраў “Аб парадку падрыхтоўкі планаў кіравання балотамі”. Такія планы будуць распрацоўвацца для тых балотаў, якія будуць уключаны ў спецыяльны спіс, вызначаны Мінпрыроды на падставе прапаноў НАН Беларусі. Таксама прыродаахоўнае ведамства сумесна з Акадэміяй навук рыхтуе пастанову Урада, якая будзе рэгуляваць парадак вядзення рэестра тарфянікаў. У гэты рэестр паступова будзе ўключацца інфармацыя пра ўсе тарфянікі нашай краіны: іх межы, плошча, тыпы балотаў, рэжымы аховы, запасы прыродных рэсурсаў, напрамкі іх выкарыстання. Плануецца таксама ў краіне праводзіць комплексны маніторынг тарфянікаў.

Аднаўленне гідралагічнага рэжыму на балотах - адзін з асноўных напрамкаў прыродаахоўнай дзейнасці ў Беларусі. Фота Веранікі Коласавай

Што ж простыя людзі могуць зрабіць, каб падтрымаць гэту дзейнасць?

Браць удзел у валанцёрскіх праграмах. Так, прадстаўнікі грамадскіх арганізацый і валанцёры дапамаглі аднавіць гідралагічны рэжым на балоце Ельня, што ў Мёрскім раёне Віцебскай вобласці. Пасля будаўніцтва плацін і перамычак на гэтым унікальным прыродным аб’екце падняўся ўзровень грунтавых вод, пачала аднаўляцца біялагічная разнастайнасць і да мінімуму знізілася рызыка пажараў на тарфяніках.

Выконваць правілы пажарнай бяспекі падчас знаходжання ў экасістэмах. Менавіта ад бяспечнасці людзей, а часам і іх наўмысных дзеянняў тарфянікі і лясы часцей за ўсё пакутуюць ад пажараў. Каб зберагчы прыроднае багацце, трэба выконваць зусім не складаныя, але вельмі важныя дзеянні: разводзіць вогнішча толькі ў спецыяльна адведзеных месцах, не рабіць гэта ў ветранае надвор’е і не пакідаць агонь без догляду; не выкідаць у лесе і на тарфяніках недакуркі, запалкі, а таксама рознае смецце; не спальваць сухую траву на лясных палянах, на палях, пад дрэвамі.

Займацца азеляненнем

Саджаць дрэвы і кусты можна не толькі ў сваім двары, але і на агульных тэрыторыях гарадоў і вёсак. Для гэтага, па словах намесніка начальніка ўпраўлення аналітычнай работы, навукі і інфармацыі Мінпрыроды Алены Меляшковай, можна звярнуцца з адпаведным запытам ці прапановамі ў тэрытарыяльныя органы Мінпрыроды (раённыя інспекцыі, абласныя камітэты). Спецыялісты аналізуюць гэтую інфармацыю, выбіраюць найбольш прыдатныя месцы для такіх акцый і запрашаюць да ўдзелу ў іх грамадзян.

Сёлета ў краіне запланавана пасадзіць 118 тыс. дрэў і каля 97 тыс. кустоў. Пры гэтым менавіта па прапановах грамадзян ужо высаджаны 10 тыс. дрэў. Калі не атрымліваецца прыняць удзел у азеляненні вясной, можна заняцца гэтым і восенню.

Наводзіць парадак

Сюды можна аднесці не толькі добраўпарадкаванне прыдамавых тэрыторый, свайго двара, але і скарачэнне колькасці адходаў, іх сартаванне і правільную ўтылізацыю. Палігоны, куды сёння звозіцца большая частка адходаў, могуць стаць пагрозай для навакольнага асяроддзя. Небяспечныя для прыроды рэчывы, трапляючы на палігоны ці ў натуральныя экасістэмы, здольныя забрудзіць прылеглыя глебы, паветра і падземныя воды, прынесці шкоду жывым арганізмам. Пры гэтым значная частка смецця можа выкарыстоўвацца паўторна ці перапрацоўвацца ў карысныя рэчы. Выкідаючы яго на палігоны разам з іншымі змяшанымі адходамі ці ўтвараючы звалкі ў лясах, мы наносім як экалагічную, так і эканамічную шкоду. І адказнае спажыванне дапаможа зберагчы прыроду ад забруджвання.

Павышаць экалагічную культуру

Пашыраючы свае веды аб навакольным асяроддзі, пагрозах яго нармальнага існавання і спосабах вырашэння гэтых праблем, мы робім першыя крокі да экалагічна дружалюбнага ладу жыцця, а значыць, і да выратавання прыроды і ўсіх яе кампанентаў. Можна чытаць літаратуру на экалагічную тэматыку, дзяліцца карыснай інфармацыяй з сям’ёй і сябрамі ці вывучаць віды жывёл і раслін або ўнікальныя прыродныя аб’екты ў іх натуральным асяроддзі.

Пачаць можна, напрыклад, з абследавання і добраўпарадкавання крыніц. Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя распрацоўвае канцэпцыю інфармацыйнай кампаніі “Раскажы пра сваю крыніцу”.

– Мы плануем збіраць інфармацыю ў грамадзян пра крыніцы, дзе неабходна добраўпарадкаванне, а таксама ў якім выглядзе і якая падтрымка патрэбна, і аказваць у далейшым садзейнічанне, – расказала Алена Меляшкова.

Пры гэтым ужо сёння можна звяртацца ў тэрытарыяльныя органы Мінпрыроды, каб разам са спецыялістамі прыняць удзел у кампаніі і дапамагчы захаваць унікальныя прыродныя аб’екты.

Вераніка КОЛАСАВА

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».