Згодна са статыстыкай Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, на планеце з ВІЧ жыве больш за 38 мільёнаў чалавек. За апошнія 30 гадоў каля 33 мільёнаў памерла ад СНІДу. У Беларусі за апошняе дзесяцігоддзе найбольшая колькасць новых выпадкаў рэгіструецца ва ўзроставай групе старэйшых за 35 гадоў. Пераважае гетэрасексуальны шлях перадачы ВІЧ. На 1 лістапада 2020 года ў Беларусі было выяўлена 22 792 чалавекі з ВІЧ-інфекцыяй. «Ацэначная» колькасць людзей, якія жывуць з ВІЧ у нашай краіне, складае 28 тысяч чалавек.
У Еўрапейскім рэгіёне працягвае расці колькасць новых выпадкаў ВІЧ-інфекцыі. Каля 79 % новых выпадкаў летась прыпадала на яго ўсходнюю частку, а гэта краіны Усходняй Еўропы і Цэнтральнай Азіі. Такія звесткі паведаміў каардынатар праграм па інфекцыйных хваробах краінавага офіса СААЗ у Беларусі Вячаслаў Гранькоў. Яшчэ адна праблема — павялічваецца колькасць асоб, якія жывуць з недыягнаставаным ВІЧ. І большая іх частка таксама жыве ва ўсходняй частцы Еўрапейскага рэгіёна. А позняя дыягностыка патрабуе амаль у чатыры разы больш затрат, чым калі інфекцыя выяўлена своечасова.
Эксперт адзначыў і пазітыўную тэндэнцыю ў Еўрапейскім рэгіёне: адбываецца скарачэнне тэмпаў росту новых выпадкаў і стабілізацыя эпідэміялагічнага працэсу ў Расіі і Украіне. Гэта таксама ўплывае і на сітуацыю ў нашай краіне, паколькі мы з'яўляемся найбліжэйшымі суседзямі.
Дзякуючы сумесным намаганням міжнародных, нацыянальных і няўрадавых арганізацый колькасць новых выпадкаў ВІЧ-інфекцыі ў свеце з кожным годам зніжаецца. Спецыялісты мяркуюць, што гэта звязана з павелічэннем ахопу колькасці хворых эфектыўным лячэннем — антырэтравіруснай тэрапіяй.
Паводле слоў дацэнта кафедры інфекцыйных хвароб і дзіцячых інфекцый Беларускай медыцынскай акадэміі паслядыпломнай адукацыі Мікалая Галабародзькі, у 2020 годзе ў Беларусі таксама адзначаецца зніжэнне новых выпадкаў ВІЧ у параўнанні з мінулым годам амаль на трэць.
— У 2020 годзе ўвага ўсяго свету прыкавана да пандэміі COVІD-19 і яе ўплыву на жыццё і дабрабыт людзей. І гэтыя падзеі яшчэ раз паказалі, наколькі цесна наша здароўе звязана з іншымі важнымі пытаннямі — правамі чалавека, гендарнай роўнасцю і сацыяльнай абаронай. COVІD-19 прадэманстраваў, што падчас любой пандэміі бяспека ўсіх залежыць ад бяспекі кожнага, — кажа выконваючы абавязкі загадчыка аддзела прафілактыкі ВІЧ-інфекцыі і парэнтэральных вірусных гепатытаў Рэспубліканскага цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Святлана Сергеенка. — Каб дасягнуць поспеху, неабходна аказваць дапамогу ўсім, хто мае ў ёй патрэбу. Выкараненне стыгмы і дыскрымінацыі, прымяненне падыходаў, заснаваных на правах чалавека і гендарнай роўнасці, — вось галоўныя ўмовы спынення ў свеце пандэмій ВІЧ і COVІD-19.
У нашай краіне створана сістэма, якая забяспечвае максімальную даступнасць да кансультавання і тэсціравання на ВІЧ-інфекцыю. Прайсці добраахвотнае тэсціраванне на ВІЧ, у тым ліку ананімнае, можна ў любой лячэбнай установе, у якой маецца працэдурны кабінет. Таксама ў краіне на базе грамадскіх некамерцыйных арганізацый функцыянуюць ананімна-кансультацыйныя пункты, якія аказваюць паслугі па кансультаванні і тэсціраванні на ВІЧ-інфекцыю для найбольш уразлівых да ВІЧ-інфекцыі груп насельніцтва (спажыўцы ін'екцыйных наркотыкаў, жанчыны секс-бізнесу, мужчыны, якія ўступаюць у сексуальныя адносіны з мужчынамі).
Усе ВІЧ-пазітыўныя пацыенты ў Беларусі, якія знаходзяцца на дыспансерным назіранні, атрымліваюць лекавыя сродкі для антырэтравіруснай тэрапіі бясплатна. Колькасць такіх пацыентаў на сёння складае каля 19 тысяч чалавек. Своечасова пачаўшы лячэнне і прытрымліваючыся ўсіх указанняў урача, людзі з ВІЧ могуць пражыць доўгае і паўнавартаснае жыццё. Па якасці жыцця ВІЧ-пазітыўныя пацыенты, дзякуючы гэтым лекавым прэпаратам, амаль нічым не адрозніваюцца ад здаровых людзей.
Разам з тым, па словах Вячаслава Гранькова, сёння для таго, каб паставіць дыягназ, неабходна зрабіць тры тэсты. Актуальным застаецца пытанне паскарэння тэрмінаў пастаноўкі дыягназу, і ўжо вядзецца работа над змяненнем існуючага алгарытму дыягностыкі. Чакаецца, што новаўвядзенні пачнуць дзейнічаць у 2021 годзе.
Тэст на ВІЧ і вірусныя гепатыты — бясплатна і ананімна
У працэдурным кабінеце аддзела прафілактыкі ВІЧ-інфекцыі і парэнтэральных вірусных гепатытаў ГУ РЦГЭіГЗ (Мінск, вул. Клары Цэткін, 4, працэдурны кабінет № 301, 3-і паверх) у перыяд з 20 лістапада да 24 снежня 2020 года можна прайсці добраахвотнае бясплатнае ананімнае экспрэс-тэсціраванне на ВІЧ па сліне і экспрэс-тэсціраванне на вірусныя гепатыты В і С па крыві, атрымаць кансультацыю ўрача-эпідэміёлага і псіхолага па пытаннях, што датычацца ВІЧ-інфекцыі, а таксама інфармацыйна-асветніцкія матэрыялы, сродкі індывідуальнай аховы (прэзерватывы).
Час забору крыві для экспрэс-тэсціравання з 11.00 да 13.00 і з 14.00 да 15.00.
Прайсці тэсціраванне можна па папярэднім запісе па тэлефоне +375 17 321 22 68.
Алена КРАВЕЦ
Фота: flickr.com
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
