Вы тут

Так і жывуць — дурніца з разумным...


На адмысловай паштовачцы («Маёй палавінцы на Новы год») — два сімпатычныя мядзведзікі: «хлопчык» (у чырвоным каптанчыку, з падарункам) і «дзяўчынка» — сама пяшчота!

А зрэшты, галоўнае тут не малюнак, галоўнае — словы: на знешнім баку — «Мне вельмі падабаецца сустракаць з табой Новы год...», на ўнутраным — «...а яшчэ больш мне падабаецца сустракаць з табой кожны новы дзень!»

Так было, так ёсць. І — хочацца верыць — будзе!


Назад дарогі няма

Дзетак у Лены двое — сынок (у лютым яму чатыры) і дачушка (ёй два). «Цяжка?» — пытаем у маладой матулькі, якая гадуе малых без бабуляў-дзядуль. — «Ды не, — усміхаецца тая. — Мне муж дапамагае... Мы нават сварымся, каму з нас ноччу ўставаць. Ён хоча, каб я лішнюю гадзінку паспала, а я — каб ён». — «Малайцы! Вы так шкадуеце адно аднаго!» — «Ды не толькі... Мы яшчэ «на беразе», ну, да вяселля, дамовіліся, што дзеці ў нас будуць адразу і не менш, чым двое, што гэта — наш сумесны праект: вырасціць іх, у людзі вывесці... Вось і вядзём памалу».

...Дарогу б такім «праектантам»!

Добра!

У прыяцеля дом як дом — можна сказаць, звычайны.

З незвычайнага — хіба кабінецік: з высокімі кніжнымі шафамі, са старым, яшчэ дзедаўскім рабочым сталом, з камп'ютарам і мноствам фотакарткак. Яны тут, здаецца, паўсюль...

На найбольшай — яшчэ давясельнай — гаспадар у абдымку з каханай дзяўчынай, побач, на трошкі меншай, — ён жа ды ўжо з дачушкай. Тая — маленькая, прыбраная — у яго на карку сядзіць, звесіўшы ножкі... Подпіс унізе: «Як добра сядзець у таты на шыі!»

...Добра настолькі, што вельмі многія дзеці, нават дарослыя, злазіць не хочуць.

Доўг — не вяроўка

Горад. Раніца. У трамваі народу шмат. Побач — двое маладых мужчын.

— Ну, купіў сабе новую спальню? — пытае адзін.

— Купіў — на сваю галаву.

— Гэта чаму ж?

— Ды ў крэдыт... А як цяпер аддаваць?

...Кароткі дыялог, як ілюстрацыя да крылатага: «Добры рубель пазычаны, толькі спаць не дае». Нават на новым ложку.

«Выйгрыш»

Праўдзівая «гісторыя»: два журналісты некалі, у мінулым стагоддзі, у камандзіроўку прыехалі, да старшыні райвыканкама зайшлі, прадставіліся:

— Холад...

— Голад.

— Хлопцы, вы б, можа, не разам? — насцярожыўся той старшыня. — Можа, хоць паасобку ездзілі б?

Зрэшты, тут не пра яго. І не пра іх. Проста...

Холад. Дом. Сцежка і паралельна ёй такая ж доўгая чарга ў банкамат. Займаем — з улікам дыстанцыі і міжволі назіраем: пара наперадзе — хлопец з дзеўкай. Маладыя, прыбраныя: у яркіх пухнатых куртках, у цёплых шаліках ды шапках... А ногі амаль што босыя.

— Кароткія да костачак шкарпэткі я магу яшчэ зразумець, — каментуе моду прыяцелька. — Іх, напэўна, мыць прасцей, парашку меней трэба. А вось кароткія порткі... Іх лягчэй не спэцкаць, ці што?..

Магчыма…

Фота Анатоля Клешчука.

Як магчыма і тое, што час ды грошы, сэканомленыя цяпер на мыцці, потым могуць пайсці на беспатрэбнае — на лекі ад хвароб, нажытых па ўласнай дурноце.

Прысмак мёду

Зяць Лявонаўны ў горадзе жыве, у яе, у вёсцы, пчальнік трымае. Клопатная справа, а таму ледзь вольная гадзінка, — ён за тэлефон: «Лявонаўна, я прыеду... Трэба пчол паглядзець».

«Трэба дык трэба», — згаджаецца цешча і пасля гэтага як нос не разаб'е: носіцца па хаце, па дварэ, па агародзе, каб усё прыбраць (госць жа), каб нешта прыгатаваць, каб з сабой яму сумкі злажыць...

— Мне ягоныя пчолы ўжо ў пячонках сядзяць, — пасля ад'ездаў (прычым з ранняй вясны да позняй восені) скардзіцца суседкам.

І потым, узімку, таксама не маўчыць: таксама наракае, бо пчолы спяць, зяць... не прыязджае.

— Бабачкі, гэта ж з-за яго я так разленавалася, ну так разленавалася — анічога рабіць не хачу! — прызнаецца цешча. — На канапе днямі сяджу і думаю: ну хай бы ж ты, гад, пазваніў! Хай бы сказаў, што едзеш! Я тады б мігам...

Анекдот у тэму. «Я такая хворая, ну такая хворая, — жаліцца цешча зяцю. — Да вясны далібог памру!» — «Ну то глядзіце, мама: паабяцалі — самому Богу (!)».

Хто пойдзе?

Раніца. Паліклініка. Доўгі калідор з безліччу людзей, з безліччу дзвярэй. На адных — надпіс: «Афтальмолаг». І чарга — з уласцівымі ёй размовамі:

— Катаракта ў мяне, — дзеліцца бядой адзін з дзядоў-пацыентаў. — На левае вока амаль нічога не бачу. І на правым аперацыю трэба рабіць. Добра, як добра, як пашанцуе, а як не? Страшна...

— Дык не рабі, — раіць яму другі з дзядоў. — Я сваю катаракту каторы час на кроплях трымаю...

— Хм, катаракта... Хваробу знайшлі, — бурчыць іх сусед па лаўцы. — У мяне глаўкома, халера на яе. Нічым не лечыцца!..

Як і варта чакаць, у размовы старых пра ўласныя хворасці ўступае крыху маладзейшы — з «аптымістычным»:

— Хлопцы, хваробы вачэй — усе цяжкія і дрэнныя тым...

— ?

— ...Што памрэш і не ўбачыш, хто пойдзе за труной, хто — не...

Дзяды маўчаць — не ўсміхаюцца (у адрозненне ад іншых «чаргавікоў»). Трэба разумець, думаюць, што добра было б пабачыць, хто сапраўды пойдзе, а хто, можа, і не.

Цяжкі выпадак

У медыкаў работы за вочы, — не выпадае турбаваць, тым больш — па драбязе.

Праўда, ёй, драбязой, хвароба здавалася зранку, а вось пад вечар...

Пашчасціла, што «хуткая» прыехала хутка, што забрала адразу, але ж везла ну вельмі доўга! Што можна было зразумець: час пік, машын у горадзе многа, святлафораў таксама — дзе-нідзе прыйшлося стаяць.

— Можа, сірэну трэба ўключыць? — спыталі ў медсястры, што сядзела побач.

— Не той выпадак, — спакойна адказала дзяўчына. — Сірэна ўключаецца тады, калі хворы ўжо таго... Памірае...

Падбадзёрыла, карацей. І прасвятліла: дарогу для «хуткай» (гэта святое!) мы саступалі і так, цяпер жа — яшчэ здалёк...

Асабліва — калі з сірэнай..

Думкі — гэта адно...

Цётка Маркаўна ўсё жыццё «адтрубіла» ў калгасе, шмат старшынь перабачыла.

Найгоршы, кажа, апошні быў. Дзякуй богу, на пенсію адправілі... І жонка яго ў хуткім часе злягла. Так што сам ён цяпер (чаго ніколі не рабіў) пыніць гаспадарку і варыць есці, сам прыходзіць да Маркаўны па малако — прыгнуты, зблажэлы...

Цётка яму, як перад люстэркам:

— Глянь, Гардзеевіч, як мы зраўняліся: выглядаеш — амаль як я. А мусіць жа, не чакаў, не думаў, што так атрымаецца?

— Думаў, — бубніць сусед, — але не верыў.

Дурніца з разумным

Вёску разам з цяплом пакідаюць людзі. Спачатку дзеці, потым дачнікі, а нарэшце — «пералётныя птушкі»: адзінокія бабулі-дзяды, што на зімку з'язджаюць да дзяцей, каб потым, калі пашчасціць, вярнуцца...

У маркоце, у трывожным чаканні стаяць іх сялібкі, у беспрытульнасці гойсаюць сабачкі ды каты: ціснуцца да рэдкіх цёплых хат.

Туды ж, падобна, збягаюцца мышы. І «паганяць» немаведама як, бо труціць іх, здавалася, рызыка — для катоў...

Аж не! Ну ўбачце: з-за халадзільніка выпаўзае мыш, акурат як п'яная, улукаткі, «ідзе» ў бок печы, валіцца на бок, ледзьве ўстае, хістаецца, падае...

З крэсла за ёй, відавочна, атручанай, ва ўсе вочы назірае котка, потым саскоквае на падлогу, збівае мыш з «абранага курсу», грэбліва глядзіць, як тая падымаецца, лапай «футболіць» у кут за памыйнае вядро і вяртаецца назад на калені гаспадара. Які ў гэты ж час з асалодай пацягвае «Прыму».

Іншымі атрутамі таксама, на жаль, не грэбуе.

Так і сядзяць, так і жывуць побач homo sapіens (чытай: чалавек разумны) і дурная (?) котка.

Кожны выбірае па сабе...

П'яны ў трамвай ледзь «запоўз» — прыступкі цяжка даліся... Затое потым спрытна плюхнуўся на сядзенне — ледзь не «прышчаміў» там невялічкага строгага дзядка.

Той зморшчыўся, адсунуўся да самай «сцяны» і ўжо адтуль распачаў вядомае: «Эх ты, малады, здаровы, а які занятак сабе знайшоў... Лепш бы нечым людскім заняўся. Іншыя, глянь (п'яны вухам не павёў), трамваі водзяць, дысертацыі пішуць, эканоміку падымаюць...»

— Што? — насцярожыўся раптам дзяцюк. — Эканоміку? Хай бы лепей пілі...

Як жыць, дык на волі...

Цётка Галя ў свае 80 з добрым хвастом зімуе ў сваёй хаціне, у вёсцы. Да дзяцей у горад з'язджала нават не раз, але хіба захварэўшы...

Неяк аж два месяцы пражыла. На пачатку размовы казала, як ёй добра было: і цёпла, і ўтульна, і весела (часам... Калі ўнукі збіраліся)...

Ды куды часцей, як потым прызналася, там турма турмой, нават камерай-адзіночкай, бо ў агульнай (камеры) хоць з нейкай зэчкай пагаварыў бы... А ў кватэры — зяць з дачкой на работу, і ты цэлы дзень адзін. Хоць воўкам завый: нікога не ведаеш, нікуды не выйдзеш, бо ўсюды жалезныя дзверы, замкі, дамафоны...

Адкуль — выснова (цётчына): як жыць, дык дай бог на волі, як паміраць — дык дома.

«Камплімент»

Горад. Ранак і рынак. Прадаўцоў і тавараў шмат, пакупнікоў — пакуль наадварот. І тыя шыбуюць міма, калі іх не спыняць...

— Мужчыначка, — аклікае кагось маладая гандлярка, — давайце каўбаскі ўзважу... Свежачок! Толькі што прывезлі!..

(«Мужчыначка», падобна, «не чуе»).

— А гляньце, якая грудзінка ў мяне! — не змаўкае дзеўка.

Вось цяпер чалавек (досыць сталага ўзросту) спыняецца, як за што зачапіўшыся, — ва ўсе вочы глядзіць на гандлярку.

— Пакаштуеце? — тут жа прапануе тая, адразаючы тонкі скрылік і, вядома ж, «шчабечучы» далей. — Адно мяска, бачыце! І мяккае-мяккае!.. Бярыце! Вам якраз па зубах!

...Вось пра гэта лепш не трэба было б, бо мужчыну — па тых самых зубах — як анучай ударылі. Ён пачырванеў, сагнуўся... Сышоў.

Прадавачка (з нажом, з мяккім скрылічкам) засталася стаяць — у чаканні новых кліентаў.

І, магчыма, у развагах — над тым, што трэба казаць, а што не.

Валянціна ДОЎНАР

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».