Зручнасці стымулююць эка-рух

З дапамогай праекта «Зялёныя гарады» ў Наваполацку ўсталёўваюць першыя велагаражы

Так, у Наваполацку на вуліцах з’яўляюцца новыя аб’екты веласіпеднай інфраструктуры — велагаражы. Яны ўсталёўваюцца ў рамках рэалізацыі праекта «Зялёныя гарады», які фінансуецца Глабальным экалагічным фондам і рэалізуецца Праграмай развіцця ААН у партнёрстве з Міністэрствам прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Беларусі. Эксперт Праекта па ўстойлівай гарадской мабільнасці Павел Астапеня спадзяецца, што з’яўленне велагаражоў у цэлым надасць імпульс развіццю веларуху ў горадзе.

Па словах Паўла, у рамках розных сацыялагічных апытанняў, якія праводзіліся ў Наваполацку, жыхары выказваліся пра недахоп месцаў для захоўвання веласіпедаў. Многія, у каго ёсць веласіпед, па гэтай прычыне альбо ім не карыстаюцца наогул, альбо карыстаюцца вельмі рэдка.

— Відавочна, што з’яўленне велагаражоў можа ў прынцыпе стымуляваць сесці на веласіпед чалавека, які раней пра гэта і не задумваўся, — мяркуе Павел.

Усяго ў Наваполацку будзе ўсталявана пяць велагаражаў. Кожны разлічаны на 20 веласіпедаў. Месцы для іх устаноўкі выбіралі гарвыканкам і прадстаўнікі службы жыллёва-камунальнай гаспадаркі.

Да сваёй эксплуатацыі велагаражы неўзабаве будуць гатовыя. Але вось хто зможа імі карыстацца — пытанне пакуль адкрытае.

— У любым выпадку, вырашаць будуць гарадскія ўлады, я толькі як эксперт магу выказаць сваё бачанне, на якім і буду настойваць, — кажа Павел Астапеня.

На думку эксперта, той, хто будзе карыстацца велагаражом, павінен уносіць нейкую плату, няхай нават сімвалічную. Трэба разумець, што такі аб’ект недастаткова проста ўсталяваць. Яго трэба ўтрымліваць. Гэта і відэаназіранне, і неабходнасць у нейкай замыкальнай прыладзе, і мінімальная ўборка. Калі ж карыстанне гаражом будзе бясплатным, то досвед Мінска паказвае, што нічым добрым гэта хутчэй за ўсё не скончыцца. Тыя гаражы, якімі ў сталіцы можна было карыстацца бясплатна, праз некалькі месяцаў ператварыліся ў пляцоўкі па збору смецця.

— Таму я адназначна выступаю за тое, каб утрыманне велагаражоў нейкім чынам кампенсавалася, — заключае Павел.

У якасці станоўчага прыкладу Павел Астапеня прыводзіць досвед сталічнага мікрараёна «Зялёны Бор», дзе ўсталяваныя вялікія велагаражы, і з якімі ўсё ў парадку. Імі могуць карыстацца мясцовыя жыхары, у кожнага ёсць ключ, але плата за гэтую паслугу цэнтралізавана ўключаецца ў «жыроўкі».

Ёсць і яшчэ станоўчыя прыклады. Напрыклад, дзейнічае іншая сістэма, ужо досыць распаўсюджаная ў Мінску, калі з карыстальнікам заключаецца дамова на захоўванне веласіпеда. Плата складае 7–8 рублёў у месяц, веласіпед пад замком, у гаспадара ёсць ключ. І гэта ўсё таксама дастаткова паспяхова функцыянуе.

На погляд Паўла, Наваполацк можа пайсці як па шляху «звычайных замкоў з ключамі», так і па «хай-тэк» варыянце, калі картка адкрывае электронны замок, які падключаны да невялікай сонечнай батарэі, і ад яе ж працуе вэб-камера відэаназірання. Такое рашэнне зусім недарагое.

Магчыма, што ў велагаражах не хопіць месца ўсім ахвочым.

— Я быў бы рады, калі б такое адбылося, — іранізуе Павел. — Але цяпер гэта прадказаць, напэўна, немагчыма. Таму мы і ўкараняем «пілотныя» праекты, каб пераканацца ў эфектыўнасці таго ці іншага рашэння, а потым ужо тыражаваць пазітыўны досвед.

Павел Астапеня лічыць, што калі будзе абраны шлях на бясплатнае карыстанне велагаражамі, але пры тым яны будуць ахоўвацца, то хутчэй за ўсё так і адбудзецца — месцаў у іх можа не хапіць. Дарэчы, канструкцыя гаража прадугледжвае ўшчыльненне, павелічэнне колькасці месцаў для захоўвання веласіпедаў у выпадку неабходнасці. Калі ж за захоўванне веласіпеда ўсё ж такі давядзецца плаціць — ажыятажнага попыту на такія велагаражы напэўна чакаць не варта.

Дарэчы, у найбліжэйшы час у Наваполацку можа прыкметна павялічыцца колькасць палос для руху веласіпедыстаў, якія будуць выкананыя па аналогіі з той, якая ўжо ёсць на вуліцы Маладзёжнай. Горад рыхтуецца абнаўляць дарожную разметку, і «Зялёныя гарады» ініцыявалі адпаведны праект, які цяпер знаходзіцца на разглядзе ў Дзяржаўтаінспекцыі. Калі ён будзе ўхвалены, новыя палосы для веларуху з’явяцца на шэрагу іншых гарадскіх вуліц.

Акрамя гэтага, «Зялёныя гарады» плануюць падоўжыць у Новаполацку веладарожку, якая цяпер ідзе ў парку паміж вуліцамі Коласа і Узбярэжнай. Веладарожка пройдзе цераз мост, на другі бок ракі, дзе яе працягласць уздоўж Заходняй Дзвіны складзе больш за паўтара кіламетра.

Алег Багамазаў