Шпакоўскі: Рынак «новых медыя», як і любы іншы рынак, мае пад сабой эканамічную аснову

У працяг тэмы ролі «новых» і традыцыйных медыя ва ўнутрыпалітычных працэсах у Беларусі, узнятай у мінулым нумары ў інтэрв'ю са старшынёй Беларускага саюза журналістаў Андрэем Крывашэевым, «Звязда» пагутарыла з палітычным аглядальнікам Аляксандрам Шпакоўскім. Эксперт, маючы ўласны вопыт вядзення старонак у месенджарах, расказаў пра магчымасці гэтых медыя ў фарміраванні грамадскай думкі.

— Як дастукацца да людзей, выкарыстоўваючы магчымасці «новых медыя»?

— Так званыя новыя медыя, пад якімі маюцца на ўвазе віртуальныя суполкі, інфармацыйныя каналы ў сацыяльных сетках і месенджарах, паступова набываюць усё большую вагу ў якасці інструмента фарміравання грамадскай думкі.

Гэта не азначае, што «новыя медыя» выцясняюць традыцыйныя сродкі масавай інфармацыі (тэлебачанне, радыё, друкаваныя выданні, інтэрнэт-рэсурсы). Аднак трэба прывыкнуць да таго, што побач з агульнапрынятымі крыніцамі ўжо існуе і працягвае развівацца сегмент іншых медыя, якія нярэдка маюць большую аўдыторыю. Пры гэтым, у адрозненне ад традыцыйнай прэсы, «новыя медыя» амаль не падпарадкоўваюцца ніякім правілам, акрамя нормаў сацыяльнай сеткі альбо месенджара, а праўдзівасць іх інфармацыі нярэдка залежыць толькі ад сумлення аўтара.

Аднак менавіта гэты фактар ілюзорнай незалежнасці ад закона, рэдакцыйнай палітыкі, а таксама аператыўнасць паведамленняў, якія імгненна трапляюць да падпісчыкаў у рэжыме рэальнага часу, прыцягваюць масавую аўдыторыю да рэсурсаў такога кшталту.

Чаму я кажу аб ілюзорнасці? Таму што, па-першае, рынак «новых медыя», як і любы іншы рынак, мае пад сабой эканамічную аснову, дзе ёсць попыт і прапанова, а гэта, у сваю чаргу, значыць, што многія «народныя» каналы насамрэч маюць свой кошт і абслугоўваюць пэўныя задачы. У адрозненне ад афіцыйных СМІ, з «новымі медыя» бывае цяжка зразумець, хто ўласнік рэсурсу і аўтар матэрыялаў, не кажучы ўжо аб тым, хто з'яўляецца сапраўдным замоўцам публікацый.

Па-другое, і гэта наглядна прадэманстравалі прэзідэнцкія выбары ў ЗША, апошняе слова на рынку «новых медыя» заўжды застаецца за ўласнікамі пляцовак — сацыяльных сетак ды месенджараў, дзе месцяцца гэтыя рэсурсы. Можна мець вельмі моцныя інструменты «новых медыя», як, напрыклад, у былога прэзідэнта ЗША Дональда Трампа, але яны знянацку могуць быць заблакаваныя, бо ўласнікі «Твітэра» ці «Фэйсбука» маюць іншую палітычную пазіцыю.

Зыходзячы з вышэйсказанага, рызыкну прагназаваць, што ўжо ў хуткім часе рынак «новых медыя», як і агулам сацыяльных сетак, месенджараў і цалкам інтэрнэту, сутыкнецца са спробамі ўрадаў розных краін унесці элементы заканадаўчага рэгулявання ў гэтую галіну. Падобныя працэсы ўжо разгортваюцца на нашых вачах.

— Вы актыўна выкарыстоўваеце «новыя медыя», каб прадставіць свае думкі грамадскасці. На вашым тэлеграм-канале некалькі тысяч падпісчыкаў. Хто ваша аўдыторыя?

— На сёння я маю каля пяці тысяч падпісчыкаў на сваім тэлеграм-канале «Шпаковский. По существу». Прыкладна такая ж колькасць сяброў і падпісчыкаў на старонцы ў «Фэйсбуку», якую выкарыстоўваю ў асноўным дзеля прафесійнай камунікацыі. Насамрэч аўдыторыя яшчэ большая, бо трэба ўлічваць сумарныя прагляды постаў, якія могуць значна перавышаць колькасць падпісчыкаў.

Пры гэтым я імкнуся публікаваць розны кантэнт, пазбягаць дубліравання. Напрыклад, у «Фэйсбуку» ёсць уласныя фотаздымкі, элементы асабістага жыцця, я сам часам дыскутую ў каментарыях. У «Тэлеграме» змяшчаецца выключна аўтарская палітычная аналітыка, датычная да працэсаў у нашай краіне, на постсавецкай прасторы, а таксама актуальных падзей у свеце.

Аўдыторыя складаецца як з беларусаў, так і з замежнікаў. Прычым гэта людзі рознага ўзросту і сацыяльнага статусу: ад міністраў да студэнтаў. Аб'ядноўвае іх цікавасць да палітыкі і, напэўна, да майго меркавання аб актуальных падзеях нашага жыцця.

— Як, на ваш погляд, «новыя медыя» (і ў прыватнасці вашы публікацыі) могуць аб'ядноўваць людзей?

— Я імкнуся, каб мае публікацыі выхоўвалі ў людзей палітычную культуру ўзаемапавагі, непрымальнасць экстрэмісцкіх ідэалогій, любых праяў шавінізму, а таксама брудных палітычных тэхналогій, у прыватнасці «каляровых рэвалюцый». Адначасова, як аўтар, я імкнуся даносіць беларускім чытачам каштоўнасці патрыятызму, а замежнікам — павагу да беларускай дзяржавы, якая выбрала няпросты суверэнны шлях, імкнучыся заняць свой пачэсны пасад між народамі.