Народная артыстка Беларусі Ніна Шарубіна: Не скупіцеся на добрыя словы!

Народная артыстка Беларусі нарадзілася ў вёсцы з цудоўнай назвай Калінавая ў Магілёўскім раёне. І з юных гадоў любіла коней. Па прызнанні самой спявачкі, садзілася верхам на каня без сядла — і імчалася ва ўвесь апор... Шчыра прызнаемся, што ў гэта лёгка паверыць: рашучасці, настойлівасці, сіле гэтай прыгожай жанчыны можна толькі пазайздросціць.

Мы правялі ў кампаніі опернай дзівы ўсяго толькі адзін дзень, але так і не змаглі разгадаць яе таямніцу: дзе ж хаваецца ў яе сутках 25-я гадзіна? А яна сапраўды ёсць! Інакш зрабіць усё тое, што паспявае Ніна Шарубіна, здаецца проста немагчымым.

Прачнуўся сам — голас абудзі

Яна не любіць мітусні з самай раніцы. Прачнуцца «памыкаць», каб праверыць голас, потым прабегчыся па спісе спраў: раніцай занятак са студэнтам, потым трэба заехаць у тэатр да стажора, днём не прапусціць урок у канцэртмайстра, далей дзень плаўна перацякае ў рэпетыцыю, ну а ўвечары — спектакль…

— Як правіла, прачынаюся гадзін у восем раніцы. Але падымацца не спяшаюся, чакаю, пакуль збяруцца, прывядуць сябе ў парадак, паснедаюць мае мужчыны — муж і сын. Яны ў мяне самастойныя. Ды і голасу трэба даць час ажыць, ён так рана не прачынаецца. Любімы сняданак — аўсяная каша на вадзе з разынкамі. Але ў халадзільніку заўсёды ёсць першае страва: боршч, расольнік, капусняк. Сын, напрыклад, часам з задавальненнем наварочвае з раніцы суп.

Заўсёды раблю лёгкі макіяж, нават калі збіраюся ў суседні магазін. Ну а ўжо ў тэатр — тым больш. Калі атрымліваецца, то да тэатру падвозіць муж. Калі нашы графікі не супадаюць — пры дрэнным надвор’і выклікаю таксі, а пры добрым з задавальненнем шпацырую да метро. Сорак хвілін — і я ўжо ў родным тэатры.

Працаваць, нельга ленавацца!

Ніна Шарубіна, зноў жа, з дзяцінства любіла «настаўнічаць». Збірала ў вёсцы аднагодкаў, усаджвала вакол сябе, раздавала «сшыткі», якія сама і нарэзала, — і вяла ўрокі... цяпер яна дацэнт кафедры спеваў Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. Некаторыя яе выпускнікі, прыйшоўшы ў стажорскую групу Вялікага тэатра, зноў трапляюць пад крыло любімага педагога: Ніна Уладзіміраўна з’яўляецца кіраўніком гэтай групы.

— Сумяшчаць працу ў тэатры, выкладаць у БДАМ і кіраваць стажорамі часам так складана! Педагогіка адымае вельмі шмат сіл. Мне часам лягчэй правесці чатырохгадзінную аркестравую рэпетыцыю, чым пазаймацца са студэнтамі. Але калі нічога не ўкладзеш — нічога не атрымаеш…

Вядома, люблю сапраўдныя галасы. Працаваць і займацца з такім цікавым матэрыялам адно задавальненне. І псіхафізіка чалавека бачная адразу. Бывае прыгожая, высокая дзяўчынка, але харызмы — нуль. Але нават калі прырода не надзяліла раскошным голасам, аднак ёсць велізарнае жаданне займацца, плюс унутраны стрыжань і акцёрскае абаянне — будзем працаваць. Ленавацца нельга!.. Тое ж самае я кажу стажорам: «Вам ніхто нічога не павінен! Вы павінны працаваць, а не чакаць, калі вас папросяць пра гэта».

Пісьменна, чыста і прыгожа

За дзень Ніна Шарубіна лёгка мяняе ролі — і вось яна ўжо не строгі выкладчык, а паслухмяная вучаніца. На ўроку ў канцэртмайстра.

— Канцэртмайстар — гэта чалавек-аркестр. Так здарылася, што ў асноўным я працую з дзіўным Георгіем Аляксеевічам Карантам, якога я проста люблю! Гэта неверагодна, але менавіта з ім, як ні з адным канцэртмайстрам, я вельмі хутка вучу партыі. Тое, што вывучыла з Георгіем Аляксеевічам, любімым Герачкай, застаецца «на вякі». Яго парады неацэнныя!

Некаторыя з яго прафесійных сакрэтаў я адкрываю ўжо сваім студэнтам. Як раз Карант мяне навучыў: калі сустракаецца цяжкі пасаж — з 24 або 32 нот, абавязкова разбіць яго на часткі: квінтолі, квартолі — не важна. І тады гэты вельмі складаны фрагмент атрымаецца выканаць пісьменна, чыста і прыгожа.

Падтрымка праектаў

З 2017 года Ніна Шарубіна прымерыла на сябе яшчэ і вобраз дзяржаўнага дзеяча: стала кіраўніком Савета Фонду Прэзідэнта па падтрымцы культуры і мастацтва.

— Варта сказаць, што ўсе члены Савета — паважаныя людзі, кожны з іх — Асоба. Таму абмеркаванні праходзяць часам нялёгка, але спакойна і інтэлігентна. Можам засядаць чатыры гадзіны, пакуль не прыйдзем да адзінага меркавання. Неверагодна складана выбіраць лаўрэатаў прэміі «За духоўнае адраджэнне». Падаюць імёны настолькі годных людзей, што ў галаве не ўкладаецца: як з, дапусцім, 65 чалавек выбраць 15, каму аддаць перавагу?.. Здаецца, што павінны атрымаць прэмію ўсё.

Таксама мы займаемся пытаннямі, звязанымі з захаваннем помнікаў архітэктуры і гісторыі Беларусі. Вядома, хацелася, каб савет фонду накіроўваў сваю дзейнасць і ў правінцыі, магчыма, на падтрымку малых праектаў. Напрыклад, дапамагчы музычнай школе купіць у клас раяль. Чаму б і не? Без малых спраў не бывае вялікіх здзяйсненняў.

У салісткі Вялікага тэатра Беларусі Ніны Шарубінай 2 студзеня 2021 года юбілей. У гонар гэтай падзеі народную артыстку РБ мы зможам убачыць і пачуць у адных з самых знакавых для самой спявачкі операх: 28 студзеня — «Князь Ігар» А. Барадзіна, а ў лютым запланаваны паказ оперы «Макбет» Дж. Вердзі.

Галоўнае — перамагчы сябе!

Ніна Шарубіна не выходзіць на сцэну не перахрысціўшыся, у яе грымёрнай стаіць абраз. Ёсць і яшчэ некалькі рэчаў, аб якіх спявачка ніколі не забывае напярэдадні спектакля.

— Калі заўтра спектакль, партыю магу дазволіць сабе паўтарыць з раніцы дома. (Раней клалася спаць разам з клавірам — паўтарала ролю перад сном. Цяпер гэтую практыку кінула: я не магла спакойна заснуць, думала пра оперу, якая мае адбыцца, і сваёй гераіні.) У тэатр прыязджаю заўсёды загадзя. Калі ў сем вечара спектакль — ужо ў пяць я павінна сядзець у крэсле грымёра. Усе мае знаёмыя і родныя ведаюць: заходзіць да мяне ў грымёрку і тузаць па дробязях нельга! Вось пасля спектакля — хоць патоп!

Апладысменты гледачоў ёй вельмі дарагія. Часам спектакль даецца цяжка ў сілу самых розных прычын. Але калі ўсё атрымалася, усе падводныя каменьчыкі партыі ты абышла і ўсе пераадолела — на апладысментах можа нават заплакаць…

А як важна добрае слова, сказанае шчыра калегамі!

— Лічу, на кампліменты скупіцца не трэба. Я ніколі не падыду з крытыкай ні да каго, бо не маю на гэта права. Але калі мне спадабалася выступленне, абавязкова пра гэта скажу. Вы не ўяўляеце, якая гэта каласальная падтрымка! Часта бывае, што ты незадаволеная сабой і пачынаеш сама сябе «пакусваць»: там праспявала не так і тут не гэтак. Але раптам прыходзіць эсэмэска: «Ніна Уладзіміраўна, вы ашаламляльная!». Добрыя словы натхняюць на далейшую працу, гэта моцны стымул.

Алена БАЛАБАНОВІЧ

Фота Наталлі БАГРАЦОВАЙ, Міхаіла НЕСЦЕРАВА, Сяргея ЛУКАШОВА, Паўла СУШЧОНКА, з архіва Вялікага тэатра Беларусі

Друкуецца ў часопісе «Алеся»