Лецішча

Лецішча

Такі цудоўны, але зусім не мой свет.
«Сярожа, нясі грушы», — мама крычыць мне з хутка злепленай дачнай тэрасы, якая, мабыць, так назаўжды і застанецца недабудаванай, вуглаватай фантазіяй маёй сям’і. Увогуле, у нас багата такіх фантазій. Усё пачынаецца з шумам і перспектывамі, а заканчваецца як звычайна: фанерным лістом наўзамен аднаго акна, шыферам на праржавелых кароткіх цвіках (так і чакай калі-небудзь трэснуць) ды дзвярыма, што выцыганілі «за бутэльку», і вось ужо пяты сезон абяцаем змяніць, але пакідаем ў чарадзе кароткіх летніх набегаў, пацягнутых спін і лянівых праполак.
«Грушы? Нясу!»
Мы тут несапраўдныя дачнікі. Мы тут падробка, мы тут падман. Мясцовыя гэта даўно зразумелі. Разглядзелі з-за сеткі-рабіцы нашы бур’яны, зарослыя выспы маліны і чорнай парэчкі, абмерылі поглядам кволую клумбу — пляўкі з драбінак-рамонак і рэдкіх півонь. Калісьці была яшчэ дзікая сліва, але яе ссеклі мінулай вясной, а цела спалілі ў мангале ды попел рассыпалі на бурак. Таму нічога не даказаць. Не было ніякага дрэва. Ніколі, ага.
Раней, замест нас тут жыла міфічная спадарыня Зоя. Зніклая ў далёкім жыцці бабулька, якая час ад часу і цяпер заходзіць у госці. Выскачыць лыжкай у саломе паддашка, любоўным раманам адкрыецца ў шуфлядзе стала, зірне падраным прывідам — плашчом без кішэняў, кімсьці забытым сярод грабель і бурых цяпак: «А гэта чыё?» — «Яе. Пакладзі дзе ляжала».
Усюды яна. Яна — гаспадыня. Мы ж проста купілі нешта — хатку, шэсць сотак, але не дух, зусім не яго. Ён застаўся ў спрытных чужых далонях. Пазначаны засечкамі на вушаку акна, зялёнай лаўкай стаіць ля брамкі, выведзены лічбамі «1984» на паро- зе. Зусім незнаёмы почырк. У нас так не пішуць.
І стрыманы ўраджай: перцы, пляцёнкі рудога луку ды часныку, чырвоныя памідоры — Зоі. Нават грушы яе, з яе дрэва. Гэта яна яго пасадзіла, ведаем, нам нашапталі, суседзі ўсюды пляткараць.
Нашага тут — нічога.
Наша мы кінулі. На сваё забыліся. Мы пакінулі яго паміраць. Дзе ты, старое лецішча? Цябе, напэўна, сёння не адшукаць. Сярод бясконцых палёў кукурузы і рапсу, самотнае, ты засынаеш. Даруй. Няма ў нас сэрца.
У мінулым жыцці быў домік з тычкамі яблынь на сухой пясчанай зямлі. Без электрычнасці, па ваду ісці кіламетр, а да станцыі — тры. Страшна і холадна. Расставаліся з усім адчайна лёгка. Было нават трохі прыемна. Наперадзе вабіла будучыня: машыны гною, смех, падвячорак з гародніны, зялёныя агуркі. А выйшла, уласна, што выйшла. Зоя. Чыйсці ўнутраны боль. Гумовыя боты ці вялікія, ці малыя — заўсёды няма твай- го памеру.
«Грушы глядзі ўважліва. Адна гнілая сапсуе мех».
Мама выцягваецца, бярэ пляцёнку і доўга вытрасае апалае лісце ў траву.
Праз гадзіну — абед. Мы прывезлі яго з горада спецыяльна. Ён не паспеў яшчэ астыць у электрычцы.

Сяргей ШАМАТУЛЬСКІ